Prawne zabezpieczenia zapłaty wierzytelności / Izabela Heropolitańska

W książce omówiono wszystkie prawne zabezpieczenia wierzytelności: osobiste, takie jak poręczenie, weksel in blanco i przelew wierzytelności, oraz rzeczowe, w tym hipotekę, zastaw rejestrowy i zwykły na rzeczach ruchomych oraz przewłaszczenie. Uwzględnione zostały także zabezpieczenia rzadziej stosowane, np. zastaw na prawach, oraz mniej znane – zabezpieczenia finansowe czy oświadczenie patronackie.

W piątym wydaniu opracowania uwzględniono nowe i zmienione zagadnienia dotyczące m.in.:
• deklaracji do weksla in blanco wystawionego lub poręczonego przez konsumenta,
• gwarancji wadialnej,
• poręczeń i gwarancji spłaty kredytu,
• rezerw strategicznych,
• sprzedaży przedmiotu zastawu rejestrowego w drodze przetargu publicznego,
• ubezpieczeń eksportowych,
• użytkowania wieczystego,
• zabezpieczenia jednej wierzytelności kilkoma hipotekami na tej samej nieruchomości,
• części składowych nieruchomości,
• wykreślenia hipoteki ustanowionej na zabezpieczenie wierzytelności obligatariuszy,
• wpływu innych niż hipoteka obciążeń nieruchomości na postępowanie egzekucyjne,
• zastawu ustawowego.

Książka przeznaczona jest dla osób zajmujących się udzielaniem kredytów, pożyczek, gwarancji bankowych i ubezpieczeniowych, sprzedających towary i usługi w tzw. kredycie kupieckim, uczestniczących w transakcjach faktoringowych, leasingowych oraz związanych z emisją obligacji.

Zawarte w publikacji wzory pism są dostępne w wersji elektronicznej (https://www.profinfo.pl/materialy-dodatkowe). Wzory można modyfikować i dostosowywać do indywidualnych potrzeb.

Wykaz skrótów 35
Część I
Prawne zabezpieczenia zapłaty wierzytelności
Rozdział 1
Rodzaje prawnych zabezpieczeń zapłaty wierzytelności 41
1. Zagadnienia wstępne 41
1.1. Zabezpieczenie wierzytelności 41
1.2. Szczególne przepisy dotyczące banków 42
1.2.1. Dopuszczalność udzielenia przez bank kredytu bez prawnego zabezpieczenia 42
1.2.2. Udzielenie kredytu osobie nieposiadającej zdolności kredytowej 42
1.3. Szczególne przepisy dotyczące obligacji 44
1.4. Prawne zabezpieczenia w przypadku konsorcjum 47
1.5. Podział prawnych zabezpieczeń 49
1.6. Nadmierne lub zbyteczne zabezpieczenie (nadzabezpieczenie) 50
2. Wybór formy zabezpieczenia 51
2.1. Kryteria stosowane przez wierzyciela przy wyborze formy zabezpieczenia 51
2.2. Wierzytelność 52
2.2.1. Pojęcie wierzytelności 52
2.2.2. Rodzaje wierzytelności 52
2.2.2.1. Wierzytelności pieniężne 52
2.2.2.2. Wierzytelność główna i uboczna 53
2.2.2.3. Wierzytelność istniejąca i przyszła 53
2.2.2.4. Wierzytelność przedawniona 54
2.3. Termin spłaty długu 55
2.4. Status prawny dłużnika 55
2.5. Ryzyko wierzyciela 58
2.6. Przewidywany nakład pracy i koszt zabezpieczenia 58
2.7. Realna możliwość zaspokojenia roszczeń wierzyciela 59
3. Osoba ustanawiająca zabezpieczenie 60
3.1. Oznaczenie osoby ustanawiającej zabezpieczenie 60
3.2. Osoby uprawnione do podpisywania się w imieniu osoby ustanawiającej zabezpieczenie 62
3.3. Podpisy 63
4. Obowiązki i uprawnienia wierzyciela związane z przyjęciem prawnego zabezpieczenia wierzytelności 66
4.1. Obowiązki wierzyciela 66
4.2. Prawa wierzyciela 67
4.3. Prawa i obowiązki wierzyciela będącego bankiem 68
5. Zaspokojenie roszczeń wierzyciela z przyjętych zabezpieczeń 69
6. Wygaśnięcie zabezpieczenia 69
6.1. Zagadnienia ogólne 69
6.2. Zwolnienie z długu (art. 508 k.c.) 70
6.3. Umorzenie zobowiązania 70
6.4. Rozwiązanie umowy 70
6.5. Świadczenie w miejsce wykonania (art. 453 k.c.) 71
6.6. Potrącenie 71
6.6.1. Potrącenie na podstawie art. 498–505 k.c. 71
6.6.2. Potrącenie bankowe (art. 93 ust. 2 pr. bank.) 72
6.7. Odnowienie (art. 506–507 k.c.) 73
6.8. Przejęcie długu (art. 519–525 k.c.) 73
6.9. Złożenie do depozytu sądowego 73
Rozdział 2
Zabezpieczenia wekslowe 75
1. Wstęp 75
2. Weksel in blanco 76
2.1. Definicja weksla in blanco 76
2.2. Warunki przyjęcia weksla własnego in blanco na zabezpieczenie zapłaty wierzytelności 77
2.3. Liczba weksli in blanco 78
2.4. Elementy weksla własnego in blanco 79
2.4.1. Podpis wystawcy weksla 79
2.4.1.1. Wystawca weksla 79
2.4.1.2. Forma podpisu wystawcy weksla 80
2.4.1.3. Pełnomocnik 82
2.4.1.4. Podpisy w imieniu jednostek samorządu terytorialnego 82
2.4.1.5. Skutki podpisania weksla przez osoby nieumocowane 83
2.4.1.6. Skutki nieautentyczności podpisu wystawcy 85
2.4.1.7. Zamiar zaciągnięcia zobowiązania wekslowego 85
2.4.2. Pozostałe elementy weksla własnego in blanco 86
2.4.3. Weksel in blanco emitenta obligacji 89
2.4.4. Weksel in blanco przy transakcjach faktoringowych 89
2.4.4.1. Weksel kaucyjny in blanco 89
2.4.4.2. Weksel in blanco wystawiony przez dłużnika faktoringowego 90
2.4.4.3. Weksel trasowany in blanco 91
2.4.4.4. Weksel in blanco przyjmowany na zabezpieczenie wierzytelności skupowanej w ramach linii faktoringu 91
2.4.5. Weksel in blanco przy transakcjach forfaitingowych 92
2.4.5.1. Weksel kaucyjny in blanco forfetysty 92
2.4.5.2. Weksel in blanco wystawiony przez dłużnika forfaitingowego 92
2.4.6. Weksel in blanco przy konsorcjum 93
2.4.7. Weksel in blanco konsumenta 93
2.5. Deklaracja wystawcy do weksla własnego in blanco 95
2.5.1. Pojęcie deklaracji wekslowej 95
2.5.2. Treść deklaracji wekslowej 95
2.5.3. Zmiana treści wierzytelności zabezpieczonej wekslem in blanco 98
2.5.4. Deklaracja do weksla in blanco wystawionego lub poręczonego przez konsumenta 99
2.6. Uzupełnienie weksla in blanco 100
2.6.1. Uprawnienie do uzupełnienia weksla in blanco 100
2.6.2. Elementy weksla własnego 100
2.6.2.1. Elementy wymagane dla ważności weksla
własnego 100
2.6.2.2. Nazwa „weksel” 100
2.6.2.3. Przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej 100
2.6.2.4. Oznaczenie terminu płatności 101
2.6.2.5. Oznaczenie miejsca płatności 102
2.6.2.6. Nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana 102
2.6.2.7. Oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla 102
2.6.3. Niewłaściwe uzupełnienie weksla 104
2.6.3.1. Uzupełnienie weksla niezgodnie z przepisami Prawa wekslowego 104
2.6.3.2. Uzupełnienie weksla niezgodnie z zawartym porozumieniem 104
2.6.4. Przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej wekslem 106
2.6.5. Zwolnienie wystawcy weksla z długu podstawowego 107
2.6.6. Upadłość wystawcy weksla własnego in blanco przed uzupełnieniem weksla 107
2.6.7. Upadłość posiadacza weksla własnego in blanco przed uzupełnieniem weksla 108
2.7. Przeniesienie weksla in blanco 108
2.8. Weksel gwarancyjny trasowany in blanco 109
2.9. Weksel kaucyjny in blanco 110
3. Indos 111
4. Poręczenie wekslowe (awal) (art. 30–32 pr. weksl.) 113
4.1. Definicja poręczenia wekslowego 113
4.2. Poręczyciel wekslowy (awalista) 114
4.3. Forma poręczenia wekslowego 115
4.3.1. Miejsce poręczenia wekslowego 115
4.3.2. Treść poręczenia wekslowego 116
4.3.3. Osoba, za którą poręczenie wekslowe jest udzielane 117
4.3.4. Data i miejsce udzielenia poręczenia wekslowego 118
4.3.5. Granice poręczenia wekslowego 118
4.4. Poręczenie na wekslu in blanco 119
4.4.1. Forma poręczenia wekslowego 119
4.4.2. Deklaracja poręczyciela do weksla in blanco 120
4.4.3. Deklaracja poręczyciela do weksla in blanco jako poręczenie cywilne 121
4.5. Zakres odpowiedzialności poręczyciela wekslowego 121
4.6. Uzupełnienie weksla in blanco po ogłoszeniu upadłości wystawcy lub poręczyciela wekslowego 123
5. Zastaw na wekslu (art. 19 pr. weksl.) 124
6. Dochodzenie przez wierzyciela roszczeń z weksla 125
6.1. Zwrotne poszukiwanie 125
6.2. Uprawnienia osoby spłacającej zobowiązanie zabezpieczone wekslem in blanco lub sumę wekslową 126
Rozdział 3
Zabezpieczenia czekowe 127
Rozdział 4
Poręczenie (art. 876–887 k.c.) 129
1. Pojęcie poręczenia 129
2. Przedmiot poręczenia 130
3. Poręczyciel 130
3.1. Zagadnienia wstępne 130
3.2. Udzielenie poręczenia przez osobę fizyczną 131
3.2.1. Zgoda małżonka na udzielenie poręczenia 131
3.2.2. Pełnomocnictwo do udzielenia poręczenia 132
3.2.3. Udzielenie poręczenia przez małoletniego 134
3.3. Udzielenie poręczenia przez osoby prawne i niemające osobowości prawnej spółki prawa handlowego 135
3.3.1. Ogólne zasady 135
3.3.2. Udzielanie poręczeń przez jednostki samorządu terytorialnego 136
3.3.3. Udzielanie poręczeń przez banki 137
4. Poręczony 138
5. Rodzaje poręczenia 138
5.1. Poręczenie za spłatę całości lub części zobowiązania 138
5.1.1. Poręczenie za spłatę całości zobowiązania 138
5.1.2. Poręczenie za spłatę części zobowiązania 139
5.2. Poręczenie za kilka zobowiązań 140
5.3. Poręczenie terminowe i bezterminowe 141
5.4. Poręczenie za dług istniejący i przyszły 142
5.4.1. Poręczenie za dług przyszły 142
5.4.1.1. Poręczenie za dług przyszły na podstawie Kodeksu cywilnego 142
5.4.1.2. Deklaracja do weksla in blanco jako poręczenie za dług przyszły 145
5.4.2. Poręczenie za dług istniejący 145
5.5. Poręczenie za dług warunkowy 146
5.6. Poręczenie za zobowiązanie wymagalne 146
5.7. Podporęczenie 147
5.8. Poręczenie za dług zwrotny 148
5.9. Poręczenie za dług przedawniony 148
6. Zabezpieczenie poręczeniem obligacji, faktoringu i forfaitingu 148
6.1. Zabezpieczenie obligacji 148
6.2. Poręczenie przy faktoringu 149
6.3. Poręczenie przy forfaitingu 150
7. Poręczenie przy konsorcjum 151
8. Forma i treść umowy poręczenia 151
8.1. Forma poręczenia 151
8.2. Treść poręczenia 153
8.3. Odpłatność poręczenia 155
9. Zakres odpowiedzialności poręczyciela 156
9.1. Akcesoryjność poręczenia 156
9.2. Zmiana zakresu odpowiedzialności poręczyciela 156
9.3. Wysokość zobowiązania poręczyciela 159
9.4. Solidarna lub subsydiarna odpowiedzialność poręczyciela 160
9.5. Wielość poręczycieli 161
9.6. Odpowiedzialność poręczyciela w przypadku ogłoszenia upadłości dłużnika 162
9.7. Odpowiedzialność poręczyciela w przypadku otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego dłużnika 163
10. Wygaśnięcie zobowiązania poręczyciela 163
11. Zarzuty przysługujące poręczycielowi przeciwko wierzycielowi 164
12. Obowiązki wierzyciela wynikające z umowy poręczenia 165
12.1. Zawiadomienie poręczyciela o opóźnieniu w spełnieniu długu głównego 165
12.2. Zachowanie innych zabezpieczeń i środków dowodowych 166
12.3. Wydanie dokumentów związanych z udzieleniem poręczenia 167
12.4. Obowiązki banku-wierzyciela 168
13. Dochodzenie przez wierzyciela roszczeń od poręczyciela 169
13.1. Zakres odpowiedzialności poręczyciela 169
13.2. Tryb dochodzenia roszczeń od poręczyciela 169
13.3. Spłata długu przez poręczyciela 170
14. Różnice pomiędzy poręczeniem a poręczeniem wekslowym 171
Rozdział 5
Zlecenie udzielenia kredytu 172
Rozdział 6
Gwarancje bankowe 175
1. Pojęcie gwarancji bankowej 175
2. Przedmiot gwarancji 176
3. Strony i uczestnicy stosunku gwarancji bankowej 177
3.1. Zleceniodawca 177
3.2. Gwarant 177
3.3. Beneficjent gwarancji 178
3.3.1. Beneficjent pierwotny i wtórny 178
3.3.2. Beneficjent gwarancji zabezpieczającej obligacje 178
4. Forma i treść gwarancji 179
4.1. Forma gwarancji 179
4.2. Treść gwarancji bankowej 179
5. Rodzaje gwarancji bankowych 182
5.1. Gwarancje bankowe przyjmowane na zabezpieczenie
wierzytelności 182
5.2. Gwarancja spłaty kredytu lub pożyczki 182
5.3. Gwarancja dobrego wykonania umowy 185
5.3.1. Gwarancja 185
5.3.2. Przelew wierzytelności z gwarancji 186
5.4. Gwarancja zwrotu zaliczki 187
5.4.1. Gwarancja 187
5.4.2. Przelew wierzytelności z gwarancji 188
5.5. Gwarancja zapłaty 188
5.5.1. Rodzaje gwarancji zapłaty 188
5.5.2. Gwarancja zabezpieczająca zapłatę należności za nabyte towary i usługi 189
5.5.3. Gwarancja zapłaty rat leasingowych 190
5.5.3.1. Gwarancja 190
5.5.3.2. Przelew wierzytelności z gwarancji 192
5.6. Gwarancja przetargowa (wadialna) 192
5.6.1. Wprowadzenie 192
5.6.2. Gwarancja przetargowa (wadialna) dotycząca przetargu organizowanego na podstawie przepisów Kodeksu
cywilnego 192
5.6.3. Gwarancja przetargowa wnoszona jako wadium przy ubieganiu się o udzielenie zamówienia publicznego 193
5.7. Potwierdzenie gwarancji, regwarancja oraz przyrzeczenie udzielenia gwarancji 194
5.7.1. Potwierdzenie gwarancji 194
5.7.2. Regwarancja 194
5.7.3. Przyrzeczenie udzielenia gwarancji 195
6. Zakres odpowiedzialności gwaranta 195
6.1. Abstrakcyjność gwarancji 195
6.2. Roszczenie z gwarancji 195
6.3. Wielość gwarantów 198
6.4. Odpowiedzialność gwaranta w przypadku ogłoszenia upadłości zleceniodawcy 198
7. Wygaśnięcie zobowiązania gwaranta 198
8. Zmiana treści gwarancji 199
9. Różnice między poręczeniem a gwarancją 199
Rozdział 7
Gwarancje ubezpieczeniowe 201
Rozdział 8
Akredytywa zabezpieczająca (art. 85 pr. bank.) 202
Rozdział 9
Gwarancje i poręczenia udzielane przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne 203
1. Gwarancje i poręczenia udzielane na podstawie ustawy z 8.05.1997 r. 203
1.1. Zasady ogólne 203
1.2. Poręczenia i gwarancje spłaty kredytu (art. 2b–9 u.p.g.) 203
1.3. Poręczenia i gwarancje wykonania zobowiązań wynikających z obligacji (art. 12–17 u.p.g.) 206
1.4. Udzielanie poręczeń i gwarancji przez niektóre osoby prawne (art. 32–34 u.p.g.) 207
1.5. Udzielanie poręczeń i gwarancji przez Bank Gospodarstwa Krajowego (art. 34a–34d u.p.g.) 207
2. Udzielanie przez Bank Gospodarstwa Krajowego pomocy de minimis w formie gwarancji spłaty kredytów 208
Rozdział 10
Gwarancje udzielane przez Skarb Państwa jako wsparcie instytucjom finansowym 209
Rozdział 11
Umowa o świadczenie przez osobę trzecią (art. 391 k.c.) 212
Rozdział 12
Umowa o zwolnienie dłużnika z obowiązku świadczenia (art. 392 k.c.) 215
Rozdział 13
Przystąpienie do długu 217
1. Umowne przystąpienie do długu 217
1.1. Pojęcie przystąpienia do długu 217
1.2. Forma przystąpienia do długu 218
1.3. Przystępujący do długu 219
1.4. Zakres odpowiedzialności przystępującego do długu 220
1.5. Odpowiedzialność przystępującego do długu w przypadku upadłości dłużnika 222
1.6. Odpowiedzialność przystępującego do długu w przypadku prowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego 222
1.7. Spłata długu przez przystępującego do długu 223
1.8. Dochodzenie przez wierzyciela roszczeń od przystępującego
do długu 223
1.9. Wygaśnięcie zobowiązania przystępującego do długu 224
2. Ustawowe przystąpienie do długu 224
Rozdział 14
Oświadczenie patronackie (list intencyjny) 226
1. Pojęcie oświadczenia patronackiego 226
2. Oświadczenie patronackie miękkie 226
3. Oświadczenie patronackie twarde 227
Rozdział 15
Przejęcie długu (art. 519–525 k.c.) 229
1. Warunki przejęcia długu 229
2. Umowa o przejęcie długu 230
2.1. Forma umowy o przejęcie długu 230
2.2. Oznaczenie przejmowanego długu 232
2.3. Zgoda na przejęcie długu 232
2.3.1. Forma zgody na przejęcie długu 232
2.3.2. Termin wyrażenia zgody na przejęcie długu 234
2.3.3. Odmowa wyrażenia zgody na przejęcie długu 235
2.3.4. Przejęcie długu w przypadku zobowiązań solidarnych 235
3. Skutki przejęcia długu 236
3.1. Sytuacja prawna osoby przejmującej dług 236
3.2. Zabezpieczenia 236
Rozdział 16
Przelew wierzytelności (cesja) na zabezpieczenie (art. 509–517 k.c.) 239
1. Pojęcie przelewu wierzytelności na zabezpieczenie 239
2. Przedmiot przelewu wierzytelności 240
2.1. Wierzytelności zbywalne 240
2.1.1. Wierzytelności mogące stanowić przedmiot przelewu 240
2.1.2. Analiza wierzytelności 241
2.1.3. Przelew całości lub części wierzytelności 241
2.1.3.1. Przelew określonej części wierzytelności 241
2.1.3.2. Przelew wierzytelności okresowej 242
2.1.3.3. Przelew wierzytelności do określonej wysokości 243
2.1.4. Przelew wierzytelności przyszłych 244
2.1.4.1. Dopuszczalność przelewu wierzytelności
przyszłych 244
2.1.4.2. Przelew części wierzytelności przyszłej 245
2.1.5. Wierzytelności z umów wzajemnych 245
2.1.6. Przelew wierzytelności niewymagalnych i wymagalnych 246
2.2. Wierzytelności niezbywalne 247
2.2.1. Pojęcie wierzytelności niezbywalnej 247
2.2.2. Wierzytelności niezbywalne na mocy ustawy 247
2.2.2.1. Zasada zbywalności wierzytelności 247
2.2.2.2. Wierzytelności cywilnoprawne 248
2.2.2.3. Wierzytelności publicznoprawne 249
2.2.2.3.1. Wierzytelności podatkowe 249
2.2.2.3.2. Wierzytelności wynikające z zobowiązań samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej 250
2.2.3. Wierzytelności niezbywalne ze względu na właściwość zobowiązania 250
2.2.4. Wierzytelności niezbywalne na mocy postanowień umowy (pactum de non cedendo) 251
2.2.4.1. Wykluczenie przelewu wierzytelności 251
2.2.4.2. Inne ograniczenia przelewu wierzytelności 252
2.3. Zakres przelewu wierzytelności 253
3. Rodzaje przelewu na zabezpieczenie 253
3.1. Podział przelewu na zabezpieczenie 253
3.2. Przelew globalny 253
4. Forma umowy przelewu wierzytelności 254
5. Strony i uczestnicy umowy przelewu wierzytelności 256
5.1. Cedent 256
5.1.1. Określenie cedenta 256
5.1.2. Przelew wierzytelności przysługujących kilku wierzycielom 256
5.1.3. Zgoda małżonka cedenta na przelew wierzytelności 257
5.1.4. Pełnomocnictwo do dokonania przelewu wierzytelności 257
5.1.5. Przelew wierzytelności przysługujących małoletniemu 258
5.2. Cesjonariusz 259
5.3. Dłużnik wierzytelności 260
6. Treść umowy przelewu wierzytelności na zabezpieczenie 261
6.1. Umowa przelewu zawarta pod warunkiem rozwiązującym 261
6.2. Umowa przelewu zawarta pod warunkiem zawieszającym 262
7. Zgoda dłużnika na przelew wierzytelności i zawiadomienie go
o przelewie 263
7.1. Zgoda dłużnika wierzytelności na przelew wierzytelności 263
7.2. Zawiadomienie dłużnika wierzytelności o przelewie 264
7.2.1. Zawiadomienie o dokonaniu przelewu 264
7.2.2. Cesja cicha (tajna) 265
8. Skutki przelewu wierzytelności 266
8.1. Wejście cesjonariusza w prawa wierzyciela 266
8.2. Zmiana umowy 267
8.3. Zakres odpowiedzialności cedenta 268
8.3.1. Odpowiedzialność za istnienie wierzytelności 268
8.3.2. Odpowiedzialność za wypłacalność dłużnika 270
8.4. Sytuacja dłużnika wierzytelności 271
8.4.1. Zobowiązanie do zapłaty 271
8.4.2. Wygaśnięcie zobowiązania dłużnika wierzytelności 272
8.4.3. Zarzuty dłużnika wierzytelności przeciwko cesjonariuszowi 272
8.5. Dochodzenie roszczeń od dłużnika wierzytelności 273
8.5.1. Dochodzenie roszczeń przez cesjonariusza 273
8.5.2. Dochodzenie roszczeń przez cedenta 274
8.5.3. Zajęcie wierzytelności przez wierzycieli cedenta 274
9. Cesja wierzytelności a postępowanie upadłościowe 274
10. Cesja wierzytelności a postępowanie restrukturyzacyjne 276
11. Niektóre rodzaje przelewu wierzytelności 276
Rozdział 17
Zobowiązanie do przelewu wierzytelności 277
Rozdział 18
Przewłaszczenie na zabezpieczenie rzeczy ruchomych 278
1. Pojęcie przewłaszczenia 278
1.1. Dopuszczalność przewłaszczenia na zabezpieczenie 278
1.2. Charakter prawny umowy przewłaszczenia 279
1.3. Przewłaszczenie pod warunkiem rozwiązującym 279
1.4. Przewłaszczenie pod warunkiem zawieszającym 280
1.5. Wierzytelność zabezpieczona przewłaszczeniem 281
1.6. Przedmiot przewłaszczenia na zabezpieczenie 281
2. Przewłaszczanie rzeczy ruchomych 283
2.1. Ogólne zasady 283
2.2. Wartość przedmiotu przewłaszczenia 285
2.3. Analiza przedmiotu przewłaszczenia 286
2.4. Przewłaszczenie rzeczy ruchomych oznaczonych co do tożsamości (art. 155, 156 oraz 710–719 k.c.) 286
2.5. Przewłaszczenie rzeczy oznaczonych co do gatunku 288
2.6. Przewłaszczenie pojazdów mechanicznych 290
2.7. Przewłaszczenie zbioru rzeczy 291
2.8. Przewłaszczenie udziału we współwłasności rzeczy ruchomej 293
2.9. Przewłaszczenie rzeczy przyszłych 294
3. Rzeczy ruchome, które nie mogą być przewłaszczone 295
3.1. Rzeczy niezbywalne 295
3.2. Części składowe oraz przynależności nieruchomości i rzeczy ruchomych 296
3.2.1. Część składowa 296
3.2.2. Przynależność 298
3.2.3. Przynależność nieruchomości 300
3.3. Rezerwy strategiczne 300
3.4. Rzeczy, których własność zastrzegł sobie sprzedawca 301
3.5. Rzeczy oddane w leasing 302
3.6. Zastrzeżone prawo pierwokupu 302
4. Rzeczy ruchome, których przewłaszczenie jest ograniczone 302
4.1. Przewłaszczanie zorganizowanej części przedsiębiorstwa 302
4.2. Przewłaszczenie rzeczy stanowiącej własność małoletniego 304
4.3. Przewłaszczenie rzeczy stanowiącej składnik majątku wspólnego małżonków 306
5. Strony i uczestnicy umowy przewłaszczenia 308
5.1. Przewłaszczający 308
5.1.1. Osoba mogąca rzecz przewłaszczyć 308
5.1.2. Pełnomocnictwo do przewłaszczenia 309
5.1.3. Przewłaszczanie rzeczy przez osobę nieuprawnioną 309
5.1.4. Uprawnienia i obowiązki przewłaszczającego 310
5.1.5. Zakres odpowiedzialności przewłaszczającego 312
5.1.6. Osoba trzecia, u której znajduje się rzecz przewłaszczona 313
5.2. Podmiot, na który rzecz przewłaszczono 313
6. Forma i treść umowy przewłaszczenia 314
6.1. Forma umowy przewłaszczenia 314
6.2. Treść umowy przewłaszczenia 315
6.2.1. Elementy umowy przewłaszczenia 315
6.2.2. Określenie celu umowy 316
6.2.3. Oznaczenie wierzytelności 316
6.2.4. Oznaczenie i oznakowanie rzeczy przewłaszczonej oraz ewidencja zmian 316
6.2.5. Określenie tytułu prawnego przewłaszczającego do rzeczy 318
6.2.6. Określenie warunku, pod jakim dokonywane jest przewłaszczenie 318
6.2.6.1. Warunek rozwiązujący 318
6.2.6.2. Warunek zawieszający 319
6.2.6.3. Zobowiązanie do zwrotnego przeniesienia
własności 319
6.2.6.4. Rzeczy przyszłe 319
6.2.7. Określenie praw przewłaszczającego 320
6.2.8. Określenie praw podmiotu, na który następuje przewłaszczenie 320
7. Przewłaszczenie a ubezpieczenie rzeczy przewłaszczonej 320
8. Zaspokojenie roszczeń wierzyciela z rzeczy przewłaszczonej 321
8.1. Tryb zaspokojenia roszczeń wierzyciela 321
8.2. Skutki przejęcia przedmiotu przewłaszczenia przez wierzyciela 323
9. Przewłaszczenie a podatek VAT 325
10. Przewłaszczenie a zobowiązania przewłaszczającego wobec Skarbu Państwa 326
11. Przewłaszczenie a postępowanie upadłościowe 326
12. Przewłaszczenie a postępowanie restrukturyzacyjne 327
13. Przewłaszczenie a postępowanie egzekucyjne 328
Rozdział 19
Przyrzeczenie zawarcia umowy przewłaszczenia (art. 389–390 k.c.) 330
Rozdział 20
Zastrzeżenie własności rzeczy sprzedanej (art. 589–591 k.c.) 331
Rozdział 21
Zastaw zwykły (ogólny, cywilny) na rzeczach ruchomych
(art. 306–326 k.c.) 334
1. Definicja zastawu i jego cechy charakterystyczne 334
1.1. Pojęcie zastawu 334
1.2. Zastaw jako ograniczone prawo rzeczowe 335
1.3. Zastaw jako zabezpieczenie wierzytelności 335
1.4. Charakter prawny zastawu 335
1.4.1. Źródło powstania zastawu 335
1.4.2. Akcesoryjność zastawu 335
1.4.3. Szczegółowość zastawu 336
1.4.4. Prawo zaspokojenia z nieruchomości 337
1.4.5. Pierwszeństwo zastawnika 337
1.4.6. Skuteczność zastawu względem każdoczesnego właściciela rzeczy obciążonej 337
2. Wierzytelność zabezpieczona zastawem zwykłym 337
2.1. Wierzytelność zabezpieczona 337
2.2. Przelew wierzytelności zabezpieczonej zastawem zwykłym 338
3. Przedmiot zastawu zwykłego na rzeczach ruchomych 338
3.1. Ogólne zasady 338
3.1.1. Określenie przedmiotu zastawu zwykłego 338
3.1.2. Analiza przedmiotu zastawu zwykłego 340
3.2. Rzeczy ruchome, które nie mogą być zastawione 341
3.2.1. Rzeczy niezastawialne 341
3.2.2. Przedsiębiorstwo i gospodarstwo rolne 341
3.2.3. Zastrzeżenie własności 342
3.3. Części składowe i przynależności 342
3.4. Rzeczy ruchome, których zastawianie jest ograniczone 342
3.4.1. Artykuł 230 k.s.h. 342
3.4.2. Ustanowienie zastawu na rzeczy stanowiącej składnik majątku wspólnego małżonków 343
3.4.3. Ustanowienie zastawu zwykłego na rzeczy stanowiącej własność małoletniego 345
4. Zakres obciążenia zastawem 345
4.1. Części składowe i przynależności 345
4.2. Pożytki 346
5. Pierwszeństwo zastawów 346
5.1. Zasada pierwszeństwa 346
5.2. Zmiana pierwszeństwa 347
6. Rozporządzanie przez zastawcę rzeczą zastawioną 347
6.1. Możliwość rozporządzania rzeczą zastawioną 347
6.2. Zmniejszenie wartości rzeczy zastawionej 348
6.3. Zbycie zastawionej rzeczy 348
7. Strony i uczestnicy umowy zastawu 349
7.1. Zastawca 349
7.1.1. Osoba mogąca ustanowić zastaw zwykły 349
7.1.2. Pełnomocnictwo do ustanowienia zastawu zwykłego 350
7.1.3. Ustanowienie zastawu zwykłego przez osobę
nieuprawnioną 350
7.1.4. Uprawnienia zastawcy 351
7.1.5. Zakres zabezpieczenia zastawem 352
7.1.5.1. Zakres odpowiedzialności zastawcy 352
7.1.5.2. Zmiana zakresu zabezpieczenia zastawem 352
7.2. Zastawnik 353
7.3. Osoba trzecia, u której znajduje się rzecz zastawiona 354
7.3.1. Przechowawca 354
7.3.2. Przedsiębiorstwo składowe 355
7.4. Strony umowy zastawu zwykłego w przypadku kredytu udzielonego leasingodawcy 356
8. Forma i treść umowy zastawu zwykłego 357
8.1. Forma umowy zastawu 357
8.2. Treść umowy zastawu 357
9. Wykonanie przez zastawnika prawa zastawu zwykłego 359
9.1. Zaspokojenie roszczeń zastawnika z rzeczy obciążonej zastawem zwykłym 359
9.2. Zarzuty zastawcy 359
10. Wygaśnięcie zastawu zwykłego 360
11. Zastaw zwykły a upadłość 361
12. Zastaw zwykły a postępowanie restrukturyzacyjne 362
13. Zastaw zwykły a postępowanie egzekucyjne 363