Gramatyka w przekładzie / Łukasz Wiraszka

Tematem przewodnim tomu jest znaczenie gramatyki w przekładzie interlingwalnym, a jego celem – ukazanie znaczeniotwórczej funkcji elementów gramatycznych w tekście źródłowym i jego przekładzie z perspektywy językoznawstwa kognitywnego. Wprowadzający rozdział teoretyczny przedstawia sformułowaną przez Ronalda Langackera tezę o symbolicznej naturze środków gramatycznych oraz przybliża podstawowe instrumentarium stworzonej przez niego teorii języka, jaką jest gramatyka kognitywna. Zasadniczą część pracy stanowią jednak napisane przez adeptów przekładu i przekładoznawstwa praktyczne studia, ukazujące słuszność tezy Langackera poprzez zastosowanie aparatu pojęciowego gramatyki kognitywnej w analizie konkretnych zjawisk i problemów tłumaczeniowych.

Książka pokazuje, że zastosowanie niełatwej teorii gramatyki kognitywnej w wyjaśnianiu zjawisk przekładowych przynosi wymierne korzyści w procesie kształcenia przyszłych tłumaczy, rozwija ich zdolności zniuansowanego rozumienia tekstu źródłowego (bez względu na jego typ) oraz wpływa korzystnie na jakość sporządzanych przekładów i ich ocenę. Zaprezentowane w pracy studia uczą krytycznego i kreatywnego myślenia, ukazują, w jakim zakresie podejmowane przez tłumacza decyzje translatorskie są uwarunkowane indywidualnie. Tom będzie cenną pomocą w dydaktyce przekładu na studiach filologicznych.

[Z recenzji dr hab. Ewy Daty-Bukowskiej, prof. UJ]

Wstęp

Rozdział 1

Gramatyka ma znaczenie

Łukasz Wiraszka

Rozdział 2

Semantyczne niuanse gramatyki w przekładzie tekstu popularnonaukowego

Anna Babiec

Rozdział 3

Wyprawa na Mount Everest przez pryzmat gramatyki: Przesunąć horyzont Martyny Wojciechowskiej

w tłumaczeniu na język angielski

Aleksandra Piechota

Rozdział 4

Gramatyka w konceptualizacji spraw społeczno-politycznych: przykłady z tekstu publicystycznego

o szturmie na Kapitol Martyna Panek

Rozdział 5

Gramatyka i metafora pojęciowa w tłumaczeniu legendy „O powstaniu Kielc”

Łukasz Markiewicz

Rozdział 6

Gramatyka i językowy obraz świata w tłumaczeniu fragmentu powieści Maryli Szymiczkowej

Seans w Domu Egipskim

Katarzyna Dulowska

Rozdział 7

Znaczenie wykładników płci w przekładzie: na podstawie fragmentu powieści Written on the Body

i jego polskiego tłumaczenia

Natalia Ferens

Rozdział 8

Niebinarność w tłumaczeniu na podstawie fragmentu powieści I Wish You All the Best

Joanna Jędros

Rozdział 9

Symboliczny wymiar elementów gramatycznych w artykule o pandemii COVID-19

Elżbieta Kolbuch

Indeks rzeczowy

Indeks nazwisk