Interes ubezpieczeniowy. Aspekty prawne / Szymon Byczko

Nowelizacja Kodeksu cywilnego z 10 sierpnia 2007 r. przywróciła polskiemu prawu cywilnemu kategorię interesu ubezpieczeniowego. Pojęcie to zawsze było uważane za fundamentalne na gruncie ubezpieczeń gospodarczych, a jego zasadnicza rola dla tej grupy ubezpieczeń pozostawała niekwestionowana w okresie międzywojennym. Od wielu lat postulowano wprowadzenie konstrukcji interesu do regulacji dotyczącej umowy ubezpieczenia, zwracając uwagę na ułomność istniejących rozwiązań i ich nieprzydatność dla nowoczesnego rynku ubezpieczeniowego. Zmiana treści art. 821 k.c. nie miała w związku z tym znaczenia tylko redakcyjnego, lecz posiadała charakter fundamentalny, prowadząc do nowego podejścia co do zasadniczej kwestii na gruncie ubezpieczeń, jaką jest przedmiot ubezpieczenia. W tym sensie wspomniana nowelizacja może śmiało być określona jako rewolucja na gruncie prawa ubezpieczeń gospodarczych. Rewolucja ta ma o tyle szczególny charakter, że nadaje polskim rozwiązaniom prawnym, dotyczącym umowy ubezpieczenia, standard obowiązujący we wszystkich nowoczesnych porządkach prawnych. Gruntowna zmiana podejścia ustawodawcy do określenia przedmiotu umowy ubezpieczenia jest wystarczającym pretekstem do podjęcia badań nad pojęciem interesu ubezpieczeniowego, stanowiącego obecnie legislacyjny fundament ubezpieczeń majątkowych.

Praca niniejsza ma na celu przedstawienie pojęcia interesu ubezpieczeniowego jako centralnego pojęcia stosunku prawnego ubezpieczenia. Jej celem jest wykazanie, że interes ubezpieczeniowy jest wspólnym i koniecznym elementem wszystkich ubezpieczeń gospodarczych. Celem pracy jest nie tylko prezentacja teoretycznej konstrukcji interesu, lecz przede wszystkim powiązanie jej z praktycznym funkcjonowaniem złożonego narzędzia zarządzania ryzykiem, jakim jest stosunek prawny ubezpieczenia.