Komercjalizacja wyników badań naukowych

Publikacja dotyczy wszystkich prawnych aspektów tytułowego zagadnienia ochrony, obrotu i finansowania, a także powiązania z innymi stronami funkcjonowania uczelni. Zawiłości tego procesu przedstawiono w sposób zrozumiały również dla nieprawnika. Autorzy, mający doświadczenie w kontaktach z inżynierami, tłumaczą, co jest chronione, komu przynależą prawa i jakie należy się wynagrodzenie. Wskazują też konkretne problemy i metody ich rozwiązania.
Czytelnicy odnajdą w opracowaniu omówienie zagadnień odnoszących się m.in. do:
- konstruowania regulaminów ochrony własności intelektualnej,
- relacji z interesariuszami wewnętrznymi i zewnętrznymi,
- ryzyka komercjalizacji oraz jej związków z oceną parametryczną.
Książka jest przeznaczona dla pracowników centrów transferu technologii, naukowców i przedsiębiorców akademickich, menedżerów w firmach prowadzących działalność innowacyjną, władz uczelni wyższych oraz prawników stykających się zawodowo z omawianą tematyką.


Wykaz skrótów 11
Od Autorów 15
Wprowadzenie: komercjalizacja własności intelektualnej jako zadanie jednostek naukowych 17
Rozdział I Wyniki prac naukowo-badawczych jako dobro chronione prawem 37 1. Wprowadzenie 37 2. Zagadnienia ogólne 38 3. Wyniki badań naukowych - zakres przedmiotowy 42 4. Wyniki prac naukowo-badawczych chronione na podstawie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych 46 4.1. Przedmiot ochrony 46 4.2. Sposób ochrony wyników badań naukowych w prawie autorskim 51 4.3. Jak powstaje ochrona prawna wyników badań naukowych? 61 5. Wyniki badań naukowych chronione na podstawie ustawy - Prawo własności przemysłowej 66 5.1. Wynalazek 67 5.2. Wzór użytkowy 77 5.3. Wzór przemysłowy 80 5.4. Znak towarowy 86 5.5. Topografia układu scalonego 92 6. Wyniki badań naukowych chronione na podstawie ustawy o ochronie baz danych 95 7. Wyniki badań naukowych chronione na podstawie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin 100 8. Wyniki badań naukowych chronione jako know-how 103 9. Wyniki badań naukowych chronione jako program komputerowy 105 10. Wyniki badań naukowych chronione jako dobra osobiste 111 11. Problem "wiedzy wolnej" 115
Rozdział II Prawo do korzystania z wyników prac naukowo-badawczych (B+R) 119 1. Uczelnia i instytut naukowy jako podmiot praw na dobrach niematerialnych 119 1.1. Uczelnia i instytut naukowy jako podmiot nabywający prawa majątkowe do dóbr własności przemysłowej 120 1.2. Uczelnia i instytut naukowy jako podmiot nabywający wyłączne prawo do odmiany rośliny 128 1.3. Uczelnia i instytut naukowy jako podmiot nabywający autorskie prawa majątkowe do utworów pracowniczych 131 1.4. Zasady nabycia praw na podstawie prawa o szkolnictwie wyższym i ustawy o PAN 143 1.5. Nabycie praw do wyników prac badawczo-rozwojowych na podstawie ustawy o NCBiR, ustawy o NCN i ustawy o zasadach finansowania nauki 153 2. Uczelnia i instytut naukowy jako podmiot korzystający z praw na dobrach niematerialnych 156 2.1. Pracownicze dobra własności przemysłowej stworzone przy pomocy przedsiębiorcy 158 2.2. Utwory naukowe stworzone przez pracowników instytucji naukowej 163 3. Przyporządkowanie praw na dobrach niematerialnych w stosunkach umownych 174 3.1. Swoboda umów modyfikujących ustawowe reguły przyporządkowania i jej granice w prawie własności przemysłowej 177 3.2. Swoboda umów i jej granice na gruncie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin 181 3.3. Swoboda umów i jej granice na gruncie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych 184 3.4. Ograniczenia swobody umów wynikające z przepisów prawa o szkolnictwie wyższym i ustawy o PAN 194 3.5. Ograniczenia w swobodzie umów na podstawie ustawy o NCBiR, ustawy o NCN i ustawy o zasadach finansowania nauki 196 4. Uprawnienia pracownika do wynagrodzenia z tytułu komercjalizacji 198 4.1. Zasady wynagradzania na podstawie prawa własności przemysłowej 200 4.2. Zasady wynagradzania przyjęte w ustawie o ochronie prawnej odmian roślin 206 4.3. Zasady wynagradzania w świetle prawa autorskiego 209 4.4. Zasady wynagradzania za pracownicze dobra intelektualne niestanowiące przedmiotu praw wyłącznych (know-how, projekty racjonalizatorskie) 213 4.5. Prawo do wynagrodzenia z tytułu komercjalizacji na podstawie przepisów prawa o szkolnictwie wyższym i ustawy o PAN 214
Rozdział III Organizacyjno-prawne aspekty komercjalizacji 222 1. Uczelnia i instytut naukowy jako przedsiębiorca i organizator transferu technologii 222 1.1. Centra transferu technologii 224 1.2. Akademickie inkubatory przedsiębiorczości 228 1.3. Parki technologiczne 231 1.4. Spółki celowe 235 2. Formy przedsiębiorczości akademickiej 241 2.1. Przedsiębiorca jednoosobowy 243 2.2. Spin-off, spin-out 248 3. Przedsiębiorczość akademicka jako źródło potencjalnego konfliktu interesów 254 3.1. Konflikt interesów 254 3.2. Ustawowe granice działalności pozauczelnianej 258 3.3. Ograniczenia statutowe działalności pozauczelnianej 263 3.4. Polityka rozwiązywania konfliktów interesów 267
Rozdział IV Prawne formy komercjalizacji wyników badań 272 1. Umowy o świadczenie usług badawczych, rozwojowych i wdrożeniowych 272 1.1. Umowa o wykonanie prac badawczych 272 1.2. Umowa o wykonanie prac rozwojowych lub wdrożeniowych 283 1.3. Umowa o stworzenie rozwiązania technicznego 286 2. Umowy o współpracy badawczej 289 2.1. Umowa o utworzenie centrum naukowo-przemysłowego 289 2.2. Umowa o utworzenie konsorcjum naukowego 296 2.3. Umowa o współpracy badawczo-rozwojowej 299 3. Obrót prawami do wyników badań naukowych (komercjalizacja bezpośrednia) 301 3.1. Sprzedaż praw wyłącznych 304 3.2. Licencja 314 3.3. Udostępnianie wyników badań w formule open access 322 4. Wokół problematyki komercjalizacji bezpośredniej 326 4.1. Zgoda na korzystanie ze znaku towarowego 327 4.2. Badania sponsorowane 329 4.3. Umowy patronackie 332
Rozdział V Finansowanie komercjalizacji 334 1. Finansowanie ze środków państwowych 334 1.1. Ustawa o zasadach finansowania nauki 334 1.2. Ustawa o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej 341 2. Finansowanie ze środków unijnych 345 2.1. Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 346 2.2. Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 349 2.3. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko oraz Program Operacyjny Polska Cyfrowa 354 3. Finansowanie ze środków prywatnych 356 3.1. Kredyt i pożyczka 356 3.2. Private equity 360 3.3. Venture capital 363 3.4. Business angels 366 4. Ocena parametryczna a finansowanie komercjalizacji 367 4.1. Parametryzacja jednostek naukowych - zasady ogólne 368 4.2. Osiągnięcia naukowe i twórcze nadające się do komercjalizacji oraz potencjał naukowy jednostki 371 4.3. Przychody z komercjalizacji i pozostałe osiągnięcia 379 4.4. Taktyka komercjalizacji 384
Bibliografia 387