Rachunkowość finansowa przedsiębiorstwa - od jego powstania do likwidacji / Maria Hass-Symotiuk

Publikacja stanowi kompendium wiedzy o systemie informacyjnym rachunkowości finansowej przedsiębiorstw: od zaprojektowania tego systemu począwszy poprzez sprawne jego funkcjonowanie aż do likwidacji lub upadłości firmy.

Treść książki została ujęta w czterech częściach, które harmonijnie łączą problemy ogólne z praktycznymi występującymi w cyklu życia przedsiębiorstwa. Omówiono w nich:

• rolę i rangę systemu informacyjnego rachunkowości (języka biznesu) wraz z zasadami jego projektowania,
• najistotniejsze obszary rachunkowości finansowej związane z prowadzoną działalnością przedsiębiorstwa (produkcyjną, usługową, handlową),
• istotę, zakres, procedury sporządzania i badania sprawozdania finansowego przedsiębiorstw kontynuujących działalność,
• rachunkowość łączących się i przejmowanych oraz likwidowanych lub upadających przedsiębiorstw.

W opracowaniu przedstawiono zagadnienia najbardziej aktualne i najistotniejsze, z uwzględnieniem możliwości różnych rozwiązań oraz wykorzystaniem obowiązujących regulacji prawnych.

Adresaci:
Książka jest przeznaczona dla menedżerów przedsiębiorstw, przedstawicieli rad nadzorczych, głównych księgowych, osób zajmujących się profesjonalnie prowadzeniem ksiąg rachunkowych, pracowników pionów finansowo-ekonomicznych, a także kontrolerów i audytorów wewnętrznych, sędziów sądów gospodarczych, likwidatorów oraz syndyków masy upadłości. Jej adresatami mogą być również studenci studiów ekonomicznych, studiów podyplomowych, jak i praktycy prowadzący pełne księgi rachunkowe.

Wykaz skrótów | str. 11

Wstęp | str. 13

Wykaz kont syntetycznych | str. 17

Część A
Aspekty prawne i organizacyjne rachunkowości

Rozdział 1
Rachunkowość jako element systemu informacyjnego przedsiębiorstwa | str. 23
1.1. Istota, zakres i zadania rachunkowości | str. 23
1.2. Zewnętrzne i wewnętrzne regulacje rachunkowości | str. 29
1.3. Zasady prawidłowej rachunkowości | str. 37
1.4. Struktura rachunkowości | str. 39
1.5. Użytkownicy informacji finansowych | str. 42

Rozdział 2
Projektowanie systemu rachunkowości w przedsiębiorstwie | str. 44
2.1. Zasady projektowania systemu rachunkowości przedsiębiorstwa | str. 44
2.2. Elementy polityki rachunkowości przedsiębiorstwa | str. 49
2.3. Zasady budowy zakładowego planu kont | str. 58
2.4. Weryfikacja zasad (polityki) rachunkowości przedsiębiorstwa | str. 67
2.5. Odpowiedzialność za rachunkowość przedsiębiorstwa | str. 72

Rozdział 3
Wybrane elementy organizacji systemu rachunkowości w przedsiębiorstwie | str. 79
3.1. Etapy generowania informacji finansowych w systemie rachunkowości | str. 79
3.2. Wycena zasobów majątkowych i źródeł ich finansowania | str. 82
3.3. Dokumenty księgowe jako podstawa ewidencji operacji gospodarczych | str. 89
3.4. Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych | str. 93
3.5. Inwentaryzacja jako narzędzie weryfikacji zapisów księgowych | str. 99

Część B
Rachunkowość przedsiębiorstw kontynuujących działalność. Zasoby majątkowe i kapitały w przedsiębiorstwach kontynuujących działalność

Rozdział 4
Rzeczowe i niematerialne aktywa trwałe przedsiębiorstwa | str. 107
4.1. Istota i rodzaje środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych | str. 107
4.2. Wycena środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych | str. 114
4.3. Zasady amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych | str. 117
4.4. Aktualizacja wartości i odpisy z tytułu utraty wartości środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych | str. 122
4.5. Ewidencja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych | str. 128
4.6. Środki trwałe w budowie i ich ewidencja | str. 134
4.7. Leasing środków trwałych i wartości niematerialnych oraz prawnych i jego ewidencja | str. 139

Rozdział 5
Aktywa inwestycyjne przedsiębiorstwa | str. 145
5.1. Istota i rodzaje aktywów inwestycyjnych | str. 145
5.2. Aktywa finansowe i niefinansowe i ich wycena | str. 149
5.3. Ewidencja długoterminowych aktywów finansowych i niefinansowych | str. 159
5.4. Struktura krótkoterminowych aktywów finansowych i zasady ich ewidencji | str. 170

Rozdział 6
Aktywa pieniężne przedsiębiorstwa i kredyty bankowe | str. 175
6.1. Istota, rodzaje i zasady gospodarowania aktywami pieniężnymi | str. 175
6.2. Środki pieniężne w kasie | str. 180
6.3. Środki pieniężne na rachunkach bankowych | str. 184
6.4. Inne środki pieniężne | str. 189
6.5. Kredyty bankowe, ich rodzaje i ewidencja | str. 195

Rozdział 7
Rozrachunki i roszczenia w przedsiębiorstwie | str. 200
7.1. Pojęcie i rodzaje rozrachunków | str. 200
7.2. Zasady wyceny i dokumentacja rozrachunków (krajowych i zagranicznych) | str. 204
7.3. Rozrachunki z kontrahentami | str. 207
7.4. Rozrachunki publicznoprawne | str. 212
7.5. Rozrachunki z pracownikami | str. 226
7.6. Pozostałe rozrachunki | str. 235
7.7. Odpisy aktualizujące należności | str. 245
7.8. Należności dochodzone sądownie (roszczenia) | str. 248

Rozdział 8
Aktywa obrotowe przedsiębiorstwa | str. 250
8.1. Zasady gospodarowania zapasami | str. 250
8.2. Klasyfikacja i metody wyceny materiałów i towarów | str. 252
8.3. Rozliczenie zakupu materiałów i towarów | str. 258
8.4. Ewidencja materiałów | str. 262
8.5. Ewidencja towarów | str. 268
8.6. Nadwyżki i niedobory materiałów i towarów | str. 277

Rozdział 9
Ewidencja, rozliczanie i kalkulacja kosztów w przedsiębiorstwie | str. 283
9.1. Pojęcie i klasyfikacja kosztów | str. 283
9.2. Warianty ewidencji kosztów | str. 288
9.3. Koszty według rodzajów - ich ewidencja i rozliczanie | str. 291
9.4. Koszty w układzie funkcjonalno-kalkulacyjnym i ich rozliczanie | str. 295
9.5. Rozliczenia kosztów w czasie | str. 307
9.6. Istota i metody kalkulacji kosztów | str. 313

Rozdział 10
Produkty gotowe i produkcja niezakończona w przedsiębiorstwie | str. 325
10.1. Ogólna charakterystyka produktów gotowych | str. 325
10.2. Zasady wyceny produktów gotowych | str. 326
10.3. Ewidencja produktów gotowych | str. 331
10.4. Braki i ich ewidencja | str. 337

Rozdział 11
Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem w przedsiębiorstwie | str. 340
11.1. Pojęcie i rodzaje przychodów | str. 340
11.2. Ewidencja przychodów ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów | str. 342
11.3. Ewidencja kosztów związanych z uzyskaniem przychodów ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów | str. 353
11.4. Pozostałe przychody i koszty operacyjne | str. 358
11.5. Przychody i koszty finansowe | str. 365
11.6. Obroty wewnętrzne i ich koszt własny | str. 370

Rozdział 12
Kapitały i fundusze przedsiębiorstwa | str. 373
12.1. Istota i rodzaje kapitałów (funduszy) | str. 373
12.2. Kapitały (fundusze) podstawowe w różnych jednostkach gospodarczych | str. 379
12.3. Kapitały (fundusze) zapasowe i rezerwowe w różnych jednostkach gospodarczych | str. 390
12.4. Rozliczenia międzyokresowe przychodów | str. 399
12.5. Fundusze specjalne | str. 403
12.6. Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego | str. 413
12.7. Wynik finansowy netto i jego rozliczanie | str. 418

Rozdział 13
Rezerwy na zobowiązania w przedsiębiorstwie | str. 421
13.1. Ogólna charakterystyka rezerw | str. 421
13.2. Rezerwy na przyszłe zobowiązania i straty w księgach rachunkowych | str. 428
13.3. Rezerwy na wydatki przyszłych okresów - rozliczenia międzyokresowe bierne | str. 435
13.4. Rezerwy i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego | str. 441
13.5. Ujawnienia informacji o rezerwach w sprawozdaniu finansowym | str. 447

Część C
Spraw ozdawczość finansowa przedsiębiorstwa - sporządzanie i badanie

Rozdział 14
Zakres i procedury sporządzania sprawozdania finansowego w przedsiębiorstwie | str.
453
14.1. Istota, cechy i zakres sprawozdania finansowego | str. 453
14.2. Zasady sporządzania sprawozdania finansowego | str. 455
14.3. Struktura informacyjna bilansu | str. 460
14.4. Rachunek zysków i strat | str. 465
14.5. Informacja dodatkowa | str. 468
14.6. Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym | str. 475
14.7. Rachunek przepływów pieniężnych | str. 477
14.8. Sprawozdanie z działalności w roku obrotowym | str. 481
14.9. Sprawozdanie z płatności na rzecz administracji publicznej | str. 485
14.10. Konsolidacja sprawozdań finansowych | str. 486

Rozdział 15
Badanie, udostępnianie i ogłaszanie sprawozdań finansowych | str. 496
15.1. Cel i zasady badania sprawozdania finansowego | str. 496
15.2. Sprawozdanie z badania sprawozdania finansowego | str. 503
15.3. Zatwierdzanie, udostępnianie oraz ogłaszanie sprawozdania finansowego | str. 506

Część D
Rachunkowość przedsiębiorstw niekontynuujących działalności

Rozdział 16
Rachunkowość łączących się i przejmowanych przedsiębiorstw | str. 515
16.1. Istota fuzji i przejęć | str. 515
16.2. Zasady i metody łączenia się spółek | str. 519
16.3. Rozliczenie łączenia spółek metodą nabycia | str. 525
16.4. Rozliczenie łączenia spółek metodą łączenia udziałów | str. 530
16.5. Skutki przejęcia jednostki w rachunkowości | str. 535
16.6. Ujawnianie informacji o połączeniu w sprawozdaniach finansowych | str. 547

Rozdział 17
Rachunkowość przedsiębiorstw w upadłości i likwidacji | str. 549
17.1. Regulacje prawne dotyczące upadłości i likwidacji przedsiębiorstwa | str. 549
17.2. Zakres prac związanych z upadłością i likwidacją przedsiębiorstwa | str. 553
17.3. Otwieranie i zamykanie ksiąg rachunkowych | str. 561
17.4. Inwentaryzacja aktywów i pasywów likwidowanego przedsiębiorstwa | str. 563
17.5. Wycena aktywów i pasywów likwidowanego przedsiębiorstwa | str. 566
17.6. Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa w likwidacji | str. 578

Literatura | str. 589

Wykaz aktów prawnych | str. 593

Wykaz tabel | str. 597

Wykaz rysunków | str. 601

Wykaz schematów | str. 603

O Autorach | str. 607