Polio w Polsce 1945-1989. Studium z historii niepełnosprawności / Marcin Stasiak

Autor, podejmując temat doświadczenia niepełnosprawności w powojennej Polsce, punktem wyjścia rozważań czyni epidemię polio. Szczególne nasilenie tej ostrej choroby zakaźnej przypadło na lata pięćdziesiąte XX wieku, a ponieważ dotykała przede wszystkim dzieci, powszechny strach wzbudzały jej skutki: czasowy lub stały paraliż różnych partii mięśni, najczęściej zlokalizowanych w obrębie narządu ruchu. Wychodząc z założenia, że niepełnosprawność jest wytwarzana społecznie i kulturowo na bazie fizycznej niesprawności, Marcin Stasiak stawia pytania o główne składniki dyskursu o niepełnosprawności w PRL-u. Docieka także, jak przyjęte definicje wpływały na kształt życia codziennego tych, którzy w dzieciństwie przeszli polio. Wreszcie, widząc w nich aktywnych aktorów, opisuje postawy i działania osób z niepełnosprawnościami. W Polio w Polsce 1945–1989. Studium z historii niepełnosprawności została wykorzystana pespektywa historii życia: autor zestawił indywidualne biografie konkretnych osób z działaniami państwa, strukturą społeczną i kontekstem historycznym. Dzięki szerokiemu zastosowaniu źródeł wywołanych książka stanowi również próbę oddania głosu tym, którzy z niepełnosprawnościami musieli mierzyć się na co dzień.

Marcin Stasiak – dr, historyk, pracownik naukowy Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego zainteresowania badawcze obejmują historię społeczną i antropologiczną Polski po 1945 roku oraz metodologię badań historycznych. Współautor (wraz z Martą Kurkowską-Budzan) książki Stadion na peryferiach, wydanej przez TAiWPN Universitas w 2016 roku.

1. Poliomyelitis anterior acuta

1.1. Anna nie może wstać z łóżka

1.2. Epidemia

1.3. „Kontroluje się nawet zwierzęta wypychane” – próby opanowania epidemii

1.4. Słodki płyn na języku: immunizacja

2. Ciało

2.1. Wyprawa Andrzeja Krzywickiego

2.2. W pogoni za idealną przeciętnością

2.3. L’homme moyen w Polsce Ludowej

2.4. „Program naprawczy”

2.5. Plastyczne ciało

2.5.1. Ciało i moc skalpela

2.5.2. Ciało podatne

3. Dom

3.1. Joanna i rower ojca

3.2. Izolacja. Oddział zakaźny

3.3. Za murem. Rehabilitacja a pojęcie domu

3.3.1. Swoi czy obcy?

3.3.2. Przestrzeń oswojona?

3.4. Trudne powroty

3.5. Własny dom, własna rodzina

4. Za progiem

4.1. Maria N. wychodzi z domu

4.2. Wyjść za próg

4.3. Podwórko

4.4. Szkoła

4.5. Miejsce pracy

Zakończenie

Bibliografia

Spis ilustracji