Umysł projektujący. Powstawanie nowej metodologii / Wacław Šmid

Książka jest próbą odpowiedzi na pytanie, skąd się biorą nasze ludzkie pomysły i inspiracje na rozwiązanie problemów: od najmniejszych aż do tych wielkich, znaczących dla rozwoju nauki i naszej wiedzy w sensie potocznym, czyli zdroworozsądkowym, w sensie naukowym, literacko-artystycznym czy wreszcie religijno-mistycznym. Wybrane postaci i ich wypowiedzi na wszystkie powyższe tematy zajmują szczególne miejsce w rozwoju wiedzy i w kulturze. Ich niezaprzeczalnym atutem jest umiejętność wprowadzenia własnej koncepcji, jako że reprezentują różne gałęzie wiedzy. Łączy ich jednak to co najważniejsze: podejrzenie, że świat można opisać nie tylko z pomocą literatury czy matematyki, ale za pomocą znaków semiotycznych.

„Umysł projektujący" jest adresowany przede wszystkim do ludzi dociekliwych, dziwiących się ustawicznie i niezadowolonych ze stanu współczesnej wiedzy, która nie może tylu znaczących problemów rozstrzygnąć. Jest to humanistyka i wiedza ścisła zarazem. Metafizyka i transcendencja. Rozum i umysł. Poznanie klasyczne i kognitywistyka. Publikacja powinna trafić do rąk samodzielnych maturzystów, ambitnych studentów i nie myślących rutynowo młodych pracowników uniwersytetów, politechnik i innych uczelni, w których stosuje się metody na ogół mało konwencjonalne. Tam, gdzie drąży się pytania: Jak i skąd TO się wzięło? Jak można dokonać odkrycia? Itp.

Publikacja przedstawia zmagania wielkich ludzi z problemem adekwatnego opisu świata, ludzi i rzeczy wraz z ich wzajemnymi powiązaniami, a w szczególności próby syntezy wiedzy o świecie w zakresie nauk humanistycznych, jak i przyrodniczych.

Wstęp: TWIERDZENIA, TEZY I POSTULATY WYJŚCIOWE 7
Przedmowa: UMYSŁ I FILOZOFIA 9

1. Wszechświat i myśl 41
2. W poszukiwaniu nowej epistemologii 79
3. Edmund Husserl - sposób istnienia świata 127
4. Roger Caillois - humanistyczne poznawanie świata 177
5. Noam Chomsky - język i poznanie 219
6. Werner Heisenberg i nieoznaczoność świata 259
7. Czesław Białobrzeski - realizm poznawczy i metafizyka 281

Bibliografia 309