Budżet zadaniowy wprowadzony został w wielu krajach jako metoda usprawniania realizacji zadań publicznych. W większości państw Zachodnich rozważania nie koncentrują się wokół zasadności stosowania budżetu zadaniowego (gdyż jest to tam oczywiste), lecz dotyczą sposobu wykorzystania go do rzeczywistej poprawy alokacji środków publicznych.
Choć w Polsce pierwsze prace nad wdrożeniem zadaniowego budżetu państwa podejmowane są od 2006 r., jego konstrukcja prawna jest dalece niedoskonała, a sposób jego realizacji wymaga istotnych zmian.
Braki te są widoczne zwłaszcza na tle francuskich doświadczeń, co nie oznacza jednak, że we Francji zostały rozstrzygnięte wszystkie istotne kwestie (charakter niedookreślony ma m.in. odpowiedzialność zarządcza).
Analizując poszczególne elementy budżetu w układzie zadaniowym w Polsce nie można uznać, że budżet zadaniowy został w Polsce właściwie wdrożony:
- niezdefiniowany podmiot odpowiedzialny za realizację zadania,
- w wielu przypadkach brak powiązania celów z miernikami i trudności w ich opracowywaniu,
- oddolna procedura opracowywania budżetu w układzie zadaniowym,
- brak informatycznego powiązania układu zadaniowego wydatków z układem tradycyjnym,
- brak rzeczywistej kontroli efektywności i skuteczności wydatkowania środków publicznych.
Trudno zatem oczekiwać, by w najbliższych latach budżet tradycyjny mógł zostać zastąpiony budżetem zadaniowym.
Aby stało się to możliwe, konieczne jest dokonanie gruntownych zmian w zakresie metodologii jego opracowywania tak, by w wyniku wprowadzenia w Polsce budżetu zadaniowego w ujęciu prawnym możliwe było jego sprawne i bezkonfliktowe wykonywanie, uzyskiwanie rzetelnych informacji o efektach oraz ich rzeczywistej kontroli.
Wobec powyższego w publikacji z jednej strony opisano teoretyczne aspekty budżetu zadaniowego, zaś z drugiej praktyczne problemy jego wdrażania.
Wykaz skrótów
Wprowadzenie
Rozdział 1. Istota budżetu zadaniowego
- 1.1. Kwestie terminologiczne
- 1.2. Budżet zadaniowy instrumentem nowego zarządzania publicznego
- 1.3. Budżet tradycyjny a budżet zadaniowy
- 1.4. Rodzaje budżetu zadaniowego
- 1.5. Paradygmat budżetowania zadaniowego
- 1.6. Wnioski
Rozdział 2. Geneza racjonalizacji wydatków publicznych
- 2.1. Pierwsze próby racjonalizacji wydatków publicznych
- 2.2. Pierwsze doświadczenia Francji i Polski w zakresie racjonalizacji wydatków publicznych
- 2.3. Etapy wdrażania budżetu zadaniowego we Francji i w Polsce
- 2.4. Organy wspierające wdrażanie budżetu zadaniowego
- 2.5. Przyczyny wprowadzenia budżetu zadaniowego we Francji i w Polsce
- 2.6. Wnioski
Rozdział 3. Prawne i praktyczne problemy dotyczące francuskiego i polskiego budżetu zadaniowego
- 3.1. Ewaluacja polityk publicznych wsparciem budżetu zadaniowego
- 3.2. Konstrukcja prawna budżetu zadaniowego
- 3.3. Klasyfikacja funkcjonalna (zadaniowa) wydatków
- 3.4. Budżet zadaniowy elementem budżetu rezultatów (budżetu programów)
- 3.5. Opracowywanie budżetu zadaniowego
- 3.6. Systemy informatyczny wspomagający planowanie i ewidencjonowanie wydatków w układzie zadaniowym
- 3.7. Budżet zadaniowy na szczeblu samorządu terytorialnego
- 3.8. Budżet zadaniowy a kryzys finansów publicznych
- 3.9. Wnioski
Rozdział 4. Oceny wykonania budżetu zadaniowego i odpowiedzialność za jego realizację we Francji i w Polsce
- 4.1. Cele i mierniki instrumentem pomiaru efektywności i skuteczności na poszczególnych szczeblach klasyfikacji funkcjonalnej
- 4.2. Trudności w opracowywaniu i stosowaniu celów i mierników
- 4.3. Wykonywanie budżetu zadaniowego i autonomia zarządcza
- 4.4. Odpowiedzialność zarządcza
- 4.5. Kontrola wykonania budżetu zadaniowego
- 4.6. Metody rachunkowości w budżecie zadaniowym
- 4.7. Wnioski
Rozdział 5. Porównanie wybranych dziedzin we francuskim i w polskim budżecie zadaniowym
- 5.1. Wprowadzenie
- 5.2. Organy władzy publicznej
- 5.3. Sądy powszechne
- 5.4. Kultura
- 5.5. Wnioski
Wnioski końcowe
Bibliografia