Odpowiedzialność za szkody wyrządzone ruchem zakładu górniczego / Ryszard Mikosz

Rozprawa jest pierwszą próbą monograficznego opracowania problematyki odpowiedzialności za szkody wyrządzone ruchem zakładu górniczego według stanu prawnego obowiązującego od chwili wejścia w życie ustawy z dnia 27 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze. Stan ten zaś zdecydowanie odbiega od wcześniejszych unormowań w tym zakresie, albowiem zasadniczej zmianie uległy zarówno reguły prawa materialnego, jak i procedura dochodzenia roszczeń. Zasadnicza część publikacji dotyczy prawnej konstrukcji odpowiedzialności za szkody wyrządzone ruchem zakładu górniczego, przesłanek tej odpowiedzialności, podmiotu odpowiedzialnego za szkodę oraz sposobów jej naprawienia. W dalszej części monografii autor przedstawił kwestię obowiązku zapobieżenia szkodzie grożącej wskutek ruchu zakładu górniczego oraz problematykę dochodzenia roszczeń związanych z naprawą tych szkód oraz z zapobieganiem im. Całość zamyka próba syntezy zagadnienia, zawierająca także postulaty de lege ferenda. Książka jest przeznaczona dla osób zajmujących się problematyką odpowiedzialności za szkody zarówno w teorii, jak i w praktyce.

Wykaz skrótów 11
Akty prawne 11 Czasopisma i zbiory dokumentów 12 Inne 12
Wstęp 13
Rozdział 1 Uwagi wstępne 17
1.1. Wprowadzenie 17 1.2. Przedmiot i zakres prawa geologicznego i górniczego 24 1.3. Stosunek prawa geologicznego i górniczego do innych aktów normatywnych regulujących zasady korzystania z wnętrza ziemi 29 1.4. Przedmiot i zakres rozważań. Założenia systematyczne 40
Rozdział 2 Odpowiedzialność za szkody wyrządzone korzystaniem z wnętrza ziemi pod rządem przepisów obowiązujących przed wejściem w życie prawa geologicznego i górniczego 45
2.1. Przepisy obowiązujące w latach 1918-1953 45 2.2. Prawo górnicze z 1953 r. 49 2.3. Prawo geologiczne z 1960 r. 60 2.4. Inne reżimy odpowiedzialności 63
Rozdział 3 Prawna konstrukcja odpowiedzialności za szkody wyrządzone ruchem zakładu górniczego 69
3.1. Uwagi wprowadzające 69 3.2. Kolizja uprawnień przedsiębiorcy oraz podmiotów, którym służą uprawnienia do dóbr zagrożonych (naruszonych) ruchem zakładu górniczego 70 3.3. Prawne reżimy odpowiedzialności za szkody wyrządzone ruchem zakładu górniczego 78 3.4. Ogólne zasady odpowiedzialności za szkody wyrządzone ruchem zakładu górniczego 80 3.5. Odpowiednie stosowanie przepisów o odpowiedzialności za szkody wyrządzone ruchem zakładu górniczego do dalszych zakresów odniesienia 85
Rozdział 4 Przesłanki odpowiedzialności 90 4.1. Uwagi wprowadzające 90 4.2. Ruch zakładu górniczego 92 4.3. Szkoda 106 4.4. Związek przyczynowy 109 4.5. Przesłanki odpowiedzialności za szkody wyrządzone działalnością regulowaną ustawą, inną niż wydobywanie kopalin 113
Rozdział 5 Podmiot odpowiedzialny za szkodę 118
5.1. Uwagi wprowadzające 118 5.2. Odpowiedzialność sprawcza 120 5.3. Odpowiedzialność przedsiębiorcy niebędącego sprawcą szkody 126 5.4. Odpowiedzialność Skarbu Państwa 141 5.5. Przypadki odpowiedzialności solidarnej 145
Rozdział 6 Sposoby naprawienia szkody 149
6.1. Przesłanki wpływające na sposób naprawienia szkody 149 6.2. Przywrócenie stanu poprzedniego 156 6.3. Naprawienie szkody w gruntach rolnych i leśnych 163 6.4. Odszkodowanie pieniężne 173
Rozdział 7 Obowiązek zapobieżenia szkodzie grożącej wskutek ruchu zakładu górniczego 179
7.1. Uwagi wprowadzające 179 7.2. Przesłanki odpowiedzialności za szkody grożące wskutek ruchu zakładu górniczego 183 7.3. Podmiot zobowiązany i uprawniony 188 7.4. Sposób zapobieżenia szkodzie 191 7.5. Niektóre zagadnienia prawa intertemporalnego 194
Rozdział 8 Dochodzenie roszczeń o naprawę szkód wyrządzonych ruchem zakładu górniczego i zapobieganie tym szkodom 198
8.1. Wprowadzenie 198 8.2. Obowiązek wyczerpania postępowania ugodowego 202 8.3. Koszty postępowania sądowego 210 8.4. Odpowiednie stosowanie przepisów o postępowaniu zabezpieczającym 217 8.5. Wybrane zagadnienia dotyczące trybu dochodzenia roszczeń powstałych przed wejściem w życie prawa geologicznego i górniczego 229
Rozdział 9 Próba syntezy 235 9.1. Próba oceny obowiązującej regulacji 235 9.2. Uwagi de lege ferenda 243
Bibliografia 249