Blockchain a prawo / Dariusz Szostek

Blockchain to nowa technologia, dzięki której powstało i powstaje wiele nowych fortun, podmiotów gospodarczych (niekoniecznie powiązanych z kryptowalutami), na nim opiera się bitcoin i inne kryptowaluty, smart contracty, tokeny, nowoczesna energetyka, logistyka i wiele najnowszych narzędzi informatycznych. Oczywistym stała się potrzeba zbadania prawnych aspektów tej technologii oraz jej wpływu na dotychczasowe zasady, koncepcje, ale też na regulacje prawne. Koniecznym stało się zdefiniowanie i określenie procesów związanych z blockchain, a także ujednolicenie terminologii opisywanej technologii oraz umiejscowienie blockchain w systemie prawa.

Niniejsza publikacja nie ma na celu oceny technologii blockchain i zasadności jej wdrażania. Jej charakter, podobnie jak blockchain, nie jest jednolity i odnosi się zarówno do prawa prywatnego, ale także do regulacji publicznych. Zagadnienia prawne przeplatane są z zagadnieniami technicznymi, które w istotny sposób wpływają na rozumienie prawa, ale także pozwalają zrozumieć procesy (w tym informatyczne) mające istotny wpływ na prawo. Globalny charakter blockchain oraz możliwości z nim związane wymusiły ponadlokalne spojrzenie na zagadnienie, z uwzględnieniem transgraniczności oraz międzynarodowego charakteru, ale takich też problemów.

W publikacji zostały omówione następujące zagadnienia:

1. blockchain i DLT w gospodarce cyfrowej (nowa gospodarka cyfrowa, trendy gospodarki cyfrowej, DLT);
2. blockchain, DLT i inne podstawowe pojęcianowej technologii DLT – rejestry rozproszone, definicja, definicja legalna, DLT a dokument, blok, konsensus, jak to działa (zagajenie), podział blockchain
3. blockchain w finansach w instytucjach finansowych, bitcoin i jego blockchain bitcoinowy, bitcoin – problemy prawne, licencja na oprogramowanie bitcoin, inne umowy w ramach blockchain bitcoin, relacje pomiędzy dysponentami bitcoina, blockchain, DLT a pieniądz elektroniczny;
4. trwały nośnik z technologią blockchain (pojęcie trwałego nośnika, technologia blockchain a trwały nośnik);
5. „inteligentne kontrakty [definicja „inteligentnego kontraktu” (smart contract), ujęcie doktrynalne, ujęcie legalne, pojęcie, cechy i podział „inteligentnych kontraktów”, pojęcie i cechy, podział, token w „inteligentnych kontraktach”, token jako zagadnienie prawne, „inteligentne umowy” jako prawo prywatne, „inteligentne umowy” a prawnicy, zwyczaj, prawo zwyczajowe, lex mercatoria, arbitraż a „inteligentne kontrakty”, inżynieria prawa i LegalTech];
6. przyszłość rozwiązań blockchain w regulacjach prawnych

W pracy odwołano się do szeregu publikacji zagranicznych w tym zakresie, ale także umieszczono odnośniki do najnowszych legislacji (z 2018 r.) umożliwiające w łatwy sposób zweryfikowanie wiedzy. Praca ma z jednej strony charakter ściśle naukowy (przede wszystkim pierwszy rozdział) równocześnie charakteryzując się praktycznym podejściem.

Publikacja skierowana jest do prawników, chcących pozyskać lub pogłębić swoją wiedzę na temat aspektów prawnych nowych technologii takich jak blockchain i inne nowoczesne narzędzia informatyczne, ale także do przedsiębiorców, informatyków, developerów i zarządzających IT w zakresie wdrażania DLT i technologii bloków.