Prawa pasażerów w transporcie lotniczym / Agnieszka Kunert-Diallo

Publikacja zawiera kompleksowe omówienie zagadnień ochrony prawnej pasażerów z punktu widzenia przepisów prawa lotniczego i turystycznego. Autorka analizuje podstawowe regulacje z dziedziny prawa międzynarodowego prywatnego, jakimi są konwencje lotnicze, a następnie wskazuje na pojawiające się do nich zmiany oraz nowe regulacje korygujące dotychczasowe postrzeganie celów, dla których zostały przyjęte te konwencje.

Zmieniające się otoczenie prawne i liczba orzeczeń TSUE w związku z interpretacją rozporządzeń unijnych (w szczególności rozporządzenia (WE) nr 261/2004, co do którego wydanych zostało ponad 200 orzeczeń) uzasadniają potrzebę analizy przepisów pod kątem prawidłowego formułowania roszczeń oraz zmian regulacji w dziedzinie praw pasażerów. Z tego względu opracowanie będzie stanowić cenne źródło wiedzy odnośnie do kierunków, jakie należy przyjmować przy stosowaniu prawa zastrzeżonego dla stosunków cywilnoprawnych w przewozach lotniczych.

Książka jest przeznaczona dla prawników, pracowników organizacji konsumenckich oraz samych konsumentów zainteresowanych omawianą problematyką.

Wykaz skrótów 9
Wprowadzenie 13
Rozdział I
Zakres ochrony prawnej pasażerów w świetle konwencji lotniczych regulujących odpowiedzialność przewoźnika lotniczego 19
1. Zakres zastosowania konwencji międzynarodowych 19
2. Zakres szkód objętych konwencjami międzynarodowymi 21
2.1. Odpowiedzialność za szkody na osobie pasażera 21
2.2. Odpowiedzialność za opóźnienie w przewozie pasażerów 36
2.3. Odpowiedzialność za szkody w przewozie towarów i bagażu 39
3. Rozszerzanie zasad ochrony prawnej konwencyjnej na podstawie przepisów unijnych 48
3.1. Stosowanie przepisów konwencyjnych na podstawie rozporządzenia 2027/97 48
3.2. Prawa dodatkowe niesprzeczne z konwencjami a wynikające z przepisów krajowych 52
3.3. Dochodzenie roszczeń na podstawie konwencji międzynarodowych 56
Rozdział II
Europeizacja standardów międzynarodowych w zakresie nieregularności 61
1. Odmowa przyjęcia na pokład z powodu zawyżonej liczby rezerwacji jako roszczenie nieobjęte konwencjami międzynarodowymi 61
2. Zastrzeżenia środowiska lotniczego dotyczące wprowadzenia do stosowania rozporządzenia 261/2004 63
3. Okoliczności egzoneracyjne ograniczające odpowiedzialność w sytuacji zakłóceń w przewozie lotniczym 69
3.1. Pojęcia „okoliczności nadzwyczajne” i „racjonalne środki” jako przesłanki uzasadniające zwolnienie z obowiązku wypłaty odszkodowania 69
3.2. Okoliczności zewnętrzne i wewnętrzne wobec działalności przewoźnika lotniczego 76
4. Prawa pasażerów według rozporządzenia 261/2004 i orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej 87
4.1. Uwagi ogólne 87
4.2. Przewoźnik lotniczy i przewoźnik operujący 88
4.3. Potwierdzona rezerwacja 90
4.4. Odmowa przyjęcia na pokład 91
4.5. Odwołanie lotu i jego opóźnienie 94
5. Zakres zastosowania rozporządzenia 261/2004 98
5.1. Miejsce rozpoczęcia i zakończenia lotu – terytorialny zakres stosowania rozporządzenia 261/2004 98
5.2. Pozostałe przesłanki dotyczące stosowania rozporządzenia 261/2004 105
6. Wspólne zasady odpowiedzialności niezależnie od przyczyny zakłócenia 108
6.1. Prawo do informacji 108
6.2. Zryczałtowane odszkodowanie 109
6.3. Prawo do zwrotu należności i zmiana trasy podróży 116
6.4. Prawo do opieki 118
6.5. Dalsze odszkodowanie w rozumieniu konwencji międzynarodowych 119
7. Rozwiązania prawne przyjęte w innych państwach w zakresie nieregularności 121
8. Praktyka no-show 127
Rozdział III
Ochrona osób z niepełnosprawnościami w transporcie lotniczym 133
1. Koncepcja niepełnosprawności na potrzeby zapewnienia dostępu do usług lotniczych 133
2. Ochrona osób z niepełnosprawnościami i o ograniczonej sprawności ruchowej na podstawie rozporządzenia 1107/2006 136
Rozdział IV
Kontrola przestrzegania przepisów o ochronie prawnej konsumentów w przewozach lotniczych 141
1. Rozpatrywanie reklamacji 141
2. Kontrola sądowa 143
2.1. Właściwość sądów 143
2.2. Przedawnienie roszczeń z rozporządzenia 261/2004 147
2.3. Egzekwowanie przepisów przez organy administracyjne 152
Rozdział V
Rosnące znaczenie obowiązków informacyjnych 155
1. Obowiązki informacyjne w zakresie odpowiedzialności 155
2. Obowiązki informacyjne przy zawieraniu umowy przewozu lotniczego 160
3. Obowiązki informacyjne związane z bezpieczeństwem operacji 167
4. Obowiązki informacyjne związane z nieregularnościami w przewozie lotniczym 169
Rozdział VI
Ochrona podróżnych w usługach turystycznych 173
1. Cel dyrektywy 2015/2302 173
2. Przedmiot i zakres ochrony pasażerów na podstawie dyrektywy 2015/2302 174
3. Umowa o udział w imprezie turystycznej i związane z nią uprawnienia po stronie podróżnego 179
4. Odpowiedzialność organizatora imprezy turystycznej i przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie usług 183
5. Różne standardy ochrony podróżnych na wypadek niewypłacalności linii lotniczej 187
Rozdział VII
Planowane zmiany w przepisach regulujących ochronę prawną pasażerów w przewozach lotniczych 193
1. Efektywniejsza polityka egzekwowania praw pasażerów równoważona ekonomicznym interesem przewoźników lotniczych 193
1.1. Zmiany rozporządzenia 261/2004 i rozporządzenia 1107/2006 193
1.2. Zmiany rozporządzenia 2027/97 198
1.3. Czynniki wpływające na zmianę w podejściu do regulacji przepisów o ochronie prawnej pasażerów 199
2. Ochrona pasażerów w podróży multimodalnej 205
Zakończenie 211
Bibliografia 217
Orzecznictwo 219