Kiedy powstał naród żydowski? Cztery tysiące lat temu, czy też wyszedł spod pióra żydowskich historyków w XIX w., którzy wykorzystując tradycję biblijną odtworzyli dzieje ludu, stanowiące podstawę do kształtowania przyszłego narodu?
W duchu historii kontrafaktycznej profesor Shlomo Sand zabiera nas w podróż przez "długą" historię Żydów. Czy mieszkańcy Judei zostali wypędzeni po zburzeniu Drugiej Świątyni w 70 r. n.e., czy jest to chrześcijański mit, który przeniknął do żydowskiej tradycji? Autor pokazuje, jak od XIX wieku czas biblijny zaczął być traktowany przez pierwszych syjonistów jako czas historyczny, czas narodzin narodu.
Nie jest to kronika wydarzeń, ale przede wszystkim krytyka obowiązujących historycznych dogmatów. Autor rozpoczyna od pytania zadanego przez historyka Marcela Detienne'a: jak "odnacjonalizować" historie narodowe? Próbuje też wskazać co było faktem, a co projekcją w przeszłość narodowych marzeń.
Shlomo Sand, profesor historii na uniwersytecie w Tel Awiwie urodził się w Linzu (Austria) w 1946 roku. Zajmuje się historią idei i rolą inteligencji we współczesnym społeczeństwie, związkami kina z historią oraz rolą idei narodowej w budowie państw. Tematom tym poświęcił wiele artykułów i książek w językach francuskim, angielskim i hebrajskim.
Przedmowa do polskiego wydania
Podziękowania
Wstęp. Ciężar pamięci
Płynna tożsamość i Ziemia Obiecana
Pierwsza opowieść: o dwóch dziadkach imigrantach
Druga opowieść: o dwóch przyjaciołach autochtonach
Trzecia opowieść: o dwóch (nie) żydowskich studentkach
Zaszczepiona pamięć i historia kontrafaktyczna
Rozdział 1. Tworzenie narodów. Suwerenność i równość
Słownictwo – lud i wspólnota etniczna
Naród – granice i definicje
Od ideologii do tożsamości
Od mitu etnicznego do obywatelskiego świata wyobrażeń
Intelektualista – książę narodu
Rozdział 2. „Mitohistoria” – na początku Bóg stworzył lud
Szkic historii żydowskiej
Stary Testament jako „mitohistoria”
Rasa i naród
Debata historyków
Wizja protonarodowościowa – spojrzenie ze „Wschodu”
Etap o charakterze etnicznym – spojrzenie z „Zachodu”
Początek historiografii w Syjonie
Polityka i archeologia
Ziemia się buntuje
Biblia jako metafora
Rozdział 3. Wymysł wygnania: prozelityzm i konwersja
Rok 70 naszej ery
Wygnanie bez wypędzenia – historia w niespokojnym rejonie
Przymusowa emigracja „ludu”
„Wielu przechodziło na judaizm”
Machabeusze narzucają judaizm swoim sąsiadom
Od obszaru hellenistycznego po Mezopotamię
Prozelityzm żydowski w cesarstwie rzymskim
Prozelityzm w świecie judaizmu rabinicznego
Smutny los mieszkańców Judei
Pamięć i zapomnienie „ludu ziemi”
Rozdział 4. Przemilczane obszary. W poszukiwaniu utraconego (żydowskiego) czasu
„Arabia Felix” – Nawrócone królestwo Himjarytów
Fenicjanie i Berberowie – Tajemnicza królowa Kahina
Żydowscy kaganowie? Dziwne imperium na Wschodzie
Chazarowie i judaizm: historia miłosna
Współczesne badania na temat Chazarów
Zagadka – pochodzenie Żydów Europy Wschodniej
Rozdział 5. Rozróżnienie. Polityka tożsamościowa w Izraelu
Syjonizm i dziedziczność
„Naukowy” automat i rasistowski garb
Budowanie państwa „etnicznego”
„Żydowski i demokratyczny” – oksymoron?
Etnokracja w erze globalizacji
Bibliografia
Indeks