Publikacja zawiera wyjątkowy w polskiej literaturze naukowej zbiór odpowiedzi na pytanie, czy i ewentualnie jak zmiany zachodzące w procesach komunikacyjnych wpływają na tradycyjne praktyki związane z tworzeniem i stosowaniem prawa. Książka przedstawia m.in.: - mechanizmy prowadzące do kryzysu tradycyjnych procesów tworzenia, stosowania i komunikacji prawa oraz do nieefektywności tradycyjnych sposobów ochrony lub realizacji wartości prawnych; - wpływ zmian wywołanych rozwojem technologii informacyjnych i komunikacyjnych na dyskurs prawny oraz na praktykę tworzenia i stosowania tekstów aktów prawnych; - związek formy podawczej informacji prawnej z warunkami jej skuteczności komunikacyjnej; - dylematy związane z postępującą informatyzacją prawa oraz praktyką jego tworzenia i stosowania. Prezentowane w opracowaniu ustalenia dokonywane są na podstawie analizy komunikacyjnej tradycyjnych modeli tworzenia i stosowania prawa. Rozważania poparte są przy tym bogatą literaturą oraz konkretnymi przykładami. Publikacja skierowana jest nie tylko do teoretyków, filozofów i socjologów prawa, lecz także do praktyków. Praca powinna zainteresować przede wszystkim osoby, które badają wpływ rozwoju technologicznego na prawo, wykorzystują w swojej praktyce prawniczej narzędzia elektroniczne, biorą udział w informatyzacji prawa lub procesów jego tworzenia i stosowania.
Wykaz skrótów 9
Wprowadzenie 11
Rozdział 1 Nauka o komunikacji 21
1.1. Transmisyjna koncepcja komunikacji 23
1.2. Konwergencyjna koncepcja komunikacji 29
1.3. Epistemologiczne założenia koncepcji komunikacyjnych 34
1.4. Analiza komunikacyjna 36
1.4.1. Metodologiczny status analizy komunikacyjnej 37
1.4.2. Analiza komunikacyjna jako metoda interpretacji prawa 43
1.5. Wnioski 45
Rozdział 2 Zagadnienie komunikacji w prawoznawstwie 49
2.1. Wstęp 49
2.2. Komunikacja a argumentacja 55
2.2.1. Retoryka i analiza retoryczna w prawie 59
2.2.2. Proceduralno-formalna teoria argumentacji prawniczej 66
2.3. Komunikacja a socjologiczna jurysprudencja 73
2.3.1. Geneza kierunku 74
2.3.2. Komunikacyjny zwrot w socjologii prawa 77
2.4. Komunikacja a hermeneutyka 85
2.4.1. Hermeneutyka a problem zarządzania wiedzą 92
2.4.2. Poznanie a technologia zarządzania wiedzą 98
2.5. Wnioski 111
Rozdział 3 Dyskurs jako zdarzenie komunikacyjne 116
3.1. O pojęciu dyskursu 116
3.2. Dyskurs a kod komunikacji 119
3.2.1. Pojęcie języka 119
3.2.2. Język a kontekst 121
3.2.3. Język prawny i prawniczy 126
3.3. Dyskurs a technologia komunikacji 132
3.3.1. Technologia komunikacji a struktura dyskursu 134
3.3.2. Technologia komunikacji a język 135
3.3.3. Technologia komunikacji a uczestnicy dyskursu 136
3.3.4. Technologia komunikacji a kontekst 139
3.3.5. Technologia komunikacji a racjonalność dyskursu 141
3.4. Dyskurs a tekst 142
3.4.1. Pojęcie tekstu 145
3.4.2. Tekst jako produkt dyskursu a tekst jako proces 147
3.4.3. Forma podawcza tekstu 148
3.4.4. Spójność i koherentność tekstu 152
3.4.5. Intencjonalność tekstu 158
3.4.6. Informacyjność tekstu 162
3.4.7. Intertekstualność tekstu 163
3.5. Tekst prawa jako produkt dyskursów prawnych 167
3.5.1. Spójność i koherentność tekstu prawa 170
3.5.2. Intertekstualność tekstu prawa 173
3.5.3. Intencjonalność tekstu prawa 178
3.5.4. Informatywność tekstu prawa 181
3.6. Cel i struktura dyskursu 183
3.6.1. Warunki skuteczności komunikacyjnej dyskursu 185
3.6.2. Struktura dyskursów 187
3.6.3. Cel i struktura dyskursów transmisyjnych 187
3.6.4. Cel i struktura dyskursów konwergencyjnych 190
3.6.5. Spójność i koherentność dyskursu 191
3.7. Racjonalność dyskursu 194
3.7.1. Racjonalność komunikacji transmisyjnej 197
3.7.2. Racjonalność komunikacji konwergencyjnej 200
3.8. Dyskursy prawne 205
3.8.1. Prawo jako dyskurs a dyskurs o prawie 206
3.8.2. Prawo a technologia komunikacji 210
3.9. Wnioski 219
Rozdział 4 Tworzenie prawa w ujęciu komunikacyjnym 222
4.1. Cel i struktura dyskursów prawodawczych 222
4.2. Modele tworzenia prawa 229
4.2.1. Decyzyjne modele tworzenia prawa 231
4.2.2. Komunikacyjne modele tworzenia prawa 234
4.2.3. Model informacyjny tworzenia prawa 236
4.3. Komunikacja a model racjonalnego tworzenia prawa 237
4.3.1. Modele racjonalnego tworzenia prawa 242
4.3.2. Dyskurs jako racjonalny ustawodawca 244
4.4. Akt prawny w ujęciu komunikacyjnym 248
4.4.1. Pojęcie aktu prawnego 248
4.4.2. Tekst aktu prawnego 249
4.4.3. Systematyka tekstów aktów prawnych 251
4.4.4. Budowa tekstu aktu prawnego w świetle przepisów prawa 253
4.4.5. Tekst jednolity aktu prawnego a tekst ujednolicony aktu prawnego 255
4.5. Tekst prawa jako system informacji prawnej 256
4.5.1. Technologiczne uwarunkowania tworzenia prawa 256
4.5.2. Status prawny elektronicznej formy tekstów aktów prawnych 259
4.5.3. Technologiczne uwarunkowania komunikacji aktu prawnego 261
4.5.4. Metryka aktu prawnego 263
4.5.5. Tworzenie prawa w schemacie XML 263
4.5.6. Tekst prawa jako hipertekst 269
4.6. Prawo w sieci 275
4.7. Wnioski 277
Rozdział 5 Stosowanie prawa jako praktyka komunikacyjna 279
5.1. Cel i struktura dyskursów w procesie stosowania prawa 279
5.2. Sądowe i administracyjne stosowanie prawa 280
5.3. Modele stosowania prawa 283
5.3.1. Krytyka decyzyjnych modeli stosowania prawa 284
5.3.2. Krytyka informacyjnego modelu stosowania prawa 288
5.3.3. Krytyka funkcjonalnego modelu stosowania prawa 291
5.4. Stosowanie prawa w ujęciu komunikacyjnym 292
5.4.1. Cybernetyczne ujęcie stosowania prawa 293
5.4.2. Dyskursywne ujęcie stosowania prawa 297
5.5. Epistemologiczny status dyskursów w procesie stosowania prawa 301
5.5.1. Stosowanie prawa a dyskurs teoretyczny 302
5.5.2. Stosowanie prawa a ogólny dyskurs praktyczny 307
5.5.3. Stosowanie prawa a dyskurs aplikacyjny 314
5.5.4. Stosowanie prawa jako dyskurs sui generis 317
5.6. Racjonalność stosowania prawa 319
5.6.1. Racjonalność decyzji stosowania prawa 319
5.6.2. Racjonalność rozstrzygania a racjonalność rozwiązywania sporu 322
5.7. Technologiczne uwarunkowania procesu stosowania prawa 326
5.7.1. Cele i struktura elektronicznych procesów stosowania prawa 328
5.7.2. ICT a uczestnicy postępowania 329
5.7.3. ICT a wytwarzanie i obieg informacji w procesie stosowania prawa 331
5.7.4. ICT a decyzje walidacyjne i dowodowe 333
5.8. ICT a zmiany w polskim postępowaniu sądowym i administracyjnym 335
5.9. Wnioski 338 Zakończenie 341
Bibliografia 347
Zaloguj się
0,00zł
Dodano do koszyka