Ściganie przestępstwa zgwałcenia. Aspekty dogmatyczne i praktyczne / Artur Pietryka

Książka jest kompleksowym opracowaniem problematyki dotyczącej materialnych i procesowych aspektów ścigania przestępstwa zgwałcenia. Autor poddał analizie m.in. takie zagadnienia jak:
• obowiązek zawiadomienia o przestępstwie i tryb ścigania,
• warunki przesłuchiwania pokrzywdzonych,
• rola i zadania biegłych psychologów i lekarzy w procedurze ścigania przestępstwa zgwałcenia,
• obraz statystyczny ścigania zgwałceń w Polsce.

W publikacji przedstawiono zarówno instytucje krajowe, jak i międzynarodowe, które zostały stworzone w celu efektywnego ścigania tego przestępstwa i ochrony pokrzywdzonych przed tzw. wtórną wiktymizacją. Wskazano, na czym polega szczególny charakter tych instytucji z perspektywy ochrony interesów pokrzywdzonych i podejrzanych.\

Opracowanie jest przeznaczone dla adwokatów, radców prawnych, sędziów, prokuratorów oraz funkcjonariuszy organów ścigania. Zainteresuje pracowników działów kadr i menedżerów – w zakresie zgłaszania niewłaściwych zachowań
seksualnych, w tym zgwałceń.

Wykaz skrótów | str. 9

Wstęp | str. 11

Rozdział I

Zgwałcenie jako przedmiot procesu karnego | str. 19

1. Uwagi wstępne | str. 19
2. Zgwałcenie z perspektywy Kodeksu karnego i innych przepisów | str. 19

2.1. Zgwałcenie na gruncie Kodeksu karnego z 1997 r. i jego nowelizacji | str. 19

2.2. Zgwałcenie po zmianach wprowadzonych ustawą z 7.07.2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw | str. 25

3. Zgwałcenie w świetle ustawodawstwa i standardów międzynarodowych | str. 29

3.1. Zgwałcenie a dokumenty Rady Europy | str. 29

3.2. Zgwałcenie z perspektywy ONZ | str. 35

3.3. Zgwałcenie z perspektywy UE | str. 43

Rozdział II

Procesowe aspekty ścigania zgwałceń | str. 54

1. Uwagi wstępne | str. 54
2. Rola wytycznych w kształtowaniu metodyki pracy w sprawach o zgwałcenie | str. 56
3. Jurysdykcja w sprawach o zgwałcenie | str. 64

3.1. Miejsce popełnienia czynu a możliwość ścigania zgwałceń | str. 65

3.2. Wspólne zespoły śledcze a ściganie zgwałceń | str. 68

4. Praca operacyjna a ściganie zgwałceń | str. 70

4.1. Kontrola operacyjna a ściganie zgwałceń | str. 71

4.2. Pozyskanie danych telekomunikacyjnych a ściganie zgwałceń | str. 74

5. Tryb ścigania | str. 75
6. Zawiadomienie o przestępstwie | str. 91

6.1. Zawiadomienie o przestępstwie a czynności sprawdzające i postępowanie  w niezbędnym zakresie | str. 92

6.2. Zawiadomienie o przestępstwie a rozpytanie pokrzywdzonego | str. 92

6.3. Obowiązek zawiadomienia o przestępstwie | str. 93

6.4. Techniczne aspekty zawiadomienia o przestępstwie | str. 95

6.5. Uczestnicy czynności odebrania zawiadomienia  o przestępstwie | str. 98

6.6. Pojęcie najważniejszych faktów i dowodów | str. 104

6.7. Obowiązki informacyjne wobec pokrzywdzonego | str. 108

6.8. Prawo do odmowy składania zeznań | str. 112

6.9. Odebranie zawiadomienia a procedura „Niebieskie Karty” | str. 115

7. Wszczęcie i prowadzenie postępowania w sprawach o zgwałcenie | str. 116

7.1. Forma postępowania przygotowawczego | str. 117

7.2. Powierzenie czynności śledztwa | str. 118

7.3. Podmioty prowadzące czynności w sprawach o zgwałcenie | str. 119

8. Przesłuchanie sądowe pokrzywdzonego | str. 121

8.1. Tryby przesłuchań sądowych z art. 185a–185c k.p.k. | str. 122

8.2. Zakres pojęcia „przesłuchanie sądowe” | str. 125

8.3. Uczestnicy przesłuchania sądowego | str. 126

8.4. Wniosek o przesłuchanie sądowe | str. 133

8.5. Termin przesłuchania | str. 137

8.6. Warunki przeprowadzenia przesłuchania | str. 142

8.7. Dokumentowanie przesłuchania i walor dowodowy tej czynności | str. 148

9. Ponowne przesłuchanie sądowe pokrzywdzonego | str. 154

9.1. Przesłanki ponownego przesłuchania | str. 154

9.2. Termin ponownego przesłuchania pokrzywdzonego | str. 160

9.3. Tryb ponownego przesłuchania | str. 163

10. Rola i charakter instytucji biegłego w czynnościach postępowania | str. 167

10.1. Podstawa udziału biegłego w czynnościach postępowania | str. 167

10.2. Rola biegłego psychologa | str. 168

10.3. Biegli innych specjalizacji | str. 174

11. Zakończenie postępowania przygotowawczego i postępowanie sądowe | str. 175

11.1. Umorzenie ze względu na brak woli pokrzywdzonego udziału w postępowaniu | str. 175

11.2. Wszczęcie postępowania sądowego w sprawach o zgwałcenie | str. 177

11.3. Rozprawa w sprawach o zgwałcenie | str. 180

12. Międzynarodowe środki prawne a ściganie zgwałceń | str. 181

12.1. Skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka | str. 182

12.2. Skarga do Komitetu CEDAW | str. 203

Rozdział III

Obraz statystyczny ścigania zgwałceń w Polsce | str. 213

1. Uwagi wstępne | str. 213
2. Dane z Policji | str. 214
3. Dane z prokuratur | str. 217
4. Dane sądowe | str. 241

Rozdział IV

Praktyka prowadzenia spraw o zgwałcenie – wyniki badań aktowych | str. 254

1. Uwagi wstępne | str. 254
2. Metodologia badań | str. 256
3. Prezentacja wyników badań | str. 265

3.1. Sprawy, w których odmówiono wszczęcia postępowania | str. 265

3.2. Sprawy, w których umorzono postępowanie w niezbędnym zakresie | str. 270

3.3. Sprawy, w których umorzono postępowanie przygotowawcze | str. 273

Rozdział V

Zakończenie i rekomendacje zmian | str. 293

1. Uwagi wstępne | str. 293
2. Zmiany pod adresem praktyki oraz przepisów | str. 293

2.1. Wnioski o ściganie | str. 293

2.2. Zawiadomienie o przestępstwie | str. 294

2.3. Przesłuchanie pokrzywdzonego | str. 296

2.4. Ponowne przesłuchanie pokrzywdzonego | str. 298

2.5. Udział biegłego | str. 300

2.6. Decyzje procesowe o umorzeniu postępowania | str. 301

Bibliografia | str. 303

Wykaz tabel i wykresów | str. 325