Jak łacina, mowa małego plemienia z nad Tybru, opanowała tereny od Afryki po Skandynawię, od portugalskiego Cabo da Roca po ziemie Rzeczyposopolitej? Czy łacina na pewno jest językiem martwym? Jak każdy z nas, nie zdając sobie nawet z tego sprawy, posługuje się na co dzień językiem łacińskim? Co wspólnego ma pracownik poczty rzymskiej z ekspresem do kawy, barbarzyńca z brawami, bogini Junona z narodową mennicą, i w jaki sposób łacińska tela (tkanina) stała się toaletą? Jak łacińskie sentencje pomagają nam znaleźć receptę na szczęśliwe życie? Czego możemy nauczyć się od greckich i rzymskich mistrzów słowa, aby mówić pięknie i przekonująco? To tylko kilka z wielu pytań, na które czytelnik znajdzie odpowiedź w książce O łacinie tylko dobrze. Książka O łacinie tylko dobrze nie jest nudnym wykładem z gramatyki łacińskiej, ale opowieścią o języku, który, wbrew potocznej opinii, cały czas żyje, jest obecny w naszych rozmowach i pomaga nam lepiej zrozumieć siebie i świat.
Marek Hermann jest wykładowcą języka łacińskiego w Centrum Językowym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W książce O łacinie tylko dobrze wykorzystuje on swe wieloletnie doświadczenie nauczyciela akademickiego. Jego aktywność zawodowa nie ogranicza się do pracy dydaktycznej, lecz obejmuje także działalność naukową. W swej pracy naukowej zajmował się zagadnieniami astronomicznymi w literaturze greckiej i rzymskiej oraz rekonstruował obraz nieba gwieździstego starożytnych Greków i Rzymian. Aktualnie tematem jego badań jest retoryka i dialektyka starożytna, jej historia, teoria oraz oddziaływanie antycznej sztuki elokwencji na współczesne koncepcje retoryczne. Efektem tych badań są publikacje poświęcone takim zagadnieniom jak: figury retoryczne (zwłaszcza pytania retoryczne), prawdopodobieństwo jako środek perswazyjny, sofizmaty retoryczne, sofistyczna sztuka wymowy, retoryka i dydaktyka.
Wstęp
Łacina matką języków europejskich
Historia łaciny od założenia miasta
Początki języka łacińskiego
Łacina wyrusza w świat
Łacina wchodzi na salony, czyli jak mowa łacińska stała się językiem literackim
Historia łaciny po upadku miasta
Łacina chrześcijańska zdobywa Europę
Łacina językiem filozofii i teologii
Łacina po liftingu, czyli łacina renesansowa
Epoka nowołacińska, czyli łacina w dobie nowoczesności
Łacińskie córki
Mowa włoska – najwierniejsza córka łaciny
Mowa francuska i prowansalska – córki wyemancypowane
Mowa hiszpańska i katalońska – córki oddane
Mowa portugalska – ostatni kwiat Lacjum
Mowa rumuńska – piękność z Dacji
Mowa retoromańska – córka mizantropka
Mowa angielska i niemiecka – córki przybrane
Polacy nie gęsi, też łacinę znają
Łacina wokół nas!
Od rzymskiego alfabetu do współczesnej książki
Kalendarz
Uczymy się w łacińskiej szkole, studiujemy w łacińskim uniwersytecie
Łacina w nauce
Niebo starożytnych Greków i Rzymian
Twarde prawo, ale prawo
Medycyna i nauki przyrodnicze
Filozofia
Łacina w Kościele
Łacińskie kryptogramy, wiersze wizualne, inskrypcje, zagadki
Carmina figurata (wiersze wizualne)
Puzzle Archimedesa
Graffiti Aenigmata (zagadki)
Jak być szczęśliwym, czyli sentencje łacińskie
Co zrobić, aby szkoła była miejscem miłym i przyjemnym?
Praca – nie dla samych pieniędzy pracuje człowiek
Czy pieniądze są źródłem szczęścia?
Marzenie każdego człowieka, czyli jak być lubianym i kochanym?
Szczęśliwe życie małżeńskie
Któż z nas nie chce być mądrym
Virtus – szczęście dla prawdziwych mężczyzn
Śmierć zrównuje wszystkich
Wykaz cytowanych sentencji łacińskich w porządku alfabetycznym
Retoryka antyczna, czyli jak mówić mądrze, przekonująco i czarująco
Zdobywanie przychylności – wstęp mowy
Jak mówić jasno i przejrzyście – opowiadanie i konspekt mowy
Przekonywanie do swoich racji – argumentacja
Etos – to ja jestem dla was wzorem
Patos – rozbudzone emocje
Logos – rozum ponad wszystko
Kwintesencja mowy – zakończenie
Prawdopodobieństwo jako środek perswazji retorycznej
Śmiech lekarstwem na każdy kłopot – humor w retoryce
Figury retoryczne sojusznikiem argumentacji
Pytanie retoryczne – figura najważniejsza
Metafora – figura boska
Antyteza – figura wyrazista
Apostrofa – figura sugestywna
Ironia – figura podstępna
Hiperbola – figura dla niezdecydowanych
Powtórzenie – figura pobudzająca
Antymetabola – figura wyrafinowana
Zakończenie – po co nam łacina?
Przypisy
Bibliografia
Indeks