Prawo uzyskuje swój ostateczny kształt w procesie stosowania. Ustalenie, czy i w jakim stopniu dany stan faktyczny może być powiązany z obowiązującym prawem, wymaga niejednokrotnie nie tylko posługiwania się wykładnią prawa w ścisłym tego słowa znaczeniu, lecz także stosowania określonych rozumowań prawniczych, a nawet przeprowadzenia dyskursu prawniczego. Wymienione zagadnienia stanowią główny nurt rozważań zawartych w niniejszej pracy.
Zasadniczym jej celem jest naszkicowanie całościowego obrazu procesu stosowania prawa podatkowego. Rozważania zawarte w pracy odnoszą się zarówno do podmiotów publicznych uczestniczących w procesie stosowania prawa - administracji podatkowej i sądów - jak również do podatników i płatników (praktycznie do reprezentujących ich prawników), na których prawo nakłada obowiązek uczestniczenia w tym procesie.
Adresaci: Praca stanowi pierwsze w polskiej literaturze, monograficzne opracowanie stosowania prawa podatkowego.
Adresowana jest przede wszystkim do prawników, zarówno praktyków - sędziów, pracowników administracji podatkowej, doradców podatkowych, a także innych osób, które w swej pracy zawodowej zajmują się problematyką opodatkowania. Powinna być ona także
przydatna dla osób studiujących prawo, zwłaszcza wówczas, gdy ich zamiarem jest pogłębienie wiedzy podatkowej.
Książka dostępna także w wersji elektronicznej. Kliknij i sprawdź ---> Wykaz skrótów 7
Wstęp 9
Rozdział I Wpływ specyfiki prawa podatkowego na jego stosowanie 11
1. Pojęcie stosowania prawa 11 2. Przedmiot i metoda regulacji w prawie podatkowym 14 3. Miejsce prawa podatkowego w systemie prawa 17 4. Związki prawa podatkowego z innymi gałęziami prawa 25 5. Struktura wewnętrzna systemu prawa podatkowego 29 6. Dwuetapowy model stosowania prawa podatkowego 39
Rozdział II Źródła prawa podatkowego w procesie jego stosowania 47
1. Rola źródeł prawa w procesie jego stosowania 47 2. Ustawa w procesie stosowania prawa podatkowego 49 3. Podustawowe akty prawne w procesie stosowania prawa podatkowego 52 4. Prawo wspólnotowe i prawo międzynarodowe w procesie stosowania prawa podatkowego 58
Rozdział III Dyrektywy interpretacyjne pierwszego stopnia w procesie stosowania prawa podatkowego 70
1. Pojęcie wykładni prawa 70 2. Założenia wykładni prawa 72 3. Wykładnia językowa 77 4. Wykładnia systemowa 83 5. Wykładnia celowościowa 91
Rozdział IV Dyrektywy interpretacyjne drugiego stopnia w procesie stosowania prawa podatkowego 97
1. Dyrektywy procedury 97 2. Dyrektywy preferencji 108
Rozdział V Wnioskowania prawnicze w procesie stosowania prawa podatkowego 115
1. Uwagi ogólne 115 2. Reguły inferencyjne w procesie stosowania prawa podatkowego 117 2.1. Analogia w procesie stosowania prawa podatkowego 117 2.2. Reguły instrumentalne oraz reguły a fortiori w procesie stosowania prawa podatkowego 127 3. Reguły kolizyjne w procesie stosowania prawa podatkowego 133 3.1. Zasada hierarchicznej nadrzędności 135 3.2 Zasada następstwa czasowego 138 3.3. Zasada zakresu normowania 142 3.4. Usuwanie kolizji norm prawa podatkowego w drodze rozstrzygnięć aksjologicznych 148
Rozdział VI Prawniczy dyskurs argumentacyjny w procesie stosowania prawa podatkowego 150
1. Miejsce dyskursu argumentacyjnego w procesie stosowania prawa podatkowego 150 2. Podstawowe założenia dyskursu podatkowego 153 3. Argumenty i topiki w dyskursie podatkowym 170
Bibliografia 191