Prawna ochrona zabytków nieruchomych w Polsce / Katarzyna Zalasińska

Prezentowana publikacja jest na rynku wydawniczymjedynym kompleksowym i aktualnym opracowaniemproblematyki prawnej ochrony zabytków nieruchomych w Polsce. W monografii zostały przedstawioneuwarunkowania historyczne, konstytucyjne oraz prawnomiędzynarodowe omawianego zagadnienia.Publikacja zawiera także rozważania na temat przedmiotu regulacji definicji zabytku nieruchomego w prawie polskim oraz organizacji administracji konserwatorskiej.Krytycznemu osądowi Autorka poddajeprzede wszystkim obowiązujące przepisy z zakresu prawnej ochrony zabytków nieruchomych, w szczególnościte dotyczące form ochrony zabytków (wpis do rejestru, uznanie za pomnik historii, utworzenie parku kulturowego, ustalenie ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego). ,,Recenzowana rozprawa jest jedną z nielicznych w ostatnich latach prac poświęconych administracyjnoprawnymproblemom ochrony zabytków. Wcześniejszapraca pióra prof. Jana Pruszyńskiego powstała kilkadziesiąt lat temu, na tle zupełnie innej ustawy niż obecnie obowiązująca i w innych warunkach społeczno-gospodarczych (...) Stąd też temat rozprawy należy uznać za dotyczący niewątpliwie istotnego zagadnieniaze sfery materialnego prawa administracyjnego .Z recenzji prof. dr. hab. Marka Wierzbowskiego

Wykaz skrótów 11
Wstęp 15
Rozdział 1. Geneza prawnej ochrony zabytków nieruchomych 23
1.1. Początki prawnej ochrony zabytków - działania ochronne schyłku XVIII w oraz okresu zaborów 23 1.2. Ustawodawstwo ochronne w okresie międzywojennym 28 1.3. Kształtowanie się prawnej ochrony zabytków po 1945 r. 41 1.4. Koncepcja ochrony zabytków w ustawie z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury 47 1.5. Prawna ochrona zabytków w okresie transformacji (lata 1989-2003) 59 1.6. Podsumowanie 62
Rozdział 2. Ochrona prawna zabytków nieruchomych w świetle Konstytucji RP 64
Rozdział 3. Uwarunkowania międzynarodowe prawnej ochrony zabytków nieruchomych 79
3.1. Prawo międzynarodowe jako źródło standardów prawnej ochrony zabytków nieruchomych 79 3.1.1. Rozwój prawa międzynarodowego w zakresie dotyczącym dziedzictwa kulturowego 82 3.1.2. Ochrona "dziedzictwa kulturowego" w aktach UNESCO 88 3.1.3. Działalność prawodawcza Rady Europy jako przykład regionalnego systemu ochrony dziedzictwa kulturowego 109 3.1.4. Inne dokumenty międzynarodowe kształtujące zasady ochrony zabytków nieruchomych 112 3.1.5. Znaczenie aktów międzynarodowych dla ustawodawstwa polskiego 115 3.2. Wpływ prawa Unii Europejskiej na ustawodawstwo polskie w zakresie ochrony prawnej zabytków nieruchomych 117 3.2.1. Rozwój prawa wspólnotowego w zakresie dziedzictwa kulturowego 117 3.2.2. Polityka kulturalna Unii Europejskiej a ochrona zabytków nieruchomych 122 3.3. .Podsumowanie 128
Rozdział 4. Definicja zabytku nieruchomego w prawie polskim 131
4.1. Wyjaśnienie pojęcia zabytku nieruchomego 131 4.2. Definicja zabytku nieruchomego w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami 136 4.2.1. Uwagi wstępne 136 4.2.2. Ustalenie znaczenia podstawowych pojęć definicji legalnej zabytku nieruchomego 137 4.2.3. Klauzula interesu społecznego w definicji zabytku nieruchomego 139 4.2.4. Wartości historyczna, artystyczna i naukowa w definicji zabytku nieruchomego 142 4.2.5. Pozostałe .kryteria .oceny 148 4.2.6. Indywidualne i przestrzenne zabytki nieruchome 153 4.3. Zabytek nieruchomy a definicja nieruchomości w prawie cywilnym 163 4.4. Zabytek nieruchomy w przepisach ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawy - Prawo budowlane, ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz przepisach prawa podatkowego 169 4.5. Podsumowanie 176
Rozdział 5. Polityka państwa w zakresie ochrony zabytków nieruchomych w Polsce 178
Rozdział 6. System prawnej ochrony zabytków nieruchomych w Polsce 197
6.1. Organizacja administracji publicznej w zakresie prawnej ochrony zabytków 197 6.2. Formy ochrony zabytków nieruchomych w przepisach ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami 211 6.2.1. Wpis do rejestru zabytków nieruchomych 212 6.2.1.1. Charakterystyka rejestru zabytków nieruchomych 212 6.2.1.2. Przesłanki wpisu do rejestru zabytków i charakter prawny wpisu 219 6.2.1.3. Skutki wpisu do rejestru zabytków 230 6.2.1.4. Nadzór konserwatorski 249 6.2.2. Utworzenie parku kulturowego 258 6.2.3. Uznanie za pomnik historii 266 6.2.4. Ustalenie ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego 271 6.3. Podsumowanie 277
Zakończenie 283
Źródła prawa i orzecznictwo 293
Bibliografia 305