Meritum adwokata i adwokatki

Rozmowa z dr Katarzyną Gajowniczek-Pruszyńską, adwokatką, wicedziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie i redaktorką naukową publikacji „Meritum adwokata i adwokatki”. Zapraszamy!

Poradnik przedstawia wszystkie praktyczne aspekty wykonywania zawodu adwokata w Polsce. Jest dziełem ponad 30 autorek i autorów – wybitnych specjalistów, przedstawicieli tej profesji.

Z „Meritum adwokata i adwokatki” dowiesz się między innymi:

• Jak założyć i prowadzić kancelarię?

Publikacja zawiera praktyczne wskazówki, w których autorzy dzielą się swoim doświadczeniem i radzą, jak skutecznie zarządzać kancelarią adwokacką.

• Jak podejmować skuteczne działania marketingowe?

Poruszone są zagadnienia związane z reklamą i działalnością marketingową w praktyce zawodowej, w tym w mediach społecznościowych. Omówione są także wskazówki, co klientów motywuje do podjęcia współpracy z kancelarią a co stanowi dla nich barierę.

• Jak ustalać systemy wynagrodzenia z klientami?

Autorzy omawiają różne modele wynagradzania i podpowiadają, jakie rozwiązania są najkorzystniejsze (m.in. stawka godzinowa, ryczałt, system ryczałtowo-godzinowy, stałą opłata za sprawę, success fee).

• Jak wdrożyć i stosować procedury AML (Anti Money Laundering)?

Poradnik wskazuje podstawowe regulacje oraz gdzie można znaleźć wzory procedur i oświadczeń oraz jakie kary grożą za niewykonanie obowiązków nałożonych ustawą (m. in. w przypadku adwokatów do wysokości równowartości kwoty 1 000 000 euro).

• Jak skutecznie zadbać o bezpieczeństwo danych w kancelarii?

Autorzy wyjaśniają jakie konkretne środki techniczne i organizacyjne należy wdrożyć aby wypełnić obowiązki nałożone prawem. Wskazują jak w praktyce należy chronić dane przetwarzane zarówno w formie papierowej jak i elektronicznej.

Autorzy dużo uwagi poświęcają researchowi prawnemu. Przedstawiają wskazówki, jak skutecznie pozyskiwać informacje zarówno z publicznych baz danych, jak i komercyjnych systemów informacji prawnej.

Szczegółowo omawiają ponadto:

• postępowanie dyscyplinarne,
• zasady reprezentacji klientów wyznaczonych z urzędu w różnych kategoriach spraw,
• reprezentację dziecka oraz występowanie jako kurator dla osoby nieznanej z miejsca pobytu,
• praktyczne aspekty świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej,
• metodykę prowadzenia spraw z zakresu wielu dziedzin prawa,
• reprezentację klientów przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka i Trybunałem Sprawiedliwości UE.

Publikacja jest przeznaczona przede wszystkim adwokatek i adwokatów już prowadzących lub rozpoczynających działalność zawodową, a także dla aplikantów prawniczych; zainteresuje również przedstawicieli innych zawodów prawniczych, którzy planują podjąć nowe wyzwania zawodowe.

„Nikt wcześniej nie zdecydował się na przygotowanie pozycji, która podejmowałaby te zagadnienia, i to w tak szerokim zakresie. Odnajdą bowiem Państwo w publikacji kompleksową wiedzę o zasadach funkcjonowania samorządu zawodowego, przebiegu aplikacji adwokackiej, warunkach wykonywania zawodu, w tym o praktycznych aspektach zakładania, działalności i likwidacji kancelarii adwokackiej. Rozdziały poświęcone metodom prowadzenia określonych spraw, w tym specyfice postępowań z urzędu oraz istocie innych, dodatkowych ról adwokackich, stanowią cenne źródło praktycznych wskazówek. (…) Informacje o specyfice i różnych formach wykonywania tego zawodu, świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej, funkcji kuratora, arbitra lub mediatora mogą uświadomić Czytelnikom wymagania i bariery w codziennej pracy zawodowej członków i członkiń palestry.”

Ze wstępu

adw. dr Katarzyny Gajowniczek-Pruszyńskiej

Wykaz skrótów
Słowo wstępne redaktora serii
Słowo wstępne redaktor wydania
Część I
ISTOTA I STRUKTURA SAMORZĄDU ZAWODOWEGO
Rozdział I. Pozycja ustrojowa adwokatury w wymiarze sprawiedliwości (Mariusz Godlewski, Mikołaj Pietrzak)
1. Podstawy ustrojowe pozycji adwokatury w wymiarze sprawiedliwości
2. Adwokatura jako niepaństwowa instytucja publiczna
3. Adwokat jako zawód zaufania publicznego
4. Samorząd adwokatury i jego ustrojowe cele
5. Niezależność adwokatury
6. Ustrojowe cechy zawodu adwokata jako zawodu zaufania publicznego
Bibliografia
Rozdział II. Podstawy niezależnego samorządu zawodowego jako warunku wykonywania zawodu adwokata (Radosław Baszuk, Katarzyna Gajowniczek-Pruszyńska, Jakub Jacyna, Mikołaj Pietrzak)
1. Ochrona tajemnicy adwokackiej jako podstawowe zadanie samorządu zawodowego (Mikołaj Pietrzak)
2. Autonomia postępowania dyscyplinarnego jako gwarancja pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu adwokata (Radosław Baszuk)
A. Adwokatura jako zawód zaufania publicznego
B. Piecza nad należytym wykonywaniem zawodu w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony
C. Sprawowanie władztwa dyscyplinarnego jako ustawowe zadanie adwokatury
D. Sposób wyboru i status prawny rzeczników dyscyplinarnych, prezesów i sędziów sądów dyscyplinarnych
E. Prawny charakter odpowiedzialności i model postępowania dyscyplinarnego
F. Niezawisłość i samodzielność jurysdykcyjna sądów dyscyplinarnych
G. Postępowanie dyscyplinarne a postępowanie karne
H. Kontrola sądowa orzeczeń sądów dyscyplinarnych
I. Uprawnienia nadzorcze Ministra Sprawiedliwości
J. Podsumowanie
3. Szkolenie aplikantów adwokackich i doskonalenie zawodowe adwokatów jako zadanie samorządu zawodowego (Katarzyna Gajowniczek-Pruszyńska)
A. Szkolenie aplikantów adwokackich
B. Doskonalenie zawodowe adwokatów
4. Dlaczego obowiązkowa składka samorządowa i ubezpieczenie OC adwokata mają znaczenie dla funkcjonowania zawodowego adwokata? (Jakub Jacyna)
A. Składka samorządowa
B. Obowiązkowe ubezpieczenie z tytułu odpowiedzialności cywilnej
C. Podsumowanie: dlaczego jest to tak ważne zagadnienie?
Bibliografia
Rozdział III. Ustrój samorządu adwokackiego (Mariusz Godlewski, Kamil Szmid, Andrzej Tomaszek)
1. Uwagi ogólne (Mariusz Godlewski)
2. Zadania samorządu adwokackiego (Mariusz Godlewski)
A. Tworzenie warunków do wykonywania ustawowych zadań adwokatury
B. Reprezentowanie adwokatury i ochrona jej praw
C. Sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem przepisów o wykonywaniu zawodu adwokata
D. Doskonalenie zawodowe adwokatów i kształcenie aplikantów adwokackich
E. Ustalanie i krzewienie zasad etyki zawodowej oraz dbanie o ich przestrzeganie
F. Współdziałanie z jednostkami samorządu terytorialnego w zapewnianiu udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej
G. Sprawowanie zarządu majątkiem samorządu adwokackiego i rozporządzanie nim
3. Organy samorządu adwokackiego
A. Krajowy Zjazd Adwokatury (Andrzej Tomaszek)
a. Zadania KZA
b. Tryb obrad KZA
c. Zwołanie KZA
d. Przebieg Zjazdu. Dyskusja
e. Podejmowanie uchwał
f. Wybory
g. Zamknięcie i protokół KZA
B. Naczelna Rada Adwokacka (Andrzej Tomaszek)
C. Rzecznik Dyscyplinarny Adwokatury (Mariusz Godlewski)
a. Uwagi ogólne
b. Zadania Rzecznika Dyscyplinarnego Adwokatury
c. Wybór Rzecznika, instytucja zastępcy Rzecznika i wygaśnięcie mandatu Rzecznika
d. Sprawozdawczość Rzecznika
e. Sposób realizacji zadań i działalność Rzecznika
f. Inne zasady i aktywność Rzecznika Dyscyplinarnego Adwokatury
D. Wyższy Sąd Dyscyplinarny (Mariusz Godlewski)
a. Uwagi ogólne
b. Zadania Wyższego Sądu Dyscyplinarnego
c. Wybór i skład Wyższego Sądu Dyscyplinarnego
d. Pozycja prawna Wyższego Sądu Dyscyplinarnego
E. Wyższa Komisja Rewizyjna (Mariusz Godlewski)
a. Wybór i skład Wyższej Komisji Rewizyjnej
b. Charakter i formy kontroli realizowanej przez Komisję
c. Tryb postępowania
F. Komisje i zespoły (Mariusz Godlewski)
a. Rodzaje komisji i zespołów działających w Naczelnej Radzie Adwokackiej
b. Centralny Zespół Wizytatorów
c. Ośrodek Badawczy Adwokatury
d. Instytuty na prawach komisji
4. Organy izby adwokackiej (Kamil Szmid)
A. Zgromadzenie izby
B. Okręgowa rada adwokacka
a. Skład rady
b. Prezydium rady
c. Regulamin organizacji i funkcjonowania okręgowych rad adwokackich
d. Posiedzenia
e. Plan prac rady i podział czynności
f. Zakres czynności stale urzędujących członków rady. Dziekan
g. Szczególne uprawnienie dziekana do udzielenia ostrzeżenia dziekańskiego
h. Wicedziekan
i. Sekretarz. Zastępca sekretarza
j. Skarbnik
k. Kompetencje okręgowej rady adwokackiej
l. Tryb podejmowania uchwał okręgowej rady adwokackiej
m. Postanowienia i stanowiska okręgowej rady adwokackiej
C. Rzecznik dyscyplinarny
a. Uwagi ogólne
b. Kompetencje rzecznika dyscyplinarnego
c. Sprawozdawczość
d. Wybór rzecznika, instytucja zastępcy rzecznika i wygaśnięcie mandatu rzecznika
e. Kwestia relacji pionu rzecznika dyscyplinarnego do referatu skargowego
D. Sąd dyscyplinarny
a. Uwagi ogólne
b. Skład i wybór sądu dyscyplinarnego
E. Komisja rewizyjna
F. Komisje, sekcje praktyków prawa, koła
a. Komisje
b. Działalność działów i referatów
c. Sekcje praktyków prawa
d. Koła
Bibliografia
Rozdział IV. Dylematy deontologiczne w adwokaturze (Grzegorz Kukowka, Dagmara Miler, Andrzej Tomaszek)
1. Ustawowy zakaz zatrudniania adwokata na umowie o pracę (Dagmara Miler)
A. Aktualny stan prawny
B. Przyczyny aktualnego stanu prawnego
C. Niezależność adwokata a regulacje Kodeksu pracy
D. Tajemnica adwokacka a umowa o pracę adwokata
E. Konsekwencje praktyczne zakazu zatrudniania adwokata na podstawie umowy o pracę
F. Sytuacja adwokatów współpracujących na stałe z jedną kancelarią
G. Sytuacja adwokatek w okresie ciąży i wczesnego macierzyństwa
H. Porównanie sytuacji adwokatów i radców prawnych w kontekście zatrudnienia
I. Adwokacka umowa o współpracę
J. Porównanie regulacji zatrudnienia adwokatów w Polsce z regulacjami niemieckimi
K. Porównanie regulacji zatrudnienia adwokatów w Polsce z regulacjami włoskimi
L. Podsumowanie
2. Zagadnienie reklamy i działalności marketingowej w praktyce zawodowej (Grzegorz Kukowka)
A. Zakaz reklamy – rys historyczny
B. Prawo Unii Europejskiej
C. Postępowanie przeciwnaruszeniowe
D. Kontekst międzynarodowy
E. Nowy stan prawny
F. Informacja handlowa a reklama
G. Ograniczenia
H. Dodatkowe obowiązki
I. Podsumowanie. Jak adwokat może się reklamować?
3. Adwokat a radca prawny – razem czy osobno? (Dagmara Miler)
A. Zagadnienia wstępne
B. Aspekt historyczny
a. Konstytucyjność połączenia zawodów adwokata i radcy prawnego
b. Perspektywa połączenia samorządu adwokackiego i radcowskiego
4. Przemiany w polskiej adwokaturze i wyzwania przyszłości (Andrzej Tomaszek)
Bibliografia
Część II
WYKONYWANIE ZAWODU ADWOKATA/ADWOKATKI
Rozdział V. Ścieżki dostępu do zawodu (Maria Kozłowska, Joanna Tkaczyk-Lipnicka)
1. Aplikacja adwokacka
A. Egzamin wstępny na aplikację adwokacką
B. Status aplikanta adwokackiego
C. Patronat
D. Przebieg aplikacji przez trzy lata
E. Zatrudnienie aplikanta adwokackiego
F. Warunki ukończenia aplikacji adwokackiej
G. Przygotowanie do egzaminu adwokackiego
2. Państwowy egzamin adwokacki
A. Wymogi przystąpienia do egzaminu adwokackiego
B. Przebieg egzaminu adwokackiego
C. Odwołanie od negatywnego wyniku egzaminacyjnego
3. Wpis na listę adwokatów
A. Podstawy i procedura wpisu
B. Ślubowanie adwokackie
C. Ponowny wpis na listę adwokatów po wcześniejszym skreśleniu z listy
D. Rozpoczęcie wykonywania zawodu a adwokat niewykonujący zawodu
Rozdział VI. Formy wykonywania zawodu (Maria Kozłowska, Joanna Tkaczyk-Lipnicka)
1. Uwagi ogólne
2. Zespoły adwokackie
3. Działalność w ramach kancelarii adwokackiej
4. Kancelaria butikowa
5. Spółki
Bibliografia
Rozdział VII. Prowadzenie kancelarii adwokackiej (Maria Kozłowska, Joanna Tkaczyk-Lipnicka)
1. Siedziba kancelarii oraz jej oznaczenie jako miejsca wykonywania praktyki zawodowej
2. Biuro i sekretariat kancelarii
3. Kryterium wyboru księgowości i informatyka
4. Opodatkowanie, kasy fiskalne
A. Kasy fiskalne
B. Opodatkowanie
5. System ustalania wynagrodzenia z klientami
A. Stawka godzinowa
B. Ryczałt (budżet)
C. System ryczałtowo-godzinowy
D. Stała opłata za sprawę
E. Success fee
F. Prowadzenie sprawy za darmo (pro bono)
G. Świadczenie pomocy prawnej z urzędu
6. RODO, AML i bezpieczeństwo w sieci
7. Tajemnica zawodowa
8. Pracownicy kancelarii
9. Relacje ze wspólnikami i pomoc koleżeńska
Rozdział VIII. Etyka i deontologia zawodu w praktyce zawodowej adwokata (Łukasz Chojniak)
1. Uwagi ogólne
2. Prawo o adwokaturze
A. Podstawy odpowiedzialności dyscyplinarnej
a. Postępowanie sprzeczne z prawem
b. Postępowanie sprzeczne z zasadami etyki bądź godnością zawodu
c. Naruszenie obowiązków zawodowych
B. Zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej
a. Rozwiązania materialnoprawne zawarte w Prawie o adwokaturze
b. Zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej wynikające z rozdziałów I–III k.k.
3. Kodeks etyki adwokackiej
A. Moc obowiązująca Kodeksu etyki adwokackiej
B. Zasady zachowań wynikające z Kodeksu etyki adwokackiej
a. Zasada integralności etycznej adwokatów w życiu zawodowym i prywatnym
b. Zasada autonomii działania adwokata
c. Zasada ochrony interesów klienta
d. Zasada przynależności korporacyjnej
4. Zwyczaje, orzeczenia sądów dyscyplinarnych i Sądu Najwyższego
Bibliografia
Rozdział IX. Adwokackie postępowanie dyscyplinarne (Agnieszka Helsztyńska)
1. Jurysdykcja sądów dyscyplinarnych i Wyższego Sądu Dyscyplinarnego
A. Podstawy prawne odpowiedzialności dyscyplinarnej, hierarchia źródeł prawa, rola wykładnicza sądu dyscyplinarnego
2. Niezależność horyzontalna (zewnętrzna) adwokackiego postępowania dyscyplinarnego
3. Ograniczona kontrola sądowa w postępowaniu dyscyplinarnym, brak nadzoru judykacyjnego Sądu Najwyższego
A. Zagadnienia prawne wymagające zasadniczej wykładni ustawy
B. Kasacja w adwokackim postępowaniu dyscyplinarnym
a. Niedopuszczalność kasacji nadzwyczajnej z art. 521 k.p.k.
C. Wznowienie w adwokackim postępowaniu dyscyplinarnym
D. Dyskusyjna dopuszczalność skargi kasatoryjnej w adwokackim postępowaniu dyscyplinarnym
E. Dopuszczalność występowania z wnioskiem o rozstrzygnięcie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
4. Niezależność wertykalna (wewnętrzna) sądów dyscyplinarnych od organów izby i organów adwokatury
5. Władcze atrybuty adwokackiego postępowania dyscyplinarnego
6. Model adwokackiego postępowania dyscyplinarnego
A. Tymczasowe zawieszenie w czynnościach zawodowych
B. Dochodzenie dyscyplinarne
a. Upomnienie dziekańskie
b. Postanowienie o przedstawieniu zarzutów
c. Wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego
C. Postępowania dyscyplinarne przed izbowym sądem dyscyplinarnym jako sądem pierwszej instancji
a. Prawa i obowiązki obwinionego adwokata, aplikanta adwokackiego lub prawnika zagranicznego w adwokackim postępowaniu dyscyplinarnym
b. Prawa i obowiązki pokrzywdzonego w adwokackim postępowaniu dyscyplinarnym
c. Wniosek o wyłączenie sędziego dyscyplinarnego
d. Skierowanie sprawy dyscyplinarnej na posiedzenie
e. Rozprawa przed sądem dyscyplinarnym
f. Zryczałtowane koszty postępowania dyscyplinarnego ponoszone przez skazanego obwinionego
g. Postępowanie międzyinstancyjne
h. Stwierdzenie prawomocności orzeczenia
D. Postępowania odwoławcze przed izbowym sądem dyscyplinarnym jako sądem drugiej instancji
E. Postępowanie odwoławcze przed Wyższym Sądem Dyscyplinarnym
7. Podsumowanie
Bibliografia
Rozdział X. Reprezentacja klientów wyznaczonych z urzędu (Mariusz Godlewski, Marta Tomkiewicz-Januszewska)
1. Uwagi ogólne
2. Charakter świadczenia pomocy prawnej z urzędu
3. Kategorie spraw wyznaczanych z urzędu
4. Aktualne problemy związane ze świadczeniem pomocy prawnej z urzędu
A. Problem z wynagrodzeniami adwokatów świadczących pomoc prawną z urzędu
B. Nadużywanie pomocy prawnej przez klientów, w tym etyczne aspekty wykonywania zawodu adwokata, o których należy pamiętać w związku z udzielaniem tej pomocy
Bibliografia
Rozdział XI. Sprawy karne z urzędu (Katarzyna Gajowniczek-Pruszyńska, Marta Tomkiewicz-Januszewska)
1. Uwagi ogólne
2. Tryb wyznaczania i zwalniania obrońcy i pełnomocnika z urzędu na różnych etapach postępowania karnego
3. Rutynowe czynności obrońcy lub pełnomocnika z urzędu na etapie postępowania przygotowawczego
4. Niezbędne czynności świadczenia pomocy prawnej w sprawach karnych z urzędu na etapie sądowym i wykroczeniowym
5. Wynagrodzenie za pomoc prawną świadczoną w sprawie karnej z urzędu
Bibliografia
Rozdział XII. Sprawy cywilne prowadzone z urzędu (Jakub Jacyna, Ewa Stawicka)
1. Podstawowe reguły; miejsce regulacji zamieszczonej w Kodeksie postępowania cywilnego w systemie pomocy prawnej
2. Wyznaczanie pełnomocników z urzędu w sprawach cywilnych
3. Wyznaczenie pełnomocnika z urzędu a pełnomocnictwo procesowe
4. Zaskarżanie odmowy wyznaczenia pełnomocnika z urzędu w sprawie cywilnej, cofnięcie ustanowienia pełnomocnika
5. Tryb i podstawy zmiany osoby pełnomocnika ustanowionego z urzędu
6. Wynagrodzenie pełnomocnika z urzędu ustanowionego w sprawie cywilnej
Bibliografia
Rozdział XIII. Sprawy przed sądem administracyjnym z urzędu (Mariusz Godlewski)
1. Uwagi ogólne
2. Formy pomocy prawnej
3. Zagadnienia procesowe związane z ustanawianiem pełnomocnika z urzędu w ramach prawa pomocy
4. Zasady ustanawiania pełnomocnika w ramach prawa pomocy
5. Wymagania formalne wniosku o przyznanie prawa pomocy
6. Etapy ustanowienia pełnomocnika z urzędu
A. Etap pierwszy – postanowienie wojewódzkiego sądu administracyjnego w przedmiocie przyznania prawa pomocy
B. Etap drugi – wskazanie pełnomocnika przez okręgową radę adwokacką
7. Aktualne problemy praktyczne związane z ustanowieniem pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowoadministracyjnym
A. Wskazanie konkretnego adwokata
B. Brak zgody strony na wyznaczonego pełnomocnika i zmiana pełnomocnika
C. Cofnięcie przyznanego prawa pomocy i wypowiedzenie pełnomocnictwa
8. Niezbędne czynności świadczenia pomocy prawnej w sprawach administracyjnych z urzędu
9. Wygaśnięcie stosunku pełnomocnictwa
10. Wynagrodzenie pełnomocnika ustanowionego w ramach prawa pomocy
Bibliografia
Rozdział XIV. Adwokat jako reprezentant dziecka oraz kurator dla osoby nieznanej z miejsca pobytu (Joanna Repeć)
1. Uwagi ogólne
2. Reprezentant dziecka
A. Geneza
B. Przesłanki ustanowienia reprezentanta dziecka
C. Ustanowienie reprezentanta dziecka
D. Reprezentant dziecka – zadania i wyzwania
E. Konsekwencje braku ustanowienia reprezentanta dziecka
3. Kurator dla osoby nieznanej z miejsca pobytu
A. Przesłanki ustanowienia kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu
B. Ustanowienie kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu
C. Kurator dla osoby nieznanej z miejsca pobytu – zadania i wyzwania
4. Podsumowanie
Bibliografia
Rozdział XV. Świadczenie nieodpłatnej pomocy prawnej (Aleksander Krysztofowicz)
1. Uwagi ogólne
2. Praktyczne aspekty świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej
3. Podsumowanie
Rozdział XVI. Zakończenie praktyki zawodowej adwokata(Aleksander Krysztofowicz)
1. Uwagi ogólne
2. Instytucja zastępcy adwokata
A. Adwokat niewykonujący zawodu
B. Choroba
C. Instytucja przewidziana w art. 4c pr. adw.
D. Instytucje prawa karnego
3. Skreślenie z listy adwokatów
Część III
ADWOKAT I ADWOKATKA ŚWIADCZĄCY POMOC PRAWNĄ W OKREŚLONEJ DZIEDZINIE PRAWA
Rozdział XVII. Prowadzenie sprawy karnej (Mikołaj Pietrzak, Marta Tomkiewicz-Januszewska)
1. Uwagi ogólne
2. Zaufanie jako podstawa świadczonej pomocy prawnej w procesie karnym
3. Analiza akt sprawy i przygotowanie do jej prowadzenia
4. Budowanie strategii w prowadzonej sprawie karnej. Case theory oraz case story
5. Udział obrońcy i pełnomocnika na wszystkich etapach postępowania karnego
6. Konstrukcja pism procesowych w sprawach karnych
7. Przemówienia
Bibliografia
Rozdział XVIII. Praktyka adwokata w sprawach karnych gospodarczych oraz postępowań zgodnościowych (Marcin Ciemiński, Michał Magdziak)
1. Uwagi ogólne
2. Doradztwo prewencyjne – specyfika doradztwa w zakresie compliance
A. Pojęcie compliance
B. Doradztwo w zakresie tworzenia polityk i wewnętrznych procedur
C. Prowadzenie dochodzeń wewnętrznych (internal investigations)
a. Cele wewnętrznych dochodzeń
b. Ramy prawne wewnętrznych dochodzeń
c. Plan wewnętrznego dochodzenia i wykorzystywane środki dowodowe
d. Raport z wewnętrznego dochodzenia i działania następcze
3. Praktyka prowadzenia spraw karnych gospodarczych
A. Doradztwo na wczesnych etapach postępowania karnego
B. Doradztwo w ramach komunikacji z organami ścigania, niezapowiedzianych kontroli i przeszukań (dawn raids)
C. Reprezentacja świadków w postępowaniu karnym
D. Prowadzenie sprawy karnej gospodarczej z perspektywy obrońcy i pełnomocnika pokrzywdzonego
a. Prowadzenie sprawy karnej gospodarczej z perspektywy pełnomocnika pokrzywdzonego
b. Prowadzenie sprawy karnej gospodarczej z perspektywy obrońcy
4. Podsumowanie
Bibliografia
Rozdział XIX. Prowadzenie sprawy cywilnej, sprawy z zakresu prawa rodzinnego, sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych (Joanna Dominowska, Bartłomiej Raczkowski, Ewa Stawicka)
1. Uwagi ogólne
2. Charakterystyka sprawy cywilnej
3. Kontakt z klientem, czynności wstępne, gromadzenie materiału dowodowego niezbędnego do prowadzenia sprawy
4. Zapoznawanie się z dokumentacją sprawy, analiza przepisów prawa, orzecznictwa i literatury
5. Występowanie adwokata przed sądem a reguły procesu cywilnego
6. Rozprawa i wyrokowanie poza rozprawą – pisemność przed ustnością
7. Praktyczne aspekty prowadzenia sporu przed sądem
8. Konstrukcja i wymogi formalne pism procesowych
9. Konstrukcja i wymogi formalne środków odwoławczych
10. Nadzwyczajne środki prawne zmierzające do usunięcia wad prawomocnego orzeczenia
11. Wybrane zagadnienia różnicujące prowadzenie spraw cywilnych w trybie procesowym i nieprocesowym
12. Niektóre zagadnienia praktyczne: opłaty, korespondencja, korzystanie z Portalu Sądów Apelacyjnych
Bibliografia
Rozdział XX. Prowadzenie sprawy z zakresu prawa administracyjnego (Mariusz Godlewski)
1. Udział adwokata/adwokatki w sprawie administracyjnej przed organem administracji
A. Uwagi ogólne
B. Rodzaje postępowań
C. Fazy postępowania administracyjnego
a. Czynności adwokatki/adwokata we wstępnej fazie postępowania administracyjnego
b. Czynności adwokatki/adwokata w postępowaniu wyjaśniającym
c. Czynności adwokatki/adwokata w postępowaniu odwoławczym
D. Digitalizacja postępowania administracyjnego
E. Analiza akt sprawy administracyjnej
F. Metryka – źródło wiedzy o czynnościach organu
G. Terminy załatwiania spraw
H. Decyzja administracyjna (postanowienie), akt lub czynność jako przedmiot zaskarżenia
I. Środki zaskarżenia w postępowaniu administracyjnym
– Konkurencyjność środków zaskarżenia w postępowaniu administracyjnym
– Odwołanie (zażalenie) i wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy
J. Postępowanie przed organem drugiej instancji
K. Kontrola decyzji pod kątem zaistnienia przesłanek wznowieniowych lub nieważnościowych
– Przesłanki wznowienia postępowania
– Przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji
2. Prowadzenie sprawy sądowoadministracyjnej
A. Specyfika postępowania sądowoadministracyjnego
a. Pełnomocnik w postępowaniu sądowoadministracyjnym
b. Zasady postępowania sądowoadministracyjnego
B. Analiza akt sprawy sądowoadministracyjnej
C. Postępowanie dowodowe przed sądem administracyjnym
D. Konstrukcja pism w postępowaniu sądowoadministracyjnym
a. Zdolność postulacyjna
b. Pisma w postępowaniu sądowoadministracyjnym
c. Załączenie dokumentu pełnomocnictwa
d. Odpisy i załączniki
e. Wezwanie do uzupełnienia braków formalnych
E. Skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego
a. Przedmiot skargi
b. Wymagania formalne skargi do sądu administracyjnego
c. Konstrukcja zarzutów skargi
d. Wnioski skargi
e. Wnioski dodatkowe
f. Elementy procesowe związane z wnoszeniem skargi
F. Sprzeciw do wojewódzkiego sądu administracyjnego
G. Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego
a. Wymagania formalne skargi kasacyjnej
b. Podstawy kasacyjne
c. Wnioski skargi kasacyjnej
H. Udział adwokata/adwokatki w rozprawie sądowoadministracyjnej
I. Mowa w postępowaniu sądowoadministracyjnym
Bibliografia
Rozdział XXI. Prowadzenie sprawy z zakresu prawa gospodarczego (Rafał Morek)
1. Obsługa prawna przedsiębiorców – zagadnienia ogólne
A. Wolność gospodarcza, podstawowe zasady prawa przedsiębiorców i rola adwokata
B. Zakładanie działalności gospodarczej
C. Podstawowe obowiązki przedsiębiorców
D. Kontrola przedsiębiorców
E. Zasady pewności prawa i ochrony zaufania
2. Adwokat jako prawnik korporacyjny
A. Przedsiębiorcy
B. Spółka cywilna i spółki prawa handlowego
C. Fundusze inwestycyjne, fundusze private equity i venture capital
D. Mali i średni przedsiębiorcy (MŚP)
E. Fundacje rodzinne i sukcesja biznesu
F. Przedsiębiorcy not for profit (non profit)
G. Powiązania spółek, spółki dominujące i zależne, holding, koncern, joint-venture i inne formy współpracy spółek
H. Łączenie, podział i przekształcanie spółek
I. Spory korporacyjne
3. Adwokat jako prawnik transakcyjny
A. Fuzje i przejęcia
B. Wrogie przejęcie
C. Transakcje typu distressed asset sale
D. Oświadczenia i zapewnienia (representations and warranties)
E. Klauzule typu earn-out i clawback
F. Kontrola koncentracji przedsiębiorców
4. Wybrane obszary specjalizacji praktyki adwokackiej związane z obrotem gospodarczym
A. Sprawy dotyczące stosowania niedozwolonych postanowień umownych
B. Ochrona przed praktykami naruszającymi zbiorowe interesy konsumentów
C. Usługi cyfrowe
D. FinTech i nowoczesne technologie w usługach finansowych
E. Przeciwdziałanie praniu pieniędzy (AML) i finansowaniu terroryzmu
F. Taksonomia, standardy raportowania zrównoważonego rozwoju i ESG
G. Compliance
Bibliografia
Rozdział XXII. Pełnomocnik przed ETPC i TSUE (Małgorzata Mączka-Pacholak, Maciej Taborowski, Michał Wawrykiewicz)
1. Uwagi wstępne (Małgorzata Mączka-Pacholak, Maciej Taborowski, Michał Wawrykiewicz)
2. Pełnomocnik przed ETPC (Małgorzata Mączka-Pacholak)
A. Wprowadzenie
B. Postępowanie krajowe
a. Wyczerpanie drogi krajowej w aspekcie formalnym
b. Wyczerpanie drogi krajowej w aspekcie materialnym
C. Postępowanie przed ETPC
a. Sporządzenie i wniesienie skargi do ETPC
b. Reprezentacja w postępowaniu przed ETPC
D. Działania po zakończeniu postępowania przed ETPC
a. Odbiór słusznego zadośćuczynienia
b. Działania w postępowaniu przed sądami krajowymi
c. Nadzór nad wykonywaniem wyroku ETPC przez Radę Europy
3. Pełnomocnik przed TSUE (Maciej Taborowski, Michał Wawrykiewicz)
A. Wprowadzenie
B. Sprawa z elementem unijnym
C. Wybór ścieżki postępowania przed TSUE
D. Postępowanie prejudycjalne przed TSUE
a. Rola pełnomocnika procesowego
b. Zasady reprezentacji w postępowaniu prejudycjalnym
c. Język postępowania
E. Podstawy prawne procedury prejudycjalnej
a. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
b. Statut Trybunału Sprawiedliwości
c. Regulamin postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości
d. Inne akty i dokumenty pomocne dla uczestników postępowania
Rozdział XXIII. Adwokat w arbitrażu (Rafał Morek)
1. Sądownictwo arbitrażowe (polubowne) – uwagi wprowadzające
2. Adwokat jako pełnomocnik w sprawie arbitrażowej
A. Specyfika postępowania arbitrażowego
B. Pełnomocnictwo i doręczenia
C. Postępowanie dowodowe przed sądem arbitrażowym
D. Wymogi formalne pism składanych przez adwokata w arbitrażu
E. Udział adwokata w rozprawie arbitrażowej
F. Zabezpieczenie roszczeń dochodzonych w arbitrażu
3. Adwokat jako arbiter