Suicydologia dla prawników i śledczych

Publikacja stanowi kompleksową analizę problematyki zachowań samobójczych, która została przedstawiona z punktu widzenia szeroko rozumianych nauk penalnych – suicydologii, prawa karnego, prawa karnego procesowego, kryminalistyki oraz medycyny sądowej.

Zachowania samobójcze towarzyszą ludzkości od zawsze i stanowią poważny problem społeczny. Motywy i formy popełniania samobójstw są złożone. Dominują zaburzenia psychiczne, nieporozumienia rodzinne, problemy ekonomiczne, a w ostatnim czasie można zaobserwować ich gwałtowny wzrost wśród najmłodszych Polaków.

W opracowaniu przybliżono m.in.:
• podłoże zachowań suicydalnych oraz taktyczne i techniczne aspekty zachowań suicydalnych,
• prawnokarne aspekty samobójstw,
• obdukcję sądowo-lekarską osób po próbach samobójczych,
• kryminalistyczne oględziny zwłok i miejsca samobójstwa,
• prawnokarne aspekty ratowania osób podejmujących zachowania suicydalne,
• identyfikację niezidentyfikowanych zwłok i szczątków ludzkich.

Książka jest przeznaczona zarówno dla adwokatów, radców prawnych, sędziów, prokuratorów, funkcjonariuszy policji i innych służb, jak i aplikantów adwokackich oraz studentów kierunków prawo i administracja.

Wykaz skrótów  | str. 13

Wprowadzenie  | str. 15

Katarzyna Laskowska

Rozdział I

Epidemiologia zachowań suicydalnych  | str. 21

1. Uwagi wprowadzające  | str. 21
2. Pojęcie zachowania suicydalnego, zachowania samobójczego, samobójstwa i próby samobójczej  | str. 23
3. Klasyfikacja samobójstw  | str. 27
4. Statystyczny obraz samobójstw według Głównego Urzędu Statystycznego i Policji w Polsce w latach 1999–2021  | str. 29
5. Uwagi końcowe  | str. 55

Bibliografia  | str. 56

Ewa M. Guzik-Makaruk, Ewelina Wojewoda

Rozdział II

Podłoże zachowań suicydalnych  | str. 59

1. Uwagi wprowadzające  | str. 59
2. Motywy psychiatryczno-psychologiczne  | str. 61
3. Podłoże socjologiczne  | str. 66
4. Tło biologiczno-genetyczne  | str. 69
5. Przyczyny medyczne  | str. 72
6. Czynniki ekonomiczne  | str. 74
7. Uwarunkowania religijne i parareligijne  | str. 77
8. Uwagi końcowe  | str. 82

Bibliografia  | str. 83

Wojciech Filipkowski

Rozdział III

Taktyka i technika zachowań suicydalnych  | str. 87

1. Uwagi wprowadzające  | str. 87
2. Kryteria typologii zachowań suicydalnych  | str. 90
3. Najczęstsze formy zachowań suicydalnych  | str. 96

3.1. Zagardlenie  | str. 96

3.2. Rzucenie się z wysokości  | str. 99

3.3. Rzucenie się pod pojazd w ruchu  | str. 100

3.4. Utopienie się  | str. 102

3.5. Otrucie się  | str. 103

3.6. Zastrzelenie się lub użycie broni palnej  | str. 106

3.7. Uszkodzenie układu krwionośnego  | str. 107

4. Specyficzne formy zachowań suicydalnych  | str. 109
5. Uwagi końcowe  | str. 112

Bibliografia  | str. 113

Justyna Karaźniewicz

Rozdział IV

Prawnokarne aspekty samobójstw  | str. 116

1. Uwagi wprowadzające  | str. 116
2. Namowa lub pomoc do samobójstwa (art. 151 k.k.)  | str. 117
3. Nieudzielenie pomocy w niebezpieczeństwie (art. 162 k.k.)  | str. 126
4. Uporczywe nękanie (art. 190a k.k.)  | str. 134
5. Znęcanie się nad osobą najbliższą (art. 207 k.k.)  | str. 142
6. Znęcanie się nad podwładnym żołnierzem (art. 352 k.k.)  | str. 148
7. Uwagi końcowe  | str. 152

Bibliografia  | str. 153

Mieszko Olczak

Rozdział V

Badanie sądowo-lekarskie osób po próbach samobójczych  | str. 158

1. Uwagi wprowadzające  | str. 158
2. Próby samobójcze  | str. 160
3. Podstawy prawne  | str. 162
4. Procedura  | str. 163
5. Sprawozdanie z badania sądowo-lekarskiego  | str. 165
6. Uwagi końcowe  | str. 171

Bibliografia  | str. 171

Denis Sołodow

Rozdział VI

Kryminalistyczne oględziny zwłok i miejsca samobójstwa  | str. 172

1. Uwagi wprowadzające  | str. 172
2. Podstawa prawna czynności oględzin  | str. 174
3. Procedura przeprowadzenia czynności oględzin miejsca samobójstwa  | str. 178

3.1. Zabezpieczanie miejsca zdarzenia  | str. 178

3.2. Specyfika oględzin miejsca upadku (skoku) z wysokości  | str. 182

3.3. Specyfika oględzin w przypadku samobójstw na torach kolejowych  | str. 186

3.4. Specyfika oględzin miejsca w przypadku śmierci na skutek utonięcia  | str. 187

3.5. Specyfika oględzin miejsca w przypadku postrzelenia się z broni palnej  | str. 190

3.6. Specyfika oględzin miejsca przy powieszeniu  | str. 191

4. Ujawnianie i zabezpieczanie śladów kryminalistycznych  | str. 192

4.1. Nośniki dowodów cyfrowych na miejscu zdarzenia  | str. 194

4.2. Fakty (ślady) negatywne na miejscu zdarzenia  | str. 196

5. Procedura przeprowadzenia czynności oględzin zwłok  | str. 198
6. Dokumentowanie czynności oględzin  | str. 200

6.1. Skanowanie 3D jako metoda dokumentacji miejsca zdarzenia  | str. 201

7. Uwagi końcowe  | str. 202

Bibliografia  | str. 203

Małgorzata Karecka

Rozdział VII

Czynności procesowe w sprawach samobójstw  | str. 207

1. Uwagi wprowadzające  | str. 207
2. Podstawa wszczęcia postępowania  | str. 208
3. Zakres opinii biegłych  | str. 214
4. Taktyka przesłuchania świadków  | str. 223
5. Wersje kryminalistyczne (śledcze)  | str. 228
6. Uwagi końcowe  | str. 232

Bibliografia  | str. 233

Mieszko Olczak

Rozdział VIII

Sądowo-lekarskie oględziny i sekcja zwłok w przypadkach samobójstw  | str. 235

1. Uwagi wprowadzające  | str. 235
2. Podstawa prawna  | str. 236
3. Procedura  | str. 237
4. Zabezpieczenie materiału do badań laboratoryjnych  | str. 239
5. Odróżnianie samobójstw od innych zdarzeń  | str. 241
6. Sprawozdanie z sądowo-lekarskich oględzin i sekcji zwłok  | str. 247
7. Uwagi końcowe  | str. 251

Bibliografia  | str. 252

Ireneusz Sołtyszewski

Rozdział IX

Identyfikacja NN zwłok i szczątków ludzkich  | str. 253

1. Uwagi wprowadzające  | str. 253
2. Badania daktyloskopijne  | str. 255
3. Badania genetyczne  | str. 257
4. Badania odontologiczne  | str. 263
5. Badania antropologiczne  | str. 266

5.1. Badanie materiału kostnego  | str. 266

6. Inne metody wykorzystywane w identyfikacji NN zwłok i szczątków ludzkich  | str. 268

6.1. Badania antroposkopijne  | str. 268

6.1.1. Rekonstrukcja przyżyciowego wyglądu twarzy na podstawie czaszki przy użyciu programu POL-SIT  | str. 268

6.1.2. Rekonstrukcja przyżyciowego wizerunku człowieka na podstawie czaszki metodą superprojekcji  | str. 270

6.2. Identyfikacja na podstawie danych medycznych  | str. 272

6.3. Badania radiologiczne  | str. 273

6.4. Identyfikacja na podstawie cech rysopisowych i znaków szczególnych  | str. 274

6.5. Identyfikacja na podstawie wyników okazania zwłok, odzieży, przedmiotów osobistego użytku i dokumentów  | str. 275

7. Uwagi końcowe  | str. 278

Bibliografia  | str. 279

O Autorach  | str. 283