Katalaktyka instytucji finansowych rynku emerytalnego w Polsce w perspektywie efektywności inwestowania / Jarosław Poteraj

Katalaktyka to teoria wymiany. Książek o katalaktyce, a na pewno z katalaktyką w tytule, jak dotąd, nie publikowano. To banalne stwierdzenie jest chyba najważniejszym powodem do tego, żeby zająć się katalaktyką, dziedziną wiedzy nieznaną albo co najmniej, z perspektywy używania właściwego nazewnictwa, zapomnianą. Powszechnie za twórcę pojęcia uważa się Whatley'a i jego pracę z roku 1831, w której określił katalaktykę jako naukę o wymianie. Literatura, dotycząca katalaktyki w języku polskim, jest ograniczona do tłumaczeń dwóch książek autorów, wywodzących się ze szkoły austriackiej w ekonomii - von Misesa i von Hayeka. Niewiele szerszy jest katalog pozycji literaturowych w języku angielskim, podejmujących w naukach ekonomicznych wątek katalaktyki.

W pracy udało się zaprezentować dorobek literaturowy dotyczący katalaktyki, jak również zaproponować autorskie rozwinięcie zakresu zainteresowania katalaktyki, jako samodzielnej dziedziny naukowej w ramach nauk ekonomicznych. Omówiono podstawowe pojęcia związane z funkcjonowaniem katalaktyki, zaproponowano autorską propozycję nowego podziału nauk ekonomicznych na ekonomikę, merkatologię i katalaktykę, doprecyzowano zakres pojęciowy odnoszący się do katalaktyki, odróżniając naukę katalaktyki, będącą domeną katalaktyków, od obszaru aktywności gospodarczej człowieka zajmującego się wymianą, nazwanego katalaksją, a zagospodarowywanego przez praktyków katalaktyki, czyli katali. Przedstawiono także określenie stosunku katalaktyki do podstawowych paradygmatów obecnych w naukach ekonomicznych oraz zasadniczych kategorii zasobowych. Dokonano wreszcie autorskiej próby klasyfikacji katalaktyki jako dyscypliny naukowej na subdyscypliny naukowe, nazwane katalaktyką handlową, finansową i publiczną. Na koniec rozważań teoretycznych omówiono odniesienia katalaktyki do instytucji finansowych, wskazując na szczególne w nich miejsce w ostatnich latach instytucji finansowych rynku emerytalnego.

Cześć empiryczna pracy stanowi merytorycznie uzasadnione i twórcze wykorzystanie arsenału poznawczego katalaktyki do opracowania dynamiki polskiego rynku emerytalnego, funkcjonującego od przełomu lat 1998/1999, w perspektywie efektywności inwestowania. Autor odkrywa przed czytelnikiem nieznany szerzej świat inwestowania w powszechne towarzystwa emerytalne, jako instytucje zarobkowo zarządzające w Polsce otwartymi funduszami emerytalnymi. Podjęta w pracy próba modelowania ekonometrycznego została wzbogacona weryfikacją trzech niebanalnych hipotez, dotyczących optymalnych nakładów inwestycyjnych, najlepszego czasu wchodzenia z inwestycją na rynek emerytalny i zróżnicowania skuteczności inwestycji pierwotnych i wtórnych. Dogłębna analiza prowadzi do sformułowania kilkunastu syntetycznych wniosków o uwarunkowaniach skutecznego inwestowania na rynku emerytalnym w Polsce.

Zagadnienia wstępne

Rozdział 1
Problematyka pracy w świetle literatury
1.1. Katalaktyka - pojęcie i istota
1.2. Instytucje finansowe - aspekty teoretyczne i prawne
1.3. Rynek emerytalny - kreacja i działanie
1.4. Efektywność inwestowania - zagadnienia metodologiczne

Rozdział 2
Katalaktyka - podstawy teoretyczne
2.1. Katalaktyka w naukach ekonomicznych
2.2. Katalaktyka handlowa
2.3. Katalaktyka finansowa
2.4. Katalaktyka publiczna

Rozdział 3
Katalaktyka a inwestowanie w instytucje finansowe rynku emerytalnego w Polsce
3.1. Instytucje finansowe w perspektywie katalaktyki
3.2. Katalaktyka finansowa instytucji finansowych rynku emerytalnego
3.3. Powszechne towarzystwa emerytalne jako instytucje finansowe rynku emerytalnego w Polsce w optyce prawnej
3.4. Powstawanie rynku emerytalnego w Polsce

Rozdział 4
Efektywność inwestowania w instytucje finansowe rynku emerytalnego
4.1. Czynniki wpływające na efektywność inwestowania w powszechne towarzystwa emerytalne
4.2. Nakłady inwestycyjne
4.3. Efekty poczynionych inwestycji
4.4. Próba modelowego sposobu pomiaru efektywności inwestowania w powszechne towarzystwa emerytalne - model „E”
4.5. Weryfikacja hipotez badawczych

Podsumowanie i wnioski

Załączniki 233
Załącznik nr 1. Rozwój historyczny koncepcji emerytalnych na świecie
Załącznik nr 2. Współczesne rozwiązania emerytalne na świecie
Załącznik nr 3. Ewolucja polskiego systemu emerytalnego
Załącznik nr 4. Przegląd definicji pojęcia „inwestycja” w literaturze przedmiotu
Załącznik nr 5. Analiza zmian prawnych i aktów wykonawczych do ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych
Załącznik nr 6. Zestawienie zmian zaangażowania poszczególnych inwestorów na rynku powszechnych towarzystw emerytalnych w Polsce w latach 1999-2008
Załącznik nr 7. Wykaz inwestycji pierwotnych na rynku emerytalnym w Polsce w latach 1998-2008
Załącznik nr 8. Zestawienie transakcji przejęć akcji, znajdujących się dotąd w posiadaniu innych inwestorów w ramach tego samego PTE
Załącznik nr 9. Zestawienie transakcji przejęcia akcji przez nowych inwestorów od dotychczasowych ich posiadaczy

Aneks
Bibliografia