Marta Wyka podkreśla, że istnieją pewne mocne węzły światopoglądowo-estetyczne, w ramach których można Miłosza rekonstruować. Najsilniejsze z nich (poza historycznymi wydarzeniami) to otwarcie XX wieku w dyskursach takich jak: dyskurs seksualnej tożsamości Oskara Wilde’a, etnicznej tożsamości reprezentowanej przez sprawę Dreyfusa oraz politycznej tożsamości nakreślonej przez Brzozowskiego. Obok nich trzeba rekonstruować wiązkę wpływów i wymian, co autorka niezwykle kompetentnie czyni, próbując znaleźć dla Miłosza także nieoczywistych partnerów wymiany idei – przedwcześnie zmarłych, wrzuconych na boczny tor.
Marta Wyka nie ukrywa, choć i nie wyzyskuje nadmiernie faktu, iż pisze o formacji, która jest jej bliska, że zalicza się niewątpliwie do pokolenia następców, synów i córek. Ten fakt, subtelnie zaznaczany w narracji, podnosi jej walory, uzupełnia horyzont antropologicznej wiedzy. W końcu ta monografia jest także „dziedzictwem Miłosza”, choć rozpoznającym tak trafnie domknięcie formacji.
Prof. dr hab. Inga Iwasiów
Co jest w środku? Pozornie tylko skupia się autorka na incydentach, epizodach biograficznych z lat okupacji i tuż po niej czy na obfitej korespondencji Miłosza, gdyż niezależnie od tego, jak są to epizody ciekawe, a są, wszędzie daje znać o sobie problem związany z przynależnością Miłosza do generacji i formacji. Tak, że z każdego z tych przypadków można wysnuć wnioski daleko dalej idące, niżby to wynikało z punktu wyjścia, który może wydawać się błahy. I tak, w rozdziale trzecim, z amatorskiej fotografii, na której obecni są Miłosz, Wyka i Andrzejewski, wynika problematyka ogromnie ważna, wojny, tego jakie znaczenie miała ona dla duchowej formacji tego pokolenia, czego ich nauczyła, jakim cieniem kładła się na ich biografii, w jakim stopniu pozwalała zrozumieć świat, który dopiero w świetle tego strasznego wydarzenia stawał się lepiej niż dotąd zrozumiały. Także z tego, jak Marta Wyka opisuje krótki krakowski epizod w tużpowojennej biografii Miłosza, można się wiele zorientować w wyborach, jakim musieli stawić czoło pisarze postawieni w sytuacji bez wyjścia.
Prof. dr hab. Jerzy Święch
WSTĘP
MIŁOSZ I „GEOGRAFIA MŁODOŚCI” – KRAJE, KONTEKSTY , POKOLENIA
Dziwna Europa
Archiwum formacyjne
Miejsca, miasta, ulice
Losy paralelne
Dwie kryptoautobiografie
Labirynt, melancholia
BULION Z GWOŹDZI, CZYLI MIŁOSZ I BRZOZOWSKI
(KRÓTKA HISTORIA PEWNEGO WPŁYWU)
Młody gniewny
Inne głosy
Dynamika jednej dyskusji
Wychowanie w przestrzeni umysłowej
Człowiek wśród skorpionów czy Sam wśród skorpionów?
Pomiędzy 1962 a 2000
Zakończenie merytoryczne
Zakończenie symboliczne
Re-lektury
Trzy nowe lekcje
Suma
Pytanie niezupełnie na temat
CZYTANIE W GŁĄB OKUPACYJNEJ FOTOGRAFII –
ANDRZEJEWSKI, MIŁOSZ, WYKA
Na bocznicy dziejów
Trzeba zmienić filozofię
Przeżycie wojenne
Projekty kondycji ludzkiej
Okupacja i wizualność
Projekt legendy czy legenda projektu
Faust na ruinach
Zakończenie i nowe otwarcie
DOM LITERACKI JAKO IMAGO MUNDI –
WOKÓŁ KRAKOWSKIEGO EPIZODU CZESŁ AWA MIŁOSZA
Legenda i prawda
Ponowny powrót do domu
Gry i zabawy
Sprawa Gałczyńskiego jeszcze raz
Maski Krońskich
Sygnatura Kraków 1945
PROJEKTY UMYSŁOWE W LISTACH
Listy – porządek czy rozproszenie?
„Uwielbiam pana...” (Miłosz – Iwaszkiewicz)
Wańkowicz – ziomek (albo ojciec rodziny i trauma wygnania)
Wileński opiekun – Kridl
Merton – inny
Giedroyć i wytyczanie strategii. Przeciw mandarynom
Krawat Aleksandra Wata
Europejczyk i brat
Z powodu telefonów po śmierci Herberta
Przyjaciel
Dwa projekty (które się wówczas zaczynają rysować)
Powrót do korespondencji – list założycielski
Listy jako konieczność
Dwudziestowieczna myśl archiwalna
DZIECI I WNUKI MIŁOSZA
Sprzeczne głosy
Powróćmy zatem do dzieci
Estetyka i etyka recepcji
Przemiany mistrzostwa
Ostatnia odsłona
PRZEMIANY FORMACJI
Sprawy na początek wieku
Formacja 1910 – doświadczenia, emocje, horyzonty światopoglądowe
Siostry Miłosza
Konstelacja alternatywna – zbliżenie
Dwa zakończenia
Nota bibliograficzna
Indeks nazwisk