Zmiany w prawie spadkowym. Komentarz / Elżbieta Skowrońska-Bocian

Komentarz zawiera omówienie zmian dokonanych w księdze IV Kodeksu cywilnego, a także w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym oraz w Kodeksie postępowania cywilnego dotyczących dziedziczenia ustawowego, niegodności dziedziczenia, sytuacji fundacji rodzinnej w obrębie uregulowań prawa spadkowego, zachowku, złożenia oświadczenia co do spadku w imieniu spadkobiercy niemającego pełnej zdolności do czynności prawnych oraz możliwości zrzeczenia się dziedziczenia na korzyść innej osoby, a także zachowku w całości lub w części.

Książka zawiera zmiany legislacyjne wynikające z dwóch aktów: ustawy z 26.01.2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz. U. poz. 326), która weszła w życie 22.05.2023 r oraz ustawy z 28.07.2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1615), która ustawa weszła w życie 15.11.2023 r.

Nowelizacje te polegały w szczególności na:

• uzupełnieniu przesłanek niegodności dziedziczenia,
• ograniczeniu kręgu spadkobierców ustawowych,
• wprowadzeniu możliwości zawarcia umowy o zrzeczenie się dziedziczenia na korzyść innej osoby,
• dopuszczeniu możliwości zrzeczenia się tylko zachowku w całości lub w części,
• uzupełnieniu przepisów o zachowku w związku z uchwaleniem ustawy o fundacji rodzinnej.

Publikacja jest przeznaczona dla praktyków: sędziów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy, a także dla pracowników naukowo-dydaktycznych oraz studentów wydziałów prawa.

Wykaz skrótów
Przedmowa
Część pierwsza
Uwagi wprowadzające
I. Ogólne przedstawienie dokonanych zmian
II. Uwagi szczegółowe oraz próba oceny dokonanych zmian

1. Niegodność dziedziczenia
2. Zmiana kręgu spadkobierców ustawowych
3. Zrzeczenie się dziedziczenia na korzyść innej osoby oraz zrzeczenie się zachowku. Rozszerzenie kręgu podmiotów odpowiedzialnych za zachowek
4. Ustawowe rozstrzygnięcie wątpliwości interpretacyjnych oraz związana z tym zmiana niektórych przepisów
5. Przepisy związane z uregulowaniem w prawie polskim fundacji rodzinnej

Część druga
Komentarz do zmienionych przepisów
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny
(...)
Księga czwarta. Spadki
Tytuł I. Przepisy ogólne
Art. 927. [Zdolność do dziedziczenia; Zdolność do dziedziczenia przez dziecko poczęte]
Art. 928. [Niegodność dziedziczenia]
I. Uwagi wstępne
II. Uchylanie się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego

1. Źródła obowiązku alimentacyjnego
2. Konieczność stwierdzenia w określony sposób wysokości świadczenia alimentacyjnego
3. Uporczywe uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego
   III. Uchylanie się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą
4. Pojęcie pieczy
5. Źródła obowiązku wykonywania pieczy
6. Uporczywe uchylanie się od obowiązku wykonywania pieczy nad spadkodawcą
   (...)
   Tytuł II. Dziedziczenie ustawowe
   Art. 934. [Udział spadkowy dziadków]
   (...)
   Tytuł IV. Zachowek
   Art. 991. [Uprawnieni do zachowku]
   (...)
   Art. 993. [Ustalanie wysokości zachowku]
   (...)
   Art. 9941. [Fundusz założycielski fundacji rodzinnej oraz mienie w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej niepodlegające zaliczeniu]
   Art. 995. [Wartość przedmiotu darowizny, zapisu windykacyjnego, funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej i mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej]
   Art. 996. [Zapis windykacyjny i darowizna na rzecz uprawnionego do zachowku; świadczenie od fundacji rodzinnej i mienie w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej na rzecz uprawnionego do zachowku]
   Art. 997. [Zaliczenie kosztów wychowania i wykształcenia oraz kosztów zrealizowanego przez fundację rodzinną obowiązku alimentacyjnego]
   Art. 9971. [Odroczenie terminu płatności, rozłożenie na raty, obniżenie zachowku]
   (...)
   Art. 1000. [Odpowiedzialność za zachowek obdarowanego, fundacji rodzinnej i osoby otrzymującej mienie w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej]
   Art. 1001. [Kolejność odpowiedzialności obdarowanych oraz osób otrzymujących mienie w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej]
   (...)
   Art. 1007. [Przedawnienie roszczeń z zachowku]
   (...)
   Tytuł V. Przyjęcie i odrzucenie spadku
   (...)
   Art. 1015. [Termin do złożenia oświadczenia]
   (...)
   Art. 1019. [Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia]
   (...)
   Tytuł IX. Umowy dotyczące spadku
   (...)
   Art. 1048. [Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia]
   I. Zrzeczenie się zachowku
   II. Zrzeczenie się dziedziczenia na korzyść innej osoby
   (...)
   Uwagi końcowe
   Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw
   Ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (wyciąg)
   (...)
   Rozdział 14. Zmiany w przepisach
   (...)
   Bibliografia