Dekodowanie konstrukcji słowotwórczych przez dzieci w wieku przedszkolnym z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu le / Mateusz Szurek

Monografia stanowi bardzo udaną próbę ukazania rozwoju umiejętności słowotwórczych w sytuacji wystąpienia u dzieci ograniczeń poznawczych w postaci lekkiej niepełnosprawności intelektualnej na etapie kształtowania się całego systemu językowego, tj. w okresie, kiedy dziecko zna już podstawy języka, ale nie opanowało jeszcze wszystkich jego podsystemów. To praca cenna i bardzo dobrze napisana. Stanowi dowód wysokiego naukowego poziomu Autora.

Wartość uzyskanych przez Autora wyników badań jest doniosła. W dobie ciągłych sporów o status i przynależność nauki o zaburzeniach do którejś z dyscyplin naukowych, publikacja ta wzmacnia status logopedii jako lingwistyki stosowanej [...]. Autor nadał słowotwórstwu jako działowi morfologii wymiar głęboko humanistyczny; unaocznił, że procesy słowotwórcze są udziałem każdego człowieka, również dotkniętego poważnym zaburzeniem rozwojowym [...]. Znaczenie rezultatów jego badań w wymiarze poznawczym jest niekwestionowalne. Książka to ważny głos w sprawie odkrywania fenomenu językowego funkcjonowania osób dotkniętych niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim.

Z recenzji prof. dr. hab. Mirosława Michalika

WSTĘP 9

1. NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ INTELEKTUALNA – ZAGADNIENIA OGÓLNE 11

1.1. Epidemiologia niepełnosprawności intelektualnej 11

1.2. Definicja niepełnosprawności intelektualnej 11

1.3. Etiologia 15

1.4. Charakterystyka dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim 17

1.5. Problem wczesnej diagnozy niepełnosprawności intelektualnej 21

2. KOMPETENCJE SŁOWOTWÓRCZE DZIECI O TYPOWYM ROZWOJU ORAZ Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ 25

1.4. Miejsce słowotwórstwa w systemie języka 25

1.5. Pojęcie kompetencji językowej (w tym słowotwórczej) 27

1.6. Główne teorie słowotwórcze 32

2.4. Rozwój językowy dziecka w warunkach prawidłowego rozwoju oraz jego kompetencje słowotwórcze 34

2.5. Rozwój językowy dziecka z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim 46

2.6. Niepowodzenia w nabywaniu kompetencji językowej 51

2.7. Kompetencja językowa a kompetencja umysłowa 53

2.8. Procesy pamięciowe a kompetencja językowa osób o typowym rozwoju oraz osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim

2.9. Badania kompetencji słowotwórczych dzieci o typowym rozwoju 58

2.10. Badania kompetencji słowotwórczych dzieci z niepełnosprawnością intelektualną 59

2.11. Badania kompetencji słowotwórczych dzieci z innymi niepełnosprawnościami

2.12. Przegląd koncepcji, metod, technik oraz narzędzi wykorzystywanych w badaniach kompetencji słowotwórczych 63

3. METODOLOGIA BADAŃ WŁASNYCH 69

3.1. Problematyka i cele badań 70

3.2. Przedmiot badań 70

3.3. Hipotezy badawcze 72

3.4. Metody badawcze, organizacja i procedura badania 73

3.5. Narzędzie badawcze 76

3.6. Charakterystyka badanych grup 80

3.6.1. Grupa badana 83

3.6.2. Grupy kontrolne 89

3.7. Sposób analizy materiału empirycznego oraz wyjaśnienie kluczowych terminów 97

4. CHARAKTERYSTYKA KOMPETENCJI SŁOWOTWÓRCZYCH DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ W STOPNIU LEKKIM W ZAKRESIE DEKODOWANIA KONSTRUKCJI MUTACYJNYCH 103

I. Kategoria nazw wykonawców czynności 103

II. Kategoria nazw narzędzi 139

III. Kategoria nazw miejsc 176

IV. Kategoria nazw wytworów i obiektów czynności 212

V. Kategoria nazw nosicieli cech 248

5. KOMPETENCJE SŁOWOTWÓRCZE DZIECI Z NIEPEŁNOPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ W STOPNIU LEKKIM W ZAKRESIE DEKODOWANIA KONSTRUKCJI MUTACYJNYCH W ŚWIETLE BADAŃ WŁASNYCH 281

5.1. Dekodowanie konstrukcji mutacyjnych 281

5.2. Implikacje dla praktyki logopedycznej 285

PODSUMOWANIE 289

WYKAZ SKRÓTÓW 293

BIBLIOGRAFIA 295

WYKAZ TABEL 311

WYKAZ RYSUNKÓW 315

ZAŁĄCZNIK 1 317

ZAŁĄCZNIK 2 319