Poradnik stanowi wyczerpujące omówienie zagadnień medyczno-prawnych dotyczących kwestii odpowiedzialności karnej lekarza oraz osób zajmujących się przeprowadzaniem zabiegów kosmetycznych. Publikacja skierowana jest przede wszystkim do prawników, lekarzy, pielęgniarek, kosmetologów jak również wszystkich osób zainteresowanych zagadnieniami odpowiedzialności karnej lekarzy w związku z przeprowadzaniem czynności medycznych.
Wstęp........................................................................................................................................................................................... 7
Istota, definicja i typy czynności medycznych w aspekcie prawa polskiego .............................................................. 8
Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty ...................................................................... 8
Zabieg leczniczy według kodeksu karnego ...................................................................................................................... 9
Czynności medyczne ............................................................................................................................................................. 9
Czynności terapeutyczne i pozaterapeutyczne ................................................................................................................ 9
Istota wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty ............................................................................................... 10
Zabiegi operacyjne .............................................................................................................................................................. 11
Formy czynności leczniczych ............................................................................................................................................. 11
Informacja o stanie zdrowia........................................................................................................... 12
Zaświadczenia lekarskie ..................................................................................................................................................... 13
Stwierdzenie zgonu ............................................................................................................................................................. 13
Negatywny wynik czynności medycznej ......................................................................................................................... 15
Uzasadnienie dopuszczalności czynności medycznych ................................................................................................ 15
Kwestia bezprawności czynności lekarskich o charakterze pozamedycznym ......................................................... 16
Regulacje prawne zagadnień związanych z czynnościami leczniczymi ...................................................................... 17
Przesłanki legalności czynności leczniczych .................................................................................................................... 18
Aspekty prawne zgody pacjenta ....................................................................................................................................... 18
Dopuszczalność przekroczenia przez lekarza granic udzielonej zgody ....................................................................... 20
Wymogi formalne i treść zgody pacjenta ........................................................................................................................ 21
Prawo pacjenta do informacji w aspekcie zgody na wykonanie czynności medycznych ...................................... 23
Sytuacje wyjątkowe ............................................................................................................................................................ 24
Aspekty prawne zgody pacjenta – rozwinięcie .............................................................................................................. 24
Zakres przedmiotowy zgody pacjenta na wykonanie czynności medycznych ........................................................ 25
Odpowiedzialność karna za zabieg leczniczy bez zgody pacjenta .............................................................................. 26
Problematyka celu leczenia w aspekcie legalności czynności medycznych ............................................................. 27
Podmioty legitymowane do dokonywania czynności leczniczych .............................................................................. 27
Zasady wiedzy i sztuki lekarskiej a legalność czynności leczniczych .......................................................................... 28
Skutki braku wymaganych uprawnień do dokonywania czynności medycznych ................................................... 30
Przestrzeganie zasad ostrożności i wiedzy przy wykonywaniu czynności medycznych .......................................... 31
Odpowiedzialność karna lekarza w aspekcie czynności o charakterze pozamedycznym ..................................... 32
Problematyka karna odpowiedzialności za nieudzielenie pomocy medycznej ...................................................... 33
Szczególny charakter odpowiedzialności lekarza .......................................................................................................... 35
Narażenie na utratę życia lub uszczerbek na zdrowiu ................................................................................................... 35
Typy narażenia na niebezpieczeństwo ............................................................................................................................. 36
Negatywne skutki powstałe w wyniku narażenia na niebezpieczeństwo .................................................................. 37
Przesłanki odpowiedzialności lekarza w aspekcie nieumyślności .............................................................................. 38
Odpowiedzialność lekarza, będącego świadkiem niebezpieczeństwa ...................................................................... 39
Istota pomocy osobie zagrożonej ..................................................................................................................................... 39
Zasady wykonywania zawodu lekarza .............................................................................................................................. 39
Sytuacje, w których lekarz nie ma obowiązku udzielania pomocy medycznej ....................................................... 40
Odmowa dokonania czynności medycznych ................................................................................................................. 41
Przesłanki odpowiedzialności karnej lekarza za niepowodzenie w leczeniu ........................................................... 41
Przesłanki naruszenia zasady ostrożności ........................................................................................................................ 42
Zależność pomiędzy zasadami ostrożności a bezprawnością czynności medycznych .............................................. 43
Kryteria oceny naruszenia zasad ostrożności ................................................................................................................. 43
Zasady ustalania związku pomiędzy czynem naruszającym ......................................................................................... 44
Warunki przypisywalności skutku w aspekcie pracy lekarza ....................................................................................... 45
Kwestia winy w zakresie odpowiedzialności lekarza i specyfika aspektu nieumyślności ....................................... 46
Pojęcie błędu w sztuce medycznej i odpowiedzialność lekarza w tym zakresie ..................................................... 46
Czy każdy błąd w sztuce lekarskiej obciąża lekarza? .................................................................................................... 47
Typy błędów lege artis w zależności od etapu postępowania leczniczego ................................................................ 48
Błąd diagnostyczny a błąd w rozpoznaniu ....................................................................................................................... 48
Przyczyny mylnej diagnozy w aspekcie błędu ................................................................................................................ 49
Rodzaje błędu diagnostycznego z uwagi na mylną diagnozę ....................................................................................... 50
Błąd terapeutyczny .............................................................................................................................................................. 50
Błąd techniczny .................................................................................................................................................................... 52
Zakres odpowiedzialności karnej lekarza za błąd medyczny ....................................................................................... 52
Błąd lekarski jako wynik działań sprzecznych z wiedzą i praktyką medyczną ......................................................... 53
Prawnokarne aspekty przypisania skutku ....................................................................................................................... 53
Co jest niezbędne do ustalenia winy? .............................................................................................................................. 55
Problematyka winy w błędzie diagnozy ........................................................................................................................... 55
Praktyczne aspekty sądowe związane z błędem medycznym ...................................................................................... 56
Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty .................................................................... 58
(tekst jednolity)