„Już nie Żydowica, a ocalona”. Kobiety w Holocauście z perspektywy radiowych narracji artystycznych / Joanna Bachura-Wojtasik, Eliza Matusiak

Opowieść jest kobietą. Zamkniętą w audialnej ekspresji, w historii, snutą brzmiącym słowem, muzyką i ciszą. Otwartą na udźwiękowione świadectwo i utrwalenie pamięci. „Już nie Żydowica, a ocalona”. Kobiety w Holocauście z perspektywy radiowych narracji artystycznych to monografia o kobiecym doświadczeniu Zagłady. Napisana z myślą o głosach stłumionych, którym audialne reportaże i słuchowiska radiowe pozwoliły wybrzmieć.

Radiowe reportaże artystyczne oraz teatr wyobraźni skupiające w swym centrum Zagładę stanowią doskonały sposób na intymne opowiadanie o „epoce pieców”. Prezentowana książka to analiza audialnych tekstów kultury, ich środków artystycznego wyrazu oraz próba odnalezienia wspólnego pola badawczego dla radio studies i women studies. Monografia stanowi konsekwencję wniosków i refleksji obecnych w poprzedniej publikacji Brzmienie Holocaustu. O reprezentacjach Zagłady w sztuce radiowej (WUŁ 2020).

*

Monografia bez wątpienia zasługuje na wydanie ze względu na nowatorski, pionierski charakter i rzetelność przeprowadzonych analiz oraz interpretacji. Wraz z poprzednio opublikowaną książką […] stanowić będzie znaczący wkład w dziedzinę badań radioznawczych związanych ze świadectwami przeżyć żydowskich kobiet w obozach Zagłady.

Z recenzji prof. dr hab. Barbary Zwolińskiej

Autorki znają doskonale najnowszy stan badań i powołują się nawet na publikacje, które wolno uznać za nowości wydawnicze. Analizowany temat znają doskonale, a jeśli – zachowując wszelkie wymogi naukowe – potrafią również zainteresować czytelnika nieprofesjonalnego, to jest to wielką zaletą przedstawionego tekstu. Mam nadzieję, że tak się właśnie stanie, iż zdoła on zainteresować różnych odbiorców. Książka naukowa powinna być czytana nie tylko przez naukowców reprezentujących określoną specjalizację, ale – zwłaszcza w przypadku takiego tematu – docierać również do szerszej publiczności.

Z recenzji prof. dr. hab. Jana Tomkowskiego

Wprowadzenie 9

Rozdział I. Perspektywa feministyczna 13

Rozdział II. Holocaust w radiowych narracjach artystycznych. Relacja fikcji i dokumentu, kontekst uważności, świadectwa, indywidualnych historii 21

Rozdział III. Moc słowa. Kultura ocalała, kobieta ocalająca 31

Rozdział IV. „Mnie została ta potrzeba wyglądania”. Artefakty kobiety w Zagładzie 47

Rozdział V. Jidysze mame ubrana w dźwięk. O kobietach-opiekunkach w opowieściach audialnych o Zagładzie 59

Rozdział VI. „Wtedy nie byłam już tą małą niewinną dziewczynką […]”. Dziecko podczas Zagłady 95

Rozdział VII. Ciało kobiety, cierpienie Żydówki. Determinanta płci a opowieści audialne o Zagładzie 105

Rozdział VIII. Wyrwane z narracji. Gdy cisza spowija świadectwo 125

Zakończenie 143

Dźwiękowe portrety kobiet 145

Literatura 161

Aneks. Wykaz audycji 167

Indeks nazwisk 177

O Autorkach 181