Księga jubileuszowa powstała dla uczczenia działalności naukowej
oraz zawodowej dr. hab., prof. UW Mirosława Wyrzykowskiego, który
całe swoje życie zawodowe poświęcił budowaniu i umacnianiu
praworządności w Polsce, standardów demokratycznych oraz kulturze
przestrzegania praw człowieka.
Teksty zgromadzone w Księdze zgrupowano w cztery części: pierwsza
nawiązuje do kwestii fundamentalnych o charakterze ustrojowym;
druga podejmuje zagadnienia ustrojowego statusu sędziów oraz ich
niezależności i niezawisłości, szczególnie w warunkach
antyustrojowej presji; trzecia przedstawia różne współczesne
wyzwania dla ochrony praw i wolności jednostki; czwarta spogląda
na polski kontekst kryzysu praworządności z perspektywy prawa
Unii Europejskiej oraz aktywności organów i instytucji UE.
Słowo wstępne / 5
Laudacja dla Profesora Mirosława Wyrzykowskiego z okazji
wręczenia odznaki honorowej Rzecznika Praw Obywatelskich „Za
zasługi dla praw człowieka”, wygłoszona 4.09.2020 r. / 7
Życiorys Profesora Mirosława Wyrzykowskiego / 17
Lista publikacji Profesora Mirosława Wyrzykowskiego (wybrane
pozycje) / 21
CZĘŚĆ PIERWSZA
U ŹRÓDEŁ
Nadzieja, iluzja i manipulacja – uwagi o udatności
konstytucjonalizacji „państwa prawa”
Ewa Łętowska / 39
Gdyby w PRL obowiązywała Konstytucja RP…?
Maria Kruk / 62
Zapomniana postać?
Jerzy Stępień / 80
O paradoksach i wrogach demokracji
Marek Zubik / 94
Rule of law – ewolucja negatywna?
Hanna Suchocka / 105
System polityczny Rzeczpospolitej Polskiej w świetle teorii
konkurencyjnego autorytaryzmu
Adam Bodnar / 119
Polityczni liderzy, elity i instytucje we współczesnych falach
populizmu
Jan Pakulski / 149
O potrzebie refleksji nad ekonomicznymi aspektami populizmu w
dyskusji o kryzysie demokracji liberalnych
Maciej Bernatt / 160
Prawa człowieka a prawo administracyjne
Jan Zimmermann / 174
O obywatelstwie i prawie do obywatelstwa (kilka uwag i refleksji
z perspektywy prawnoadministracyjnej)
Jacek Jagielski / 191
Prawo do wniosku – rodowód, rozwój, ochrona wnoszącego
Jacek Lang / 207
Po co naukowcom konstytucja?
Aleksander Jakubowski / 221
CZĘŚĆ DRUGA
NIEZALEŻNOŚĆ I NIEZAWISŁOŚĆ
Niezawisły, bezstronny, właściwy…
Adam Zieliński / 249
Wolne sądy, wolni ludzie
Stanisław Zabłocki / 270
Ex iniuria iudex non oritur. Uwagi o ustrojowym znaczeniu
tożsamości konstytucyjnej Krajowej Rady Sądownictwa
Ryszard Piotrowski / 282
Powołanie (odmowa powołania) sędziego przez Prezydenta RP a
Konstytucja
Stanisław Trociuk / 306
Granice udziału sędziów sądów powszechnych w debacie publicznej.
Standard strasburski a regulacja ustawowa
Adam Ploszka / 319
Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziego za wydane orzeczenie jako
instrument naruszania sędziowskiej niezawisłości
Piotr Tuleja / 341
Wolność zrzeszania się sędziów w świetle tzw. ustawy
kagańcowej
Magdalena Wilczyńska / 351
Erozja praworządności i niezawisłości sądów w Polsce od 2015 r.:
reakcja Rady Europy – za mało, za późno?
Andrzej Drzemczewski / 369
Systemowa kradzież konfliktu
Piotr Girdwoyń / 396
Nieposłuszeństwo sędziów jako problem filozofii prawa i
konstytucjonalizmu porównawczego. Refleksje nad przypadkiem
Polski
Mateusz Pilich / 411
Wymiana kadr w demokracji populistycznej, czyli o rzeczywistych i
pozornych celach ustawodawczych
Anna Śledzińska-Simon / 434
Granice swobody wypowiedzi prokuratora – lekcja dla Polski ze
sprawy Kövesi przeciwko Rumunii
Agnieszka Grzelak, Mirosław Wróblewski / 455
CZĘŚĆ TRZECIA
WYZWANIA DLA OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA
Czy nadal funkcjonują konstytucyjne gwarancje wolności i praw
jednostki?
Roman Wieruszewski / 479
„Bezpieczna przystań” dla ofiar handlu ludźmi w Kolorado
Zbigniew Lasocik / 493
O karze dożywotniego pozbawienia wolności, dyskryminacji ze
względu na płeć i wyborze „mniejszego zła”. Refleksje na tle
wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Khamtokhu
i Aksenchik przeciwko Rosji
Joanna Grygiel, Katarzyna Sękowska-Kozłowska / 508
Problem przewlekłości tymczasowego aresztowania w świetle
orzecznictwa sądów polskich i organów międzynarodowych
Wojciech Hermeliński / 532
Wolności wypowiedzi pod rządami populistów
Aleksandra Gliszczyńska-Grabias / 542
Prawdziwość wypowiedzi a jej karalność
Piotr Kładoczny / 559
Komu służy małżeństwo?
Monika Płatek / 572
Ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych przed
Trybunałem Konstytucyjnym. Wybrane aspekty proceduralne i
merytoryczne
Mirosław Granat / 590
Praca w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej
Łukasz Pisarczyk / 609
O celach i funkcjach klauzuli derogacyjnej z art. 15 Europejskiej
Konwencji Praw Człowieka w kontekście pandemii COVID-19
Michał Balcerzak / 627
Granice ingerencji państwa w wolność zgromadzeń w czasach
epidemii
Monika Florczak-Wątor / 644
Działalność służb specjalnych w Polsce w świetle zasady
praworządności
Barbara Grabowska-Moroz / 664
Kilka uwag o pojęciu mniejszości narodowej i etnicznej na gruncie
prawa międzynarodowego i w praktyce polskiej
Władysław Czapliński / 680
Zrównoważony rozwój a dobra administracja
Robert Rybski / 692
Polityka klimatyczna jako przykład wielopoziomowej polityki
publicznej
Hanna Gronkiewicz-Waltz / 708
Czy prawo do życia w zdrowym środowisku to prawo przyszłości?
Hanna Machińska / 718
Zmiany klimatu a perspektywa praw człowieka
Zdzisław Kędzia / 735
Niematerialne dziedzictwo kulturowe a prawa i wolności człowieka.
Perspektywa konstytucyjna
Marzena Laskowska / 754
CZĘŚĆ CZWARTA
WOKÓŁ UNII EUROPEJSKIEJ
„Mapa” judykatury Trybunału Konstytucyjnego dotyczącej
członkostwa Polski w Unii Europejskiej
Robert Grzeszczak / 781
Ochrona praworządności i środki tymczasowe przed sądami
krajowymi
Maciej Taborowski / 800
Trybunał Konstytucyjny wypowiada posłuszeństwo prawu Unii
Europejskiej
Stanisław Biernat / 817
Kilka uwag o bezpośrednim skutku horyzontalnym przepisów Karty
praw podstawowych Unii Europejskiej
Krystyna Kowalik-Bańczyk / 835
Ochrona praw podstawowych w prawie autorskim
Maciej Szpunar / 853
Konferencja w sprawie przyszłości Europy. Szczególne wyzwania dla
społeczeństwa obywatelskiego
Jan Barcz / 862
Unijny etos sądzenia. O fundamentach, metapolityce i POLEXIT
Tomasz Tadeusz Koncewicz / 872
Zaloguj się
0,00zł
Dodano do koszyka