Praca w niedziele i święta / Jakub Rumian

Publikacja jest jedynym kompleksowym opracowaniem problematyki pracy niedzielnej i świątecznej w polskim systemie prawnym. Zawiera analizę i wykładnię norm regulujących zatrudnienie w niedziele i święta w wymiarze prawnopracowniczym, cywilnoprawnym i służbowym, jak również obowiązujący wtedy zakaz handlu.

Podstawowym celem opracowania jest próba odpowiedzi na pytanie, czy przepisy ustawodawstwa powszechnego w zakresie pracy niedzielno-świątecznej są zgodne ze standardami międzynarodowymi oraz Konstytucją RP. Kluczowe znaczenie mają tu rozważania poświęcone definicji niedzieli i świąt, a także zasadzie dopuszczalności pracy w tych dniach oraz wyjątkach od niej. Omówione zostały również prawa i obowiązki stron stosunków zatrudnienia z tym związane (w tym zasady rekompensaty pracy niedzielno-świątecznej) oraz zasady odpowiedzialności za naruszenie norm regulujących pracę w niedziele i święta. Na tej podstawie autor formułuje wnioski dotyczące oceny poszczególnych rozwiązań oraz postulaty de lege ferenda.

Czytelników szczególnie zainteresują:
• dogłębna wykładnia i analiza stosowania omawianych przepisów z punktu widzenia zarówno zatrudniającego, jak i zatrudnianego;
• rozważania dotyczące praktycznego kształtowania rozkładu czasu pracy;
• odpowiedzi na ewentualne pytania, które mogą się pojawić w codziennej pracy;
• praktyczne przykłady zastosowania przepisów w sytuacjach hipotetycznych.

Książka jest przeznaczona dla sędziów, radców prawnych, adwokatów, pracowników Państwowej Inspekcji Pracy, przedstawicieli związków zawodowych, pracowników działów HR, pracodawców oraz przedstawicieli nauki prawa zajmujących się omawianą tematyką.

Wykaz skrótów  | str.11

Wstęp  | str.13

Rozdział I

Ewolucja przepisów regulujących pracę w niedziele i święta  | str.21

1. Pierwsze regulacje pracy w niedziele i święta | str.21
2. Okres zaborów | str.26

2.1. Zabór rosyjski – Królestwo Polskie  | str.27

2.2. Zabór austriacki  | str.28

2.3. Zabór pruski (niemiecki)  | str.30

3. Wiek XX | str.31

3.1. Praca w niedziele i święta w doktrynach polityczno-prawnych  | str.31

3.2. Regulacje prawne w okresie międzywojennym (1918–1939)  | str.34

3.3. Okres okupacji (1939–1945)  | str.39

3.4. Okres powojenny do wejścia w życie Kodeksu pracy (1945–1974)  | str.40

3.5. Kodeks pracy i ewolucja przepisów regulujących pracę w niedziele i święta w czasach współczesnych  | str.42

3.5.1. Okres 1974–1989  | str.42

3.5.2. Okres od 1989 r.  | str.43

4. Podsumowanie | str.54

Rozdział II

Praca w niedziele i święta w międzynarodowym prawie pracy oraz w prawie Unii Europejskiej  | str.57

1. Uwagi wstępne | str.57
2. Praca w niedziele i święta w prawie międzynarodowym 59

2.1. Uwagi wstępne  | str.59

2.2. Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Socjalnych i Kulturalnych  | str.59

2.3. Praca w niedziele i święta w aktach Międzynarodowej Organizacji Pracy  | str.67

2.3.1. Praca w niedziele i święta w świetle standardów ochrony czasu pracy  | str.69

2.3.2. Praca w niedziele i święta w świetle standardów ochrony urlopów wypoczynkowych  | str.81

2.3.3. Podsumowanie  | str.84

2.4. Europejska Karta Społeczna  | str.86

3. Praca w niedziele i święta w prawie Unii Europejskiej | str.92

3.1. Uwagi wstępne  | str.92

3.2. Unijne regulacje dotyczące pracy w niedziele i święta | str.93

3.3. Praca w niedziele i święta a swoboda przepływu towarów w Unii Europejskiej  | str.103

4. Podsumowanie | str.106

Rozdział III

Praca w niedziele i święta w Konstytucji RP  | str.108

1. Uwagi wstępne | str.108
2. Struktura norm konstytucyjnych wpływających na prawną regulację pracy niedzielnej i świątecznej | str.110
3. Charakter i przedmiot gwarancji konstytucyjnych w zakresie dni wolnych od pracy | str.117
4. Czy z Konstytucji wynika gwarancja dnia wolnego w tygodniu oraz poszczególnych dni wolnych w roku kalendarzowym? | str.128
5. Czy z Konstytucji wynika gwarancja wspólnego dla ogółu wolnego dnia w tygodniu? | str.136
6. Czy z Konstytucji wynika, że wspólnym dniem wolnym od pracy jest niedziela oraz konkretne święta w roku kalendarzowym? | str.143
7. Konstytucyjne wartości pozostające w opozycji do gwarancji wolnych od pracy niedziel i świąt | str.166
8. Podsumowanie | str.177

Rozdział IV

Ogólna charakterystyka przepisów ustawowych i autonomicznych źródeł prawa regulujących pracę w niedziele i święta  | str.180

1. Uwagi wstępne | str.180
2. Struktura przepisów regulujących pracę w niedziele i święta | str.181
3. Relacje pomiędzy przepisami regulującymi pracę w niedziele i święta | str.199
4. Pojęcie niedzieli i święta w systemie prawa | str.209
5. Podsumowanie | str.227

Rozdział V

Dopuszczalność pracy w niedziele i święta  | str.230

1. Uwagi wstępne | str.230
2. Czy w polskim systemie prawa obowiązuje ogólny zakaz pracy w niedziele i święta? | str.230
3. Regulacje dotyczące zatrudnienia | str.232

3.1. Zatrudnienie prawnopracownicze  | str.232

3.1.1. Zakaz pracy w niedziele i święta  | str.233

3.1.2. Wyjątki od zakazu pracy w niedziele
i święta | str.249

3.1.3. Wyjątki od zakazu pracy w niedziele i święta w pragmatykach pracowniczych  | str.276

3.2. Zatrudnienie prawnoadministracyjne
(służbowe)  | str.288

3.3. Zatrudnienie cywilnoprawne  | str.299

4. Regulacje dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej | str.302

4.1. Ogólny zakaz handlu w niedziele i święta  | str.302

4.2. Wyjątki od zakazu pracy w handlu w niedziele i święta  | str.318

5. Podsumowanie | str.330

Rozdział VI

Prawa i obowiązki związane z wykonywaniem pracy w niedziele i święta  | str.333

1. Uwagi wstępne | str.333
2. Praca w niedziele i święta a rozkład czasu pracy | str.334
3. Wynagrodzenie za pracę w niedziele i święta | str.342

3.1. Ogólne zasady wynagradzania za pracę w niedziele i święta  | str.342

3.2. Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych w niedziele i święta  | str.344

4. Rekompensata za pracę w niedziele i święta | str.352

4.1. Jaka praca w niedziele i święta podlega rekompensacie?  | str.354

4.2. Sposoby rekompensaty za pracę w niedziele i święta 357

4.2.1. Rekompensata za pracę w niedziele i święta w formie udzielenia dnia wolnego  | str.358

4.2.2. Rekompensata za pracę w niedziele i święta w formie pieniężnej  | str.371

5. Podsumowanie | str.374

Rozdział VII

Konsekwencje naruszenia przepisów o pracy w niedziele i święta 377

1. Uwagi wstępne | str.377
2. Odpowiedzialność prawnopracownicza i cywilnoprawna 379

2.1. Odpowiedzialność pracodawcy  | str.381

2.2. Naruszenie przepisów o pracy niedzielnej i świątecznej jako nienależyte wykonanie zobowiązania – odpowiedzialność kontraktowa  | str.383

2.3. Naruszenie przepisów o pracy niedzielnej i świątecznej jako wyrządzenie szkody pracownikowi – odpowiedzialność deliktowa  | str.384

2.4. Podsumowanie  | str.386

3. Odpowiedzialność o charakterze administracyjnym | str.386
4. Odpowiedzialność o charakterze ­prawnokarnym sensu largo | str.389

4.1. Uwagi wstępne  | str.389

4.2. Odpowiedzialność wykroczeniowa  | str.389

4.3. Odpowiedzialność prawnokarna sensu stricto – przestępstwa  | str.396

5. Podsumowanie | str.400

Zakończenie  | str.403

Bibliografia  | str.417