W publikacji podjęto zagadnienie myślenia krytycznego pojmowanego jako proces, w którym uczniowie zdobywają wiedzę i umiejętności, jak mądrze postępować i dokonywać uzasadnionych wyborów. Współcześnie zalew informacji medialnej wymusza kształcenie podejścia krytycznego, aby nie stracić rozeznania w świecie i móc obronić się przed przeciążeniem informacyjnym. Autorka zakłada, że możliwe, a nawet konieczne jest przenoszenie filozoficznych dociekań na temat myślenia krytycznego na podstawowe, codzienne kompetencje, w które wyposażamy każde dziecko.
Propozycje metodyczne, zawierające ćwiczenia i projekty, przeznaczone są do edukacji w zakresie szkoły podstawowej. Dla edukacji wczesnoszkolnej (klasy 1–3) zaprezentowano ćwiczenia mające na celu zaszczepić dzieciom nawyk uważności, zadawania pytań i intelektualnej odwagi – umiejętności niezbędne w kształceniu krytycznego myślenia. Natomiast do uczniów klas 4–8 skierowano kilkanaście projektów kształtujących samodzielne myślenie, poszukiwanie, badanie, sprawdzanie, wybieranie, ocenianie, rozwiązywanie problemów, podejmowanie decyzji i tworzenie.
*
Książka odznacza się jasnością prowadzonego wywodu – zgodnie z McLuhanowską maksymą: „przekaźnik jest przekazem”. Sens praktyczny publikacji nadaje jej wyraźny charakter dydaktyczny, wręcz instruktażowy.
prof. dr hab. Stanisław Dylak
W serii ukazały się:
E. Płóciennik, Rozwijanie mądrości dziecka. Koncepcja i wskazówki metodyczne
E. Płóciennik, Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć w przedszkolu i szkole podstawowej
E. Płóciennik, Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć dla młodzieży
J. Sternberg, L. Jarvin, E. L. Grigorenko, Mądrość, inteligencja i twórczość w nauczaniu. Jak zapewnić uczniom sukces
Płóciennik, Mądrość dziecka. Predyspozycje – przejawy – perspektywy wspierania
A. Pobojewska, Edukacja do samodzielności. Warsztaty z dociekań filozoficznych. Teoria i metodyka
Wprowadzenie 7
Rozdział 1. Co to jest myślenie krytyczne? 13
1.1. Jak zdefiniować myślenie krytyczne? 13
1.2. Jakie są rodzaje krytycyzmu? Krytycyzm destruktywny, bezstronny i konstruktywny 23
1.3. Gdzie i dlaczego myślenie krytyczne jest potrzebne? 30
Rozdział 2. Jak rozwijać myślenie krytyczne? 41
2.1. Jak ujawnia się krytycyzm w rozwoju człowieka? 41
2.2. Dlaczego boimy się krytyki? 53
2.3. Jak nauczyć myślenia krytycznego? Psychopedagogiczne uwarunkowania stymulujące konstruktywną krytykę 75
Rozdział 3. Przykłady ćwiczeń i projektów w szkole podstawowej 91
3.1. Materiały dla nauczyciela cz. 1. Uwagi do przygotowania i realizacji zajęć 91
3.2. Materiały dla nauczyciela cz. 2. Ćwiczenia i projekty dla kl. 1–3 „PoWażne Sprawy – poszukiwania Małych Myślicieli” 99
3.3. Materiały dla nauczyciela cz. 3. Strategie i projekty dla kl. 4–8 „PoWażne Sprawy – poszukiwania Samodzielnych Myślicieli” 149
Zakończenie 207
Bibliografia 209
Odpowiedzi do „Krytykotestu” 217