Z historii prasy polskiej / Piotr Lewandowski

Z historii prasy „Wiadomości różne Cudzoziemskie” jako przykład rozwoju gazet seryjnych w Polsce na przełomie XVII i XVIII wieku to praca poświęcona analizie fenomenu dziennikarskiego, jakim były tytułowe „Wiadomości różne Cudzoziemskie”, ukazującego się w latach 1696-1705. Książka podzielona jest na trzy części. Autor rozpoczyna, w części pierwszej, od prezentacji sylwetki Jerzego Aleksandra Priamiego jako twórcy i redaktora „Wiadomości różnych Cudzoziemskich” po to, by uzupełnić luki funkcjonujące w biografii owej postaci. Dalej prezentuje tło komunikacyjne w Polsce i Europie doby nowożytnej Dokonuje tu również charakterystyki pisma, porównując je i zestawiając z takimi formami komunikacji jak kalendarze, silva rerum, czy gazety rękopiśmienne. W tej części również możemy zapoznać się z szeregiem szczegółowych informacji na temat realiów funkcjonowania prasy nowożytnej (warsztatem, trudnościami i kształtowaniem się zawodu dziennikarza).

Część druga narracji poświęcona jest problemom jakości informacji prezentowanej w prasie nowożytnej. Warto tu dostrzec staranną analizę treści numerów pisma pod kontem używanej kategorii theatrum mundi, którą autor uzupełnia o komponenty współczesnej wiedzy na temat komunikacji i komunikowania co sprawia, iż praca zyskuje wymiar interdyscyplinarny, balansując między naukami humanistycznymi a społecznymi. W tej części możemy zapoznać się z prezentowaniem wybranych państw i nacji na łamach „Wiadomości różnych Cudzoziemskich” i będą to kolejno: Francja, Turcja i Rosja. Dodatkowo, zgodnie z założeniami kategorii theatrum mundi, autor przedstawia pozostałe wartości informacyjne oraz obrazowania rzeczywistości komunikacyjnej, jak na przykład stosunek polskiego społeczeństwa nowożytnego do wiary i przyrody.

Część trzecia to zestawienie analizowanych egzemplarzy pisma uwzględniające przy tym zawartość tematyczną poszczególnych numerów. Zamieszczenie takiego materiału z całą pewnością ułatwi pracę kolejnym analitykom prasy staropolskiej.

Publikacja ta jest warta polecenia każdemu kto interesuje się prasą staropolską, społecznymi wyobrażeniami zbiorowymi, kształtowaniem się stereotypów i mitów narodowych. Zawiera wiele cennych uwag i dywagacji, a także stanowi poważny przyczynek do reaktywacji badań nad prasą staropolską jako materiałem źródłowym.

Wstęp

O potrzebie badań nad prasą staropolską

Założenia metodologiczne

Rozdział I: „Wiadomości różne Cudzoziemskie” na tle rozwoju prasy w Polsce i Europie na przełomie XVII i XVIII wieku

Jerzy Aleksander Priami - redaktor i wydawca „Wiadomości różnych Cudzosiemskich”

Monopol wydawniczy w Polsce

Konkurencja i walka o pozycję

Działalność wydawnicza Priamiego. Priami jako wydawca „Wiadomości różnych Cudzoziemskich”

Priami a pisma: „Mercurius Polonicus”, „Awizy”, „Gazeta z Warszaw”

Czy pisma można połączyć

„Wiadomości różne Cudzoziemskie” charakterystyka pisma

Zmiana tytułów pisma

„Wiadomości różne Cudzoziemskie” na tle komunikacji europejskiej

Sytuacja komunikacyjno-informacyjna w Polsce na przełomie XVII i XVIII wieku

Cechy przekazów informacyjnych

Źródła wiedzy dziennikarskiej

Warsztat dziennikarski

Rozdział 2: Theatrum mundi społeczeństwa staropolskiego na łamach „Wiadomości różnych Cudzoziemskich”

Theatrum mundi jako kategoria teoretyczna

Obraz świata w przekazach prasowych „Wiadomości różnych Cudzoziemskich”

Obraz Francji i Francuzów

Obraz Turcji i Turków

Obraz Rosji i Rosjanina

Inne obrazowania narodowe

Pozostałe formy obrazowania świata - negatywizm i teizm

Kalendarium analizowanych egzemplarzy „Wiadomości różnych Cudzoziemskich”

Zakończenie

Bibliografia

Przypisy