Według rozpowszechnionej definicji podejmowanie decyzji to proces nielosowego, uświadomionego wyboru jednej spośród co najmniej dwóch możliwości. Definicja ta może sugerować jakąś skomplikowaną operację logiczną, jednak nie w każdym przypadku jest to prawda. Większość decyzji w życiu człowieka podejmowanych jest w sposób prosty, rutynowy, bez intensywniejszego angażowania umysłu decydenta. Wybór napoju do obiadu, koloru skarpetek czy programu telewizyjnego na wieczór dokonywany jest rutynowo, niemalże automatycznie. Znacznie ważniejsze decyzje wymagają podejścia bardziej ostrożnego: zbierania informacji, opracowywania możliwości, dokładnego ich oceniania...
Nic zatem dziwnego, że procesy decyzyjne stały się przedmiotem rozważań naukowych. Podejmowanie decyzji, jako przedmiot rozważań naukowych, obejmuje szerokie spektrum zagadnień - od zastosowania wysoce zmatematyzowanych narzędzi służących do uwzględniania ryzyka w czasie dokonywania wyborów, przez rozważania dotyczące procedur decyzyjnych, aż po psychologiczne pułapki, w jakie wpadają decydenci. Zagadnienia finansowe są w istotnym stopniu obecne w badaniach dotyczących decyzji. W podmiotach gospodarczych ignorowanie finansowych skutków podejmowanych decyzji może oznaczać prostą i wygodną drogę do bankructwa. W przypadku osób fizycznych beztroska w gospodarowaniu własnymi środkami finansowymi może skończyć się równie opłakanymi skutkami.
Wstęp 13
Część I
Rzetelność danych finansowych w procesie podejmowania decyzji gospodarczych
1. Spis z natury - inwentaryzacja składników trudno mierzalnych - Marta Krawczyk, Agnieszka Kliman 19
1.1. Zasady przeprowadzania inwentaryzacji - istota, cele, zasady oraz metody 20
1.2. Organizacja spisu z natury - czynności przygotowawcze, zasady przeprowadzania spisu, zadania komisji spisowych 22
1.3. Najczęściej spotykane błędy podczas przeprowadzanej inwentaryzacji 28
1.4. Spis z natury na przykładzie składników trudno mierzalnych 29
Zakończenie 29
Streszczenie/Summary 31
Literatura 31
2. Zasada kontynuacji działania w systemie rachunkowości - Ewa Manikowska 33
2.1. Istota zasady kontynuacji działania 34
2.2. Międzynarodowe i krajowe regulacje rachunkowości dotyczące kontynuacji Działania 36
2.3. Objawy (symptomy) zagrożenia kontynuacji działania 40
2.4. Zasada kontynuacji działalności w praktyce - na przykładzie Vitroflora Grupa Producentów Sp. z o.o. 44
Zakończenie 47
Streszczenie/Summary 48
Literatura 48
3. Rachunkowość kreatywna i agresywna a oszustwo i łamanie prawa - Adrianna Gołdyn, Marianna Kuźniak 51
3.1. Definicje pojęć „rachunkowość kreatywna" i „rachunkowość agresywna" 52
3.1.1. Problemy definicyjne 52
3.1.2. Rys historyczny 54
3.1.3. Korzyści z prowadzenia wyżej wymienionych typów rachunkowości 55
3.2. Pojęcie oszustwa w polskim i międzynarodowym systemie prawa 57
3.2.1. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości 57
3.2.2. MSRF 240 - Odpowiedzialność biegłego rewidenta podczas badania sprawozdania finansowego dotycząca oszustw 58
3.2.3. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny 59
3.2.4. Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy 60
3.3. Przykłady historyczne 61
3.3.1. Kolos na glinianych nogach - ENRON 61
3.3.2. Jak „Big Five" stała się „Big Four" 61
3.3.3. Echo ENRONU 62
3.3.4. Nierozsądny gigant telefonii komórkowej 62
3.3.5. Człowiek, który przechytrzył wszystkich - Bernard Madoff 63
3.3.6. Japończycy też potrafią 64
3.3.7. Polacy również potrafią 64
3.3.8. OdLOTowy księgowy 64
Zakończenie 65
Streszczenie/Summary 65
Literatura 66
4. Rachunkowość organizacji pozarządowych - fundacje i stowarzyszenia - Alicja Łukasik, Barbara Leżańska 69
4.1. Istota organizacji pozarządowych 70
4.2. Fundacje i stowarzyszenia w Polsce 72
4.3. Działalność pożytku publicznego 74
4.4. Uproszczenia w rachunkowości organizacji pożytku publicznego 76
Zakończenie 81
Streszczenie/Summary 81
Literatura 82
5. Zawód biegły rewident - Pamela Skoczypiec 85
5.1. Sylwetka zawodu 85
5.1.1. Krótka historia i regulacje prawne 85
5.1.2. Charakterystyka zawodu 87
5.1.3. Praca zawodowa 88
5.1.4. Prawo do wykonywania zawodu 89
5.2. Zdobywanie uprawnień 90
5.2.1. Zasady aplikowania 90
5.2.2. Egzaminy 91
5.2.3. Praktyka 92
5.2.4. Egzamin końcowy i wpis do rejestru 92
5.2.5. Doskonalenie zawodowe 93
5.3. Deregulacje zawodu biegłego rewidenta 93
Zakończenie 95
Streszczenie/Summary 95
Literatura 96
6. Etyka w zawodzie księgowego - Mateusz Przybysławski, Magdalena Wódkowska 99
6.1. Miejsce księgowego w przedsiębiorstwie 99
6.1.1. Rola księgowego w przedsiębiorstwie 99
6.1.2. Uregulowania prawne i obowiązki księgowego 100
6.2. Oszustwa oraz fałszowanie sprawozdań finansowych 101
6.2.1. Cechy sprawozdania finansowego oraz oszustwa w księgowości 101
6.2.2. Rachunkowość kreatywna a rachunkowość agresywna 102
6.3. Etyka w rachunkowości 104
6.3.1. Pojęcie etyki i jej obecność w rachunkowości 104
6.3.2. Międzynarodowy Standard Edukacyjny nr 4 - Wartości, Etyka i Postawy Zawodowe 104
6.3.3. Kodeks Etyki Zawodowych Księgowych 105
6.3.4. Kodeks Zawodowej Etyki w Rachunkowości 106
6.3.5. Kodeks etyki zawodowej biegłych rewidentów 107
6.3.6. Bank Dylematów Etycznych 107
6.4. Etyka w zawodzie księgowego - wyniki badań ankietowych 108
6.4.1. Cel badania 108
6.4.2. Metodyka przeprowadzonego badania 108
6.4.3. Charakterystyka ankietowanych 109
6.4.4. Wyniki badań ankietowych 109
Zakończenie 113
Streszczenie/Summary 113
Literatura 114
7. Zanim komputery ułatwiły nam życie - dawne formy księgowości - Joanna Parysek 117
7.1. Zarys historyczny 117
7.2. Formy księgowości 120
7.2.1. Forma tabelaryczna 120
7.2.2. Forma przebitkowa 121
7.2.3. Forma rejestrowa 123
Zakończenie 124
Streszczenie/Summary 124
Literatura 125
8. Potencjał informacyjny rachunkowości w procesie podejmowania decyzji - Aniela Potka 127
8.1. Rachunkowość finansowa a rachunkowość zarządcza 128
8.2. Użytkownicy informacji dostarczanych przez rachunkowość 130
8.3. Rodzaje poszukiwanych informacji 130
8.4. Sprawozdanie finansowe jako źródło informacji 131
8.5. Rachunek kosztów jako źródło informacji 132
8.6. Koszty w procesie decyzyjnym wewnątrz jednostki gospodarczej 133
8.7. Przykłady podejmowania decyzji z pomocą informacji dostarczonych przez rachunkowość 137
Zakończenie 139
Streszczenie/Summary. 139
Literatura 140
9. Sprawozdanie finansowe jako cenne źródło informacji o przedsiębiorstwie - Anna Roszmann 143
9.1. Istota sprawozdania finansowego 143
9.2. Użytkownicy sprawozdań finansowych 145
9.3. Dostęp do sprawozdań finansowych 145
9.4. Elementy składowe sprawozdania finansowego 146
9.5. Wiarygodność sprawozdań finansowych 146
Zakończenie 148
Streszczenie/Summary 148
Literatura 149
Część II
Ocena efektywności i podejmowanie decyzji finansowych w zarządzaniu organizacjami
10. Zarządzanie środkami pieniężnymi w przedsiębiorstwie - Magdalena Gogol 153
10.1. Środki pieniężne - pojęcie, istota 154
10.2. Motywy utrzymywania środków pieniężnych w przedsiębiorstwie 154
10.3. Zarządzanie środkami pieniężnymi 156
10.3.1. Aspekty zarządzania gotówką w przedsiębiorstwie 156
10.3.2. Zarządzanie środkami pieniężnymi w banku 158
10.3.3. Formy lokowania wolnej gotówki w przedsiębiorstwie 160
10.4. Modele zarządzania środkami pieniężnymi 163
10.4.1. Model zapasów gotówki (Baumola) 163
10.4.2. Model kontroli przypadkowych stanów gotówki Millera-Orra 165
10.5. Preliminarz obrotów gotówkowych 167
Zakończenie 168
Streszczenie/Summary 169
Literatura 169
11. Wycena wartości przedsiębiorstwa - istota, funkcje i metody - Aneta Gajek 171
11.1. Zakres wyceny wartości przedsiębiorstwa 172
11.1.1. Wartość przedsiębiorstwa - definicja 172
11.1.2. Istota oraz celowość wyceny wartości przedsiębiorstwa 173
11.1.3. Funkcje wyceny wartości przedsiębiorstwa 174
11.1.4. Zasady wyceny wartości przedsiębiorstwa 175
11.2. Klasyfikacja metod wyceny wartości przedsiębiorstwa 176
11.2.1. Metoda dochodowa 177
11.2.2. Metoda majątkowa 179
11.2.3. Metoda porównawcza 180
Zakończenie 182
Streszczenie/Summary 182
Literatura 183
12. Zastosowanie wskaźnika q-Tobina przy podejmowaniu decyzji strategicznych - Szymon Stereńczak 185
12.1. Wskaźnik q-Tobina jako narzędzie analizy finansowej przedsiębiorstwa 186
12.2. Kapitał intelektualny przedsiębiorstwa 186
12.3. Możliwości zastosowania wskaźnika q-Tobina w zarządzaniu strategicznym 189
12.3.1. Decyzje o wejściu na rynek 190
12.3.2. Decyzje o wyjściu z rynku 192
12.3.3. Decyzje o konkurowaniu przez wrogie przejęcie 193
Zakończenie 196
Streszczenie/Summary 196
Literatura 197
13. Analiza płynności finansowej jako jeden ze sposobów pomiaru i oceny wyników przedsiębiorstwa na przykładzie spółki CCC S.A. - Agata Żytniak 199
13.1. Pojęcie płynności finansowej 200
13.2. Czynniki kształtujące płynność finansową 201
13.3. Interesariusze, a płynność finansowa 202
13.4. Statyczne miary poziomu płynności 203
13.4.1. Wskaźnik bieżącej płynności - Current Ratio 203
13.4.2. Wskaźnik przyspieszonej płynności - Quick Ratio 204
13.4.3. Wskaźnik natychmiastowej płynności - Acid Ratio 205
13.4.4. Wskaźnik płynności gotówkowej - Treasury Ratio 205
13.5. Dynamiczny pomiar płynności finansowej 206
13.5.1. Wskaźniki wydajności gotówki 206
13.5.2. Wskaźniki wystarczalności gotówki 207
13.6. Analiza statycznej płynności finansowej na przykładzie CCC S.A. 208
Zakończenie 211
Streszczenie/Summary 212
Literatura 213
14. Ocena efektywności ekonomicznej ośrodków jeździeckich w miastach powiatowych - Magdalena Walas 215
14.1. Charakterystyka badanych ośrodków jeździeckich 216
14.2. Koszty prowadzonej działalności 216
14.3. Przychody z prowadzonej działalności 220
14.4. Ocena efektywności ekonomicznej prowadzonej działalności 223
Zakończenie 224
Streszczenie/Summary 224
Literatura 225
15. Analiza rentowności pomiarem i oceną wyników przedsiębiorstwa - Karolina Dryja, Aleksandra Dubas 227
15.1. Rentowność 228
15.2. Wskaźniki rentowności 229
15.2.1. Rentowność kapitałów własnych 229
15.2.2. Rentowność majątku 230
15.2.3. Rentowność sprzedaży 231
15.2.4. Rentowność inwestycji 232
15.3. Model Du Ponta 232
15.4. Wskaźniki rentowności na przykładzie Colian Holding S.A. 235
15.4.1. Wskaźnik rentowność kapitałów własnych 236
15.4.2. Wskaźnik rentowności majątku 237
15.4.3. Wskaźnik rentowności sprzedaży 238
15.4.4. Wskaźnik rentowności inwestycji 238
Zakończenie 239
Streszczenie/Summary 240
Literatura 241
16. Forfaiting jako alternatywa dla kredytu inwestycyjnego - Aleksandra Rojek 243
16.1. Pojęcie oraz ogólna charakterystyka forfaitingu 244
16.2. Porównanie umowy forfaitingu z kredytem bankowym 246
16.3. Zalety i wady forfaitingu 249
Zakończenie 253
Streszczenie/Summary 254
Literatura 255
17. Unikanie podwójnego opodatkowania - Magdalena Gogol, Aniela Potka 257
17.1. Podwójne opodatkowanie 258
17.2. Zakres umów o unikaniu podwójnego opodatkowania 259
17.2.1. Zakres podmiotowy 261
17.2.2. Zakres przedmiotowy 261
17.3. Metody unikania podwójnego opodatkowania 262
17.3.1. Metoda wyłączenia (zwolnienia) 263
17.3. Metoda odliczenia 266
17.3.3. Dywidendy 270
Zakończenie 271
Streszczenie/Summary 272
Literatura 272
18. Struktura kosztów jako podstawa decyzji organów zarządzających przedsiębiorstwem Lubelski Węgiel „Bogdanka" S.A. - Anna Sobieraj, Łukasz Antos 275
18.1. Informacje kosztowe na potrzeby zarządzania 275
18.2. Ewidencja kosztów 278
18.2.1. Rodzajowy układ kosztów 279
18.2.2. Kalkulacyjny układ kosztów 281
18.3. Zarządzanie kosztami w LW BOGDANKA 283
18.3.1. Sytuacja majątkowa i finansowa Spółki 283
18.3.2. Charakterystyka kosztów w przedsiębiorstwie 284
18.3.3. Wielkość wydobycia a koszt własny 287
Zakończenie 289
Streszczenie/Summary 290
Literatura 290