Praca poświęcona jest materialnoprawnej problematyce kary ograniczenia wolności, przede wszystkim jej regulacji zawartej w art. 34-36 Kodeksu karnego. Omówiono również zasady jej wyboru przez sąd spośród kodeksowego katalogu kar, zagadnienia warunkowego zawieszenia jej wykonania, kształtowania kary łącznej po wcześniejszym skazaniu na tę karę oraz podstawowe regulacje związane z jej wykonywaniem. Liczba orzekanych co roku kar ograniczenia wolności sięga 10% wszystkich orzekanych kar, a więc poziomu, który osiągają bezwzględne, czyli niezawieszone kary pozbawienia wolności, i w związku z powszechną tendencją do zastępowania nieefektywnych kar pozbawienia wolności alternatywnymi karami wolnościowymi, liczba ich orzeczeń powinna wzrastać.
Wykaz skrótów 9
Podziękowanie 11
Wprowadzenie 13
Rozdział 1 Kara ograniczenia wolności w aspekcie historycznym i prawnomiędzynarodowym 15
1.1. Geneza kary ograniczenia wolności 15 1.2. Regulacja kary ograniczenia wolności w kodeksie karnym z 1969 r. 20 1.3. Zmiany w zakresie kary ograniczenia wolności wprowadzone przez kodeks karny z 1997 r 21 1.4. Kara ograniczenia wolności w statystykach sądowych 25 1.5. Kara ograniczenia wolności a normy prawa międzynarodowego publicznego 32
Rozdział 2 Usytuowanie kary ograniczenia wolności w systemie polskiego prawa karnego 41
2.1. Kara ograniczenia wolności a inne środki reakcji karnej 41 2.1.1. Kara ograniczenia wolności a inne kary 41 2.1.2. Kara ograniczenia wolności a środki probacyjne 48 2.2. Cele kary ograniczenia wolności 53 2.3. Podstawy prawne orzekania kary ograniczenia wolności 59 2.4. Zbieg podstaw orzekania kary ograniczenia wolności i innych środków reakcji karnej 61 2.4.1. Możliwe wypadki zbiegu podstaw 61 2.4.2. Przesłanki orzekania kary ograniczenia wolności 62 Przesłanki pozytywne 62 Przesłanki negatywne 66 Rozdział 3 Treść kary ograniczenia wolności 69
3.1. Granice wymiaru kary ograniczenia wolności 69 3.2. Zakazy i obowiązki składające się na karę ograniczenia wolności 70 3.2.1. Uwagi ogólne 70 3.2.2. Zakaz zmiany miejsca stałego pobytu 72 3.2.3. Obowiązek wykonywania pracy wskazanej przez sąd 78 Kwestia wyboru formy obowiązku pracy 78 Nieodpłatna, kontrolowana praca na cele społeczne 85 Potrącenia z wynagrodzenia za pracę 106
3.2.4. Obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary 117 3.3. Środki orzekane fakultatywnie wraz z karą ograniczenia wolności 120 3.3.1. Dozór nad skazanym 120 3.3.2. Obowiązki o charakterze probacyjnym 123 Uwagi ogólne 123 Obowiązek przeproszenia pokrzywdzonego 128 Zobowiązanie do wykonywania obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby 130 Obowiązek powstrzymywania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających 132 Obowiązek naprawienia szkody 133 Świadczenie pieniężne 137 Rozdział 4 Warunkowe zawieszenie wykonania kary ograniczenia wolności 139
Rozdział 5 Problematyka kary łącznej przy skazaniu na karę ograniczenia wolności 149
Rozdział 6 Podstawowe zagadnienia związane z wykonywaniem kary ograniczenia wolności 162