Intencją redaktorki tomu jest skierowanie uwagi na dynamiczne związki między szeroko pojętą zmianą społeczną a pedagogiką przedszkolną i wczesnoszkolną. To, w jaki sposób myślimy o edukacji dzieci i o nich samych, a także idee kraju i epoki, w których żyjemy, zasadniczo mają wpływ na kształt podejmowanych działań i wyznaczają kierunek zmian. W wielu tekstach spotykamy się z danymi wskazującymi na fakt, że praktyki edukacyjne w Polsce i na Ukrainie wynikają z traktowania dziecka jako aktywnego badacza otaczającej rzeczywistości, o bogatym doświadczeniu pozaszkolnym i rozległej wiedzy osobistej, doceniania jego zdolności i zainteresowań, indywidualnych sposobów opisywania, wyjaśniania i interpretowania świata oraz działania w nim. Spotykamy także wątki dotyczące warunków, w jakich możliwe jest rozwijanie i realizowanie „dobrej praktyki„ we wczesnej edukacji dziecka ze względu na przemiany społeczne i kulturowe.
WSTĘP 6
CZĘŚĆ I
Edukacja dziecka w Polsce – realia i wyzwania 10
Edyta Bartkowiak
Edukacja małego dziecka w poglądach twórców polskiej pedologii 11
Mirosława Nyczaj-Drąg
Jakość dziecka w rodzinie z klasy średniej 43
Anita Famuła-Jurczak
Sukces życiowy dzieci w opinii ich matek 59
Marzenna Magda-Adamowicz
Komunikacja w edukacji dziecka 76
Lidia Kataryńczuk-Mania
Obraz muzycznej edukacji w przedszkolu 96
Robert Porzak
Oczekiwania uczniów i nauczycieli dotyczące samorządu szkolnego 114
Mirosława Nyczaj-Drąg
Kapitał społeczny rodziny z klasy średniej jako forma i źródło kapitału edukacyjnego dziecka 125
CZĘŚĆ II
Edukacja dziecka na Ukrainie – wybrane konteksty 154
Inessa Filippowa, Anna Kulczycka
Socjalizacja przedszkolaka jako asymilacja społecznego doświadczenia poprzez gry 155
Raisa Prima, Maria Zameluk
Bajka autorska a twórczy rozwój dziecka w wieku przedszkolnym 167
Natalia Wiczałkowska
Tryb życia rodziny z dziećmi o szczególnych potrzebach edukacyjnych 177
Oksana Iwanaszko
Stereotypy świadomości społecznej wobec osób niepełnosprawnych fizycznie i umysłowo 184
Inessa Filippowa
Wiedza ekonomiczna a wartości społeczne i wybór zawodowy młodzieży na Ukrainie 193
Aleksander Gubenko
Destrukturyzacja jako ważny mechanizm twórczości i humanizacji edukacyjnej 200