Prawo budowlane. Komentarz / Jan Góralski, Mikołaj Goss, Wojciech Gunia, Rafał Godlewski, Dominik Sypniewski

Polskie Prawo budowlane zostało uchwalone już ponad 28 lat temu. Od tego czasu ustawa została wielokrotnie nowelizowana, a także stała się przedmiotem licznych analiz i dyskusji z udziałem prawników, inżynierów i przedstawicieli biznesu reprezentujących perspektywę teoretyczną oraz praktyczną. Równocześnie, stosowanie przepisów Prawa budowlanego ujawniło liczne wątpliwości interpretacyjne, które najczęściej były rozwiązywane i wyjaśniane przez sądy administracyjne, które stworzyły bogaty dorobek orzeczniczy.

W ramach długo dyskutowanej reformy prawa procesu inwestycyjno-budowlanego przez wiele lat ścierały się dwie koncepcje. Pierwsza zakładała zmianę o charakterze rewolucyjnym, której istotą miało być uchwalenie zupełnie nowej ustawy. Druga koncepcja była oparta na podejściu ewolucyjnym, zgodnie z którym miło dochodzić do etapowego rozwiązywania zidentyfikowanych problemów. Ostatecznie ustawodawca wybrał te drugie podejście.

Oddajemy w ręce Czytelników komentarz uwzględniający najnowsze zmiany wynikające ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw, które częściowo weszły w życie 1 sierpnia 2022 r., a częściowo wejdą w życie 1 stycznia 2023 r. oraz 27 stycznia 2023 r., w tym wprowadzenie m. in.:

• elektronicznego dziennika budowy,
• cyfrowej książki obiektu budowlanego,
• elektronicznego rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane,  
• portalu e-Budownictwo.

Autorzy – specjaliści w zakresie procesu inwestycyjno-budowlanego – wykorzystali swoje wieloletnie doświadczenie związane z wykonywaniem zawodu radcy prawnego lub adwokata i obsługą klientów z sektora nieruchomości: budownictwa mieszkaniowego, usługowego i infrastrukturalnego.

Adresaci:
Publikacja zainteresuje prawników praktyków: adwokatów, radców prawnych, notariuszy, sędziów, a także pracowników organów administracji publicznej, w tym zwłaszcza organów administracji architektoniczno-budowlanej oraz nadzoru budowlanego. Komentarz będzie pomocny w pracy architektów, inżynierów budownictwa, rzeczoznawców i zarządców nieruchomości.

Wykaz skrótów  | str. 17

Przedmowa  | str. 21

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane  | str. 23

Rozdział 1

Przepisy ogólne  | str. 25

        Art. 1.                   [Przedmiot regulacji]  | str. 25

        Art. 2.                   [Wyłączenia]  | str. 29

        Art. 3.                   [Definicje legalne]  | str. 33

        Art. 4.                   [Zasada wolności zabudowy]  | str. 60

        Art. 5.                   [Obiekt budowlany – zasady projektowania i użytkowania]  | str. 71

        Art. 51–52.          (uchylone)  | str. 99

        Art. 5a.                [Postępowanie dotyczące budowy obiektu liniowego]  | str. 99

        Art. 6.                   [Zagospodarowanie terenów]  | str. 103

        Art. 7.                   [Przepisy techniczno-budowlane]  | str. 107

        Art. 8.                   [Warunki techniczne dla budynków służących bezpieczeństwu lub obronności państwa]  | str. 116

        Art. 9.                   [Odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych]  | str. 117

        Art. 10.                [Wyroby budowlane]  | str. 131

        Art. 10a.              (uchylony)  | str. 135

        Art. 11.                [Stężenia i natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia]  | str. 135

Rozdział 2

Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie  | str. 139

        Art. 12.                [Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie]  | str. 139

        Art. 12a.              [Podstawy wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie]  | str. 171

        Art. 12b–12c.    (uchylone)  | str. 174

        Art. 13.                [Uprawnienia budowlane]  | str. 174

        Art. 14.                [Uprawnienia budowlane: specjalizacje i specjalności]  | str. 177

        Art. 15.                (uchylony)  | str. 187

        Art. 15a.              [Zakres uprawnień budowlanych w poszczególnych specjalnościach]  | str. 187

        Art. 16.                [Przygotowanie zawodowe: rozporządzenie]  | str. 192

Rozdział 3

Prawa i obowiązki uczestników procesu budowlanego  | str. 195

        Art. 17.                [Uczestnicy procesu budowlanego]  | str. 195

        Art. 18.                [Obowiązki inwestora]  | str. 200

        Art. 19.                [Obowiązki zapewnienia inspektora nadzoru inwestorskiego i zapewnienia nadzoru autorskiego]  | str. 204

        Art. 20.                [Obowiązki projektanta]  | str. 205

        Art. 21.                [Uprawnienia projektanta]  | str. 212

        Art. 21a.              [Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie]  | str. 214

        Art. 22.                [Obowiązki kierownika budowy]  | str. 218

        Art. 23.                [Uprawnienia kierownika budowy]  | str. 226

        Art. 23a.              (uchylony)  | str. 228

        Art. 24.                [Zakaz łączenia funkcji kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego]  | str. 228

        Art. 25.                [Obowiązki inspektora nadzoru inwestorskiego]  | str. 229

        Art. 26.                [Uprawnienie inspektora nadzoru inwestorskiego]  | str. 232

        Art. 27.                [Koordynator nadzoru inwestorskiego]  | str. 234

        Art. 27a.              [Czynności geodezyjne]  | str. 235

Rozdział 4

Postępowanie poprzedzające rozpoczęcie robót budowlanych  | str. 237

        Art. 28.                [Pozwolenie na budowę]  | str. 237

        Art. 29.                [Budowle i roboty budowlane zwolnione z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę]  | str. 246

        Art. 29a.              [Budowa przyłączy]  | str. 272

        Art. 30.                [Zgłoszenie budowy lub robót budowlanych]  | str. 273

        Art. 30a.              [Obowiązek zamieszczenia informacji w Biuletynie Informacji Publicznej]  | str. 290

        Art. 30b.              [Wniosek o pozwolenie na rozbiórkę]  | str. 292

        Art. 31.                [Rozbiórka]  | str. 294

        Art. 31a.              [Roboty zabezpieczające i rozbiórkowe]  | str. 298

        Art. 32.                [Warunki wydania pozwolenia na budowę lub rozbiórkę]  | str. 299

        Art. 33.                [Wniosek o pozwolenie na budowę]  | str. 310

        Art. 34.                [Projekt budowlany]  | str. 320

        Art. 34a.              [Inwestycja celu publicznego z zakresu łączności publicznej]  | str. 334

        Art. 34b.              [Mapa do celów projektowych]  | str. 335

        Art. 35.                [Sprawdzanie rozwiązań projektowych]  | str. 336

        Art. 35a.              [Kaucja na zabezpieczenie]  | str. 348

        Art. 36.                [Pozwolenie na budowę]  | str. 350

        Art. 36a.              [Zmiana pozwolenia na budowę]  | str. 353

        Art. 36b.              [Zmiany w projekcie technicznym]  | str. 362

        Art. 37.                [Wygaśnięcie pozwolenia na budowę]  | str. 363

        Art. 37a.              [Pozwolenie na budowę tymczasowego obiektu budowlanego]  | str. 366

        Art. 37b.              [Stwierdzenie nieważności decyzji]  | str. 367

        Art. 38.                [Obowiązek przesyłania pozwolenia na budowę i kopii zgłoszenia]  | str. 369

        Art. 39.                [Prowadzenie robót budowlanych przy zabytkach]  | str. 372

        Art. 39a.              [Prowadzenie robót budowlanych na obszarze Pomnika Zagłady]  | str. 374

        Art. 40.                [Przeniesienie pozwolenia na budowę]  | str. 375

        Art. 40a.              [Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej]  | str. 380

Rozdział 5

Rozpoczęcie i prowadzenie robót budowlanych  | str. 381

        Art. 41.                [Rozpoczęcie budowy i zawiadomienie o terminie rozpoczęcia robót budowlanych]  | str. 381

        Art. 42.                [Obowiązki inwestora w związku z prowadzeniem robót]  | str. 386

        Art. 43.                [Geodezyjne wyznaczenie obiektu w terenie, geodezyjna inwentaryzacja powykonawcza]  | str. 389

        Art. 44.                [Zawiadomienie o zmianie uczestników procesu budowlanego]  | str. 394

        Art. 45.                [Dziennik budowy, montażu, rozbiórki]  | str. 396

        Art. 45.                 [Dziennik budowy]  | str. 397

        Art. 45a.              [Obowiązki kierownika budowy przed rozpoczęciem budowy]  | str. 397

        Art. 45b.              [Tablica informacyjna]  | str. 401

        Art. 45c.              [Ogłoszenie zawierające dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia]  | str. 402

        Art. 46.                [Przechowywanie dokumentów stanowiących podstawę wykonania robót budowlanych]  | str. 403

        Art. 46.                 [Przechowywanie dokumentów stanowiących podstawę wykonania robót budowlanych]  | str. 403

        Art. 47.                [Wejście do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości]  | str. 405

Rozdział 5a

Dziennik budowy  | str. 411

        Art. 47a.              [Charakter dziennika budowy]  | str. 411

        Art. 47b.              [Obowiązek prowadzenia dziennika budowy]  | str. 413

        Art. 47c.               [Formy prowadzenia dziennika budowy]  | str. 414

        Art. 47d.              [Podmiot odpowiedzialny za prowadzenie dziennika budowy]  | str. 415

        Art. 47e.              [Podmioty uprawnione do dokonywania wpisów w dzienniku budowy]  | str. 415

        Art. 47f.               [Kopie uprawnień dołączane do dziennika budowy]  | str. 416

        Art. 47g.              [Wydanie dziennika budowy]  | str. 416

        Art. 47h.              [Forma wydania dziennika budowy]  | str. 418

        Art. 47i.                [Przeniesienie uprawnień do prowadzenia robót budowlanych a dziennik budowy]  | str. 419

        Art. 47j.               [Wydanie kolejnego tomu dziennika budowy]  | str. 420

        Art. 47k.              [Zmiana postaci prowadzenia dziennika budowy]  | str. 421

        Art. 47l.                [Zamknięcie dziennika budowy]  | str. 421

        Art. 47m.             [System EDB]  | str. 423

        Art. 47n.              [Założenie konta w systemie EDB]  | str. 424

        Art. 47o.              [Udostępnianie i pozbawianie dostępu do dziennika budowy]  | str. 424

        Art. 47p.              [Dostęp do systemu EDB]  | str. 426

        Art. 47q.              [Administrator systemu EDB]  | str. 426

        Art. 47r.               [Dane przechowywane w systemie EDB]  | str. 426

        Art. 47s.               [Okres dostępu i przechowywania danych w systemie EDB]  | str. 427

        Art. 47t.               [Dostęp organów kontrolnych do systemu EDB]  | str. 428

        Art. 47u.              [Upoważnienie do wydania rozporządzenia w sprawie dziennika budowy]  | str. 430

        Art. 47v.              [Termin wydawania dziennika budowy prowadzonego w postaci papierowej]  | str. 431

Rozdział 5a / Rozdział 5b

Postępowanie w sprawie rozpoczęcia i prowadzenia robót budowlanych z naruszeniem ustawy  | str. 432

        Art. 48.                [Samowola budowlana; postanowienie o wstrzymaniu prowadzenia robót budowlanych]  | str. 432

        Art. 48a.              [Złożenie wniosku o legalizację]  | str. 441

        Art. 48b.              [Dokumenty legalizacyjne]  | str. 442

        Art. 49.                [Sprawdzenie spełnienia wymagań przez dokumenty legalizacyjne; opłata legalizacyjna]  | str. 447

        Art. 49a.              [Zwrot opłaty legalizacyjnej]  | str. 456

        Art. 49b.              (uchylony)  | str. 458

        Art. 49c.              [Stosowanie przepisów Ordynacji podatkowej do opłaty legalizacyjnej]  | str. 458

        Art. 49d.              [Wysokość opłaty legalizacyjnej]  | str. 461

        Art. 49e.              [Przesłanki wydania decyzji o rozbiórce obiektu budowlanego]  | str. 462

        Art. 49f.               [Przesłanki wszczęcia uproszczonego postępowania legalizacyjnego]  | str. 465

        Art. 49g.              [Dokumenty legalizacyjne w uproszczonym postępowaniu legalizacyjnym]  | str. 467

        Art. 49h.              [Sprawdzenia dokonywane w trakcie uproszczonego postępowania legalizacyjnego]  | str. 469

        Art. 49i.               [Rozstrzygnięcia wydawane w uproszczonym postępowaniu legalizacyjnym]  | str. 470

        Art. 50.                [Inne przesłanki wstrzymania robót budowlanych]  | str. 472

        Art. 50a.              [Następstwa wykonywania robót budowlanych pomimo ich wstrzymania]  | str. 477

        Art. 51.                [Decyzja o nałożeniu obowiązków i sprawdzenie ich wykonania]  | str. 479

        Art. 52.                [Adresaci obowiązków określanych w postanowieniach i decyzjach]  | str. 486

        Art. 53.                [Zasady ponoszenia kosztów rozbiórki obiektu budowlanego]  | str. 488

        Art. 53a.              [Wszczęcie postępowania]  | str. 488

Rozdział 5b / Rozdział 5c

Zakończenie budowy  | str. 491

        Art. 54.                [Zawiadomienie organu o zakończeniu budowy]  | str. 491