Upadłość konsumencka. Wydanie 2 / Anna Ludwiczyńska, Aleksandra Machowska

Książka jest unikatowym na rynku opracowaniem na temat upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, czyli tzw. upadłości konsumenckiej.

Autorki szczegółowo i w ujęciu praktycznym wyjaśniają skomplikowane kwestie. Ponadto przedstawiają zagadnienia z punktu widzenia postępowania przed sądem, co ułatwia orientację w znowelizowanych przepisach oraz wypracowanie właściwych technik postępowania.

W drugim wydaniu publikacji czytelnik znajdzie omówienie nowelizacji ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych, w tym kwestię wierzytelności wynikających z tzw. kredytów frankowych. Autorki opisują również temat zgłoszenia wierzytelności z tytułu kredytów indeksowanych kursem szwajcarskiej waluty.

Obecne wydanie zostało wzbogacone o wzory dokumentów (postanowień i wniosków) sporządzanych w toku postępowania. 

Opracowanie będzie przydatne w codziennej pracy związanej z obsługą prawną dłużników i upadłych, jak i wierzycieli, a także w praktyce orzeczniczej.

Wykaz skrótów | str. 19

Wstęp | str. 23

Część pierwsza

Zagadnienia ogólne

Rozdział 1

Charakterystyka upadłości konsumenckiej | str. 31

1.1. Czym jest upadłość „konsumencka”? | str. 31

1.1.1. Uwagi ogólne | str. 31

1.1.2. Informatyzacja postępowania upadłościowego– wprowadzenie systemu teleinformatycznego obsługującego postępowania sądowe w upadłości konsumenckiej | str. 33

1.2. Zakres podmiotowy przepisów o upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej | str. 38

1.2.1. Pojęcie osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej – zakres podmiotowy | str. 38

1.2.2. Pojęcie działalności gospodarczej i zawodowej | str. 39

1.2.3. Osoby prowadzące działalność nieewidencjonowaną | str. 42

Rozdział 2

Podmioty legitymowane do złożenia wniosku o upadłość konsumencką | str. 44

Rozdział 3

Cele i zasady postępowania upadłościowego w kontekście upadłości konsumenckiej | str. 48

Rozdział 4

Przesłanki ogłoszenia upadłości konsumenckiej | str. 50

4.1. Przesłanki pozytywne | str. 50

4.2. Przesłanki negatywne, skutkujące oddaleniem wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej | str. 51

Rozdział 5

Przepisy regulujące tok uproszczonego postępowania upadłościowego w przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej | str. 56

5.1. Informacje ogólne | str. 56

5.2. Przepisy mające zastosowanie | str. 60

5.3. Wyłączenia przepisów części pierwszej Prawa upadłościowego | str. 61

5.4. Przepisy mające odpowiednie zastosowanie w przypadku, gdy jedynym wnioskodawcą jest wierzyciel | str. 65

5.5. Stosowanie przepisów o postępowaniu zabezpieczającym | str. 68

5.5.1. Uwagi ogólne | str. 68

5.5.2. Tymczasowy nadzorca sądowy | str. 70

5.5.3. Zawieszenie egzekucji (art. 39 pr. upadł.) | str. 73

5.5.4. Inne sposoby zabezpieczenia majątku dłużnika | str. 74

Rozdział 6

Sądowe organy postępowania upadłościowego | str. 76

6.1. Sąd | str. 76

6.2. Sędzia-komisarz | str. 84

6.2.1. Informacje ogólne | str. 84

6.2.2. Sędzia-komisarz – funkcja, zadania | str. 89

6.2.3. Zastępca sędziego-komisarza | str. 95

6.2.4. Referendarz sądowy jako sędzia-komisarz | str. 97

6.3. Orzeczenia wydawane w toku postępowań prowadzonych na podstawie Prawa upadłościowego | str. 100

6.3.1. Uwagi ogólne | str. 100

6.3.2. Zaskarżanie orzeczeń | str. 104

6.3.2.1. Wprowadzenie | str. 104

6.3.2.2. Zaskarżanie postanowień sędziegokomisarza i referendarza pełniącego funkcje sędziego-komisarza | str. 107

6.3.2.3. Problem zaskarżania postanowień sędziego wyznaczonego | str. 108

Rozdział 7

Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej | str. 110

7.1. Informacje ogólne | str. 110

7.2. Treść wniosku o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej | str. 111

7.3. Wymogi formalne wniosku o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej | str. 112

7.4. Inne problemy na etapie składania wniosku o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej | str. 122

Rozdział 8

Ogłoszenie upadłości | str. 123

8.1. Postanowienie o ogłoszeniu upadłości | str. 123

8.2. Czynności sądu w związku z ogłoszeniem upadłości | str. 127

8.3. Tymczasowe pokrycie kosztów postępowania | str. 128

8.4. Tymczasowe pokrycie kosztów postępowania – odmienności postępowania w przypadku jego wszczęcia wyłącznie na wniosek wierzyciela | str. 132

8.5. Czynności syndyka po jego powołaniu na skutek ogłoszenia upadłości dłużnika | str. 134

8.6. Prowadzenie akt przez syndyka | str. 143

8.6.1. Uwagi ogólne | str. 143

8.6.2. Sposób prowadzenia akt w uproszczonym postępowaniu konsumenckim | str. 150

8.6.3. Akta do zgłoszeń wierzytelności | str. 150

8.6.4. Akta zastępcze | str. 159

8.6.5. Udostępnianie akt | str. 160

8.6.6. Prowadzenie i udostępnianie akt w postępowaniu o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej | str. 166

Rozdział 9

Skutki ogłoszenia upadłości | str. 169

9.1. Informacje ogólne | str. 169

9.2. Skutki co do osoby upadłego | str. 170

9.3. Granica między upadłością a bieżącym funkcjonowaniem upadłego – osoby fizycznej | str. 172

9.4. Środki przymusu | str. 176

9.5. Skutki ogłoszenia upadłości co do majątku upadłego | str. 178

Rozdział 10

Masa upadłości | str. 180

10.1. Informacje ogólne | str. 180

10.2. Ustalanie składu masy upadłości | str. 181

10.3. Składniki podlegające wyłączeniu z masy upadłości | str. 186

10.4. Postępowanie o wyłączenie z masy upadłości | str. 189

Rozdział 11

Zgłaszanie wierzytelności | str. 194

11.1. Zasady ogólne | str. 194

11.2. Wymogi formalne zgłoszenia wierzytelności | str. 199

11.2.1. Postępowania upadłościowe prowadzone na skutek wniosku wniesionego przed 1.12.2021 r. | str. 199

11.2.2. Postępowania upadłościowe prowadzone na skutek wniosku wniesionego 1.12.2021 r. i później | str. 204

11.2.3. Postępowanie w przypadku nieuzupełnienia braków formalnych w terminie | str. 205

11.3. Termin do zgłoszenia wierzytelności | str. 207

11.4. Zwrot zgłoszenia wierzytelności | str. 213

11.5. Skarga na zarządzenie syndyka o zwrocie zgłoszenia wierzytelności | str. 214

Rozdział 12

Zgłoszenie wierzytelności z tytułu kredytów indeksowanych kursem CHF | str. 217

Rozdział 13

Wnoszenie pism i dokumentów oraz doręczenia w systemie teleinformatycznym | str. 230

13.1. Wnoszenie pism procesowych i składanie dokumentów w systemie teleinformatycznym | str. 230

13.1.1. Uwagi wprowadzające | str. 230

13.1.2. Założenie konta w systemie teleinformatycznym | str. 233

13.1.3. Przesłanki pominięcia systemu teleinformatycznego | str. 234

13.2. Zasady dokonywania doręczeń elektronicznych w postępowaniach upadłościowych | str. 237

Część druga

Tryby i przebieg postępowania upadłościowego osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej

Rozdział 1

Zagadnienia wstępne | str. 245

Rozdział 2

Postępowanie likwidacyjne a układ | str. 246

Rozdział 3

Przygotowana likwidacja (zatwierdzenie warunków sprzedaży) | str. 249

3.1. Informacje ogólne | str. 249

3.2. Wymogi formalne wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży | str. 252

3.3. Postępowanie po złożeniu wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży | str. 256

3.4. Rozpoznanie wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży | str. 258

3.5. Zawarcie umowy sprzedaży przez syndyka | str. 263

Rozdział 4

Układ w upadłości (zawarcie układu z wierzycielami) | str. 267

4.1. Przesłanki i warunki przeprowadzenia układu w upadłości | str. 267

4.2. Stosowane przepisy | str. 271

4.3. Przebieg postępowania upadłościowego osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej – z układem w upadłości | str. 275

Rozdział 5

Postępowanie upadłościowe osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej prowadzone na podstawie przepisów części pierwszej (przepisy ogólne) prawa upadłościowego | str. 287

5.1. Przesłanki prowadzenia postępowania w oparciu o przepisy części pierwszej oraz etapy postępowania | str. 287

5.2. Etap wstępny | str. 291

5.3. Oszacowanie masy upadłości i spis inwentarza | str. 292

5.4. Ustalenie listy wierzytelności | str. 295

5.4.1. Informacje ogólne | str. 295

5.4.1.1. Treść listy wierzytelności w sprawach, w których wniosek wpłynął przed dniem 1.12.2021 r. | str. 298

5.4.1.2. Treść listy wierzytelności w sprawach, w których wniosek wpłynął od 1.12.2021 r. | str. 300

5.4.2. Sprzeciw do listy wierzytelności | str. 301

5.4.3. Zatwierdzenie, sprostowanie i uzupełnienie listy wierzytelności | str. 307

5.4.3.1. Wyciąg z zatwierdzonej listy wierzytelności | str. 310

5.5. Likwidacja masy | str. 311

5.5.1. Informacje ogólne | str. 311

5.5.2. Sprzedaż nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i statku morskiego wpisanego do rejestru okrętowego, w tym obciążonych rzeczowo | str. 315

5.5.3. Sprzedaż ruchomości | str. 319

5.5.4. Szczególny tryb likwidacji – zastaw | str. 322

5.5.5. Likwidacja wierzytelności i praw majątkowych | str. 323

Rozdział 6

Likwidacja przez sprzedaż | str. 326

6.1. Skutki sprzedaży w toku postępowania upadłościowego | str. 326

6.2. Brak możliwości albo bezzasadność zbycia składników masy upadłości | str. 329

Rozdział 7

Podział funduszów masy upadłości | str. 332

7.1. Informacje ogólne | str. 332

7.2. Wydzielenie kwoty na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego | str. 338

Rozdział 8

Umorzenie całości lub części zobowiązań upadłego według przepisów księgi pierwszej prawa upadłościowego | str. 346

Rozdział 9

Postępowanie o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej | str. 361

9.1. Uwagi ogólne | str. 361

9.2. Charakter postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej | str. 364

9.3. Wniosek o otwarcie postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej | str. 366

9.4. Postanowienie o otwarciu postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej | str. 368

9.5. Nadzorca sądowy w postępowaniu o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej | str. 369

9.6. Akta postępowania o zatwierdzenie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej | str. 370

9.7. Stosowanie przepisów Prawa restrukturyzacyjnego dotyczących przyspieszonego postępowania układowego do postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej | str. 372

9.8. Skutki otwarcia postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej | str. 378

9.10. Zgromadzenie wierzycieli i zawarcie układu | str. 380

9.11. Umorzenie postępowania o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej | str. 388

Rozdział 10

Uproszczone postępowanie upadłościowe konsumenckie | str. 390

10.1. Informacje ogólne | str. 390

10.1.1. Główne zmiany w upadłości „konsumenckiej” po nowelizacji z 2019 i 2021 r. | str. 390

10.1.2. Przesłanki wyboru trybu postępowania upadłościowego w stosunku do osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej | str. 394

10.2. Likwidacja masy upadłości w uproszczonym postępowaniu konsumenckim | str. 395

10.3. Skarga na czynności syndyka | str. 404

Rozdział 11

Sposoby oddłużenia w postępowaniu konsumenckim uproszczonym | str. 413

11.1. Zagadnienia ogólne | str. 413

11.2. Odmowa ustalenia planu spłaty wierzycieli albo umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli | str. 415

11.3. Plan spłaty | str. 419

11.3.1. Informacje ogólne | str. 419

11.3.2. Brak zgłoszeń wierzytelności | str. 421

11.3.3. Przygotowanie projektu planu spłaty | str. 422

11.3.4. Czynności syndyka | str. 423

11.3.5. Treść projektu planu spłaty | str. 425

11.3.6. Wskazanie wierzycieli | str. 427

11.3.7. Ustalanie, czy upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa | str. 430

11.3.8. Projekt planu spłaty sensu stricto | str. 430

11.3.9. Postanowienie o planie spłaty | str. 440

11.3.10. Zakres planu spłaty i jego wiążący charakter | str. 448

11.3.11. Rozliczenie kosztów postępowania | str. 449

11.3.12. Przepisy mające zastosowanie do planu spłaty | str. 450

11.3.12.1. Informacje ogólne | str. 450

11.3.12.2. Odpowiednie stosowanie przepisów o kolejności zaspokajania wierzycieli | str. 452

11.3.12.3. Odpowiednie stosowanie przepisów o wykonaniu planu podziału | str. 458

11.3.13. Zmiana planu spłaty | str. 463

11.4. Umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli | str. 466

11.5. Warunkowe umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli | str. 468

11.6. Sytuacja i obowiązki upadłego po uprawomocnieniu się postanowienia o ustaleniu planu spłaty albo postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań bez ustalania planu spłaty | str. 473

11.6.1. Informacje ogólne | str. 473

11.6.2. Po ustaleniu planu spłaty | str. 475

11.6.3. Po warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego | str. 476

Rozdział 12

Uchylenie postanowienia o ustaleniu planu spłaty albo postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań bez ustalania planu spłaty | str. 480

12.1. Informacje ogólne | str. 480

12.2. Uchylenie planu spłaty wierzycieli | str. 481

12.3. Uchylenie postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli | str. 482

Rozdział 13

Umorzenie zobowiązań w wyniku postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań bez ustalania planu spłaty | str. 483

Rozdział 14

Skarga kasacyjna | str. 487

Rozdział 15

Końcowy etap uproszczonego postępowania konsumenckiego | str. 490

Rozdział 16

Umorzenie postępowania | str. 492

16.1. Informacje ogólne | str. 492

16.2. Umorzenie na podstawie art. 361 pr. upadł. | str. 492

16.3. Umorzenie postępowania w oparciu o art. 49110 pr. upadł. | str. 496

16.4. Umorzenie postępowania o zawarcie układu z wierzycielami | str. 502

Rozdział 17

Zakończenie postępowania | str. 504

Rozdział 18

Postępowanie depozytowe w postępowaniu upadłościowym | str. 506

Rozdział 19

Wynagrodzenie doradcy restrukturyzacyjnego | str. 508

19.1. Informacje ogólne | str. 508

19.2. Wynagrodzenie w postępowaniu konsumenckim uproszczonym | str. 508

19.3. Wynagrodzenie w postępowaniu konsumenckim prowadzonym w oparciu o przepisy części pierwszej Prawa upadłościowego | str. 512

19.4. Wynagrodzenie nadzorcy w postępowaniu o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli | str. 524

Rozdział 20

Zarys problematyki konsumenckiego międzynarodowego postępowania upadłościowego | str. 526

Schematy | str. 535

Załączniki | str. 541

Wzór wniosku syndyka o wynagrodzenie w postępowaniu prowadzonym na podstawie art. 4911 ust. 1 pr. upadł. | str. 543

Wzór postanowienia o ustaleniu planu spłaty w postępowaniu uproszczonym – stan prawny po nowelizacji obowiązującej od 24.03.2020 r. | str. 548

Wzór projektu planu spłaty wierzycieli w postępowaniu upadłościowym | str. 551

Wzór załącznika do projektu planu spłaty – wykaz wierzytelności | str. 555

Postanowienie o ustaleniu planu spłaty wraz z planem podziału w postępowaniu upadłościowy prowadzonym w trybie art. 4911 ust. 1 pr. upadł. | str. 558

Postanowienie o ustaleniu planu spłaty w postępowaniu upadłościowym toczącym się na podstawie wniosku o ogłoszenie upadłości, który został złożony przed 24.03.2020 r. | str. 565

Uzasadnienie postanowienia o ustaleniu planu spłaty w postępowaniu upadłościowym toczącym się na podstawie wniosku o ogłoszenie upadłości, który został złożony przed 24.03.2020 r. | str. 569

Postanowienie o zakończeniu postępowania upadłościowego prowadzonego w trybie art. 4911 ust. 2 pr. upadł. | str. 589

Wzór pouczenia dostępnego w KRZ dokonywanego wraz z pierwszym doręczeniem | str. 594

Postanowienie o ustaleniu planu spłaty wyłącznie w zakresie kosztów postępowania poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa (brak zgłoszeń wierzytelności od innych wierzycieli) w postępowaniu  padłościowym prowadzonym w trybie art. 4911 ust. 1 pr. upadł. | str. 599

Postanowienie o umorzeniu zobowiązań upadłego wraz z planem podziału w postępowaniu upadłościowym prowadzonym w trybie art. 4911 ust. 1 pr. upadł. | str. 602

Postanowienie o wyłączeniu z masy upadłości dochodów upadłego (emerytury) | str. 611

Zarządzenie o wyznaczeniu rozprawy dotyczącej wniosku upadłego o umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalania planu spłaty | str. 617

Wzór – informacja do sądu o występowaniu przesłanek do umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalania planu spłaty wierzycieli | str. 620

Wzór – postanowienie o ustaleniu wynagrodzenia ostatecznego syndyka w postępowaniu prowadzonym na podstawie art. 4911 ust. 2 pr. upadł. | str. 622

Wzór informacji dla wierzyciela o występowaniu przesłanek do umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalania planu spłaty wierzycieli | str. 627

Wzór plan likwidacyjny w postępowaniu uproszczonym – stan prawny po nowelizacji obowiązującej od 24.03.2020 r. | str. 631

Wzór postanowienia o ogłoszenie upadłości po nowelizacji 2021 r. (w KRZ) | str. 636

Wzór uzasadnienia projektu planu spłaty wierzycieli po nowelizacji z 2019 r. (przepisy obowiązujące od 24.03.2020 r.) | str. 645

Wzór zarządzenia sądu przed zakończeniem postępowania upadłościowego, prowadzonego na podstawie części pierwszej Prawa upadłościowego (art. 4911 ust. 2 pr. upadł.), umożliwiający upadłemu złożenie wniosku zmierzającego do jego oddłużenia | str. 648

Wzór zarządzenia – wyznaczenie rozprawy w połączonych sprawach upadłościowych małżonków | str. 651

Wzór zawiadomienia małżonka upadłego na podstawie art. 176 ust. 1b pr. upadł. – stan prawny po nowelizacji 2021 r. | str. 654

Wzór zawiadomienia na podstawie art. 4916a ust. 2 pr. upadł. – stan prawny po nowelizacji z 2019 r. | str. 662

Wzór zawiadomienia wierzyciela na podstawie art. 176 ust. 1a pr. upadł. – stan prawny po nowelizacji 2019 r. | str. 670

Wzór zawiadomienia wierzyciela na podstawie art. 4916a ust. 1 pr. upadł. – stan prawny po nowelizacji z 2021 r. | str. 678

Nowelizacje prawa upadłościowego w zakresie upadłości konsumenckiej | str. 693

Zestawienie przepisów intertemporalnych w postępowaniu upadłościowym | str. 702

Historia nowelizacji prawa upadłościowego i naprawczego | str. 704

Bibliografia | str. 705