Przedmiotem publikacji jest analiza odpowiedzialności administracyjnej prowadzona na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska oraz dyrektywy 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu, a także aktów prawnych transponujących wskazaną dyrektywę do polskiego i niemieckiego porządku prawnego.
Celem pracy było zbadanie i przedstawienie konstrukcji odpowiedzialności administracyjnej oraz próba zbudowania jej autorskiej definicji. Zagadnieniem wymagającym szczególnej analizy była problematyczna kwestia charakteru kar pieniężnych i opłat podwyższonych uregulowanych w ustawie - Prawo ochrony środowiska. Istotne znaczenie miało ponadto ukazanie błędów w polskim przekładzie dyrektywy 2004/35/WE, jak również uchybień towarzyszących transpozycji owej dyrektywy do polskiego porządku prawnego.
Wykaz skrótów 9
Wprowadzenie 13
Rozdział I Ustalenia pojęciowe 19
1. Uwagi wstępne 19
2. Pojęcie odpowiedzialności prawnej 19
3. Pojęcie sankcji prawnej 34
4. Uwagi końcowe 45
Rozdział II Sankcyjna koncepcja odpowiedzialności administracyjnej 47
1. Uwagi wstępne 47
2. Pojęcie odpowiedzialności administracyjnej 48
3. Pojęcie sankcji administracyjnej 66
4. Uwagi końcowe 70
Rozdział III Zasady ponoszenia odpowiedzialności oraz okoliczności wyłączające i łagodzące odpowiedzialność administracyjną 72
1. Uwagi wstępne 72
2. Zasady ponoszenia odpowiedzialności 73
2.1. W ustawie - Prawo ochrony środowiska 83
2.2. W dyrektywie 2004/35/WE 86
2.3. W ustawie odpowiedzialnościowej 89
2.4. W Umweltschadensgesetz 91
3. Okoliczności wyłączające i łagodzące odpowiedzialność 92
3.1. W ustawie - Prawo ochrony środowiska 92
3.2. W dyrektywie 2004/35/WE 94
3.3. W ustawie odpowiedzialnościowej 97
3.4. W Umweltschadensgesetz 100
4. Uwagi końcowe 100
Rozdział IV Strona przedmiotowa odpowiedzialności administracyjnej 102
1. Uwagi wstępne 102
2. Problematyka szkody 111
2.1. W ustawie - Prawo ochrony środowiska 118
2.2. W dyrektywie 2004/35/WE 133
2.3. W ustawie odpowiedzialnościowej 143
2.4. W Umweltschadensgesetz 151
3. Wyłączenia przedmiotowe 153
3.1. W ustawie - Prawo ochrony środowiska 153
3.2. W dyrektywie 2004/35/WE 154
3.3. W ustawie odpowiedzialnościowej 156
3.4. W Umweltschadensgesetz 159
4. Uwagi końcowe 162
Rozdział V Strona podmiotowa odpowiedzialności administracyjnej 164
1. Uwagi wstępne 164
2. Podmioty ponoszące odpowiedzialność 164
2.1. W ustawie - Prawo ochrony środowiska 164
2.2. W dyrektywie 2004/35/WE 166
2.3. W ustawie odpowiedzialnościowej 169
2.4. W Umweltschadensgesetz 176
3. Podmioty uprawnione do wszczęcia postępowania 178
3.1. W ustawie - Prawo ochrony środowiska 178
3.2. W dyrektywie 2004/35/WE 180
3.3. W ustawie odpowiedzialnościowej 183
3.4. W Umweltschadensgesetz 186
4. Podmioty uprawnione do nakładania sankcji 186
4.1. W ustawie - Prawo ochrony środowiska 186
4.2. W dyrektywie 2004/35/WE 192
4.3. W ustawie odpowiedzialnościowej 197
4.4. W Umweltschadensgesetz 202
5. Uwagi końcowe 203
Rozdział VI Sankcje administracyjne w ustawie - Prawo ochrony środowiska 205
1. Uwagi wstępne 205
2. Problematyka administracyjnych kar pieniężnych 205
3. Problematyka opłat podwyższonych 218
4. Sankcyjne decyzje zobowiązujące 221
5. Sankcyjne decyzje wstrzymujące 224
6. Cofnięcie lub ograniczenie pozwolenia 230
7. Uwagi końcowe 232
Zakończenie 234
Literatura 237
Akty prawne 260
Orzecznictwo 268