…Byłem już zupełnie bezsilny w tym, co było najważniejsze. Rozumiałem dobrze, że w razie wojny z Niemcami Rosja zajmie nasze ziemie wschodnie, czego nie rozumiały bałwany w naszych ministerstwach w Warszawie. I dlatego robiłem wszystko, aby tej wojny nie było… Ta moja rozpaczliwa i śmieszna szarpanina publicystyczna nic naturalnie nie pomogła. Wojna z Niemcami wybuchła i Rosja do nas przyszła, potworniejsza niż Rosja Mikołaja, i kraj nasz wyglądał jak mała dziewczynka z kokardą we włosach uderzona w twarz pniem sosny jadącym na kołach żelaznych.
Dzisiaj należę już do innego społeczeństwa, w którego skład wchodzą ludzie myjący naczynia po Anglikach…
Stanisław Cat-Mackiewicz
Mackiewicz chciał być dla swojego narodu nauczycielem realizmu. Wpoić rodakom, jakie mechanizmy rządzą polityką międzynarodową, zadbać o to, by Polacy umieli odróżnić w tej sferze pozory od rzeczywistości, taktyczne zagrania od wielkiej strategii; by potrafili w gąszczu krzyżujących się sił i interesów określić swój potencjał, odnaleźć własne miejsce i wybrać właściwą drogę postępowania. To mu się nie udało, a w miarę upływu lat coraz bardziej docierały do niego rozmiary jego porażki.
Jan Sadkiewicz
Spis treści
Badania historyczne nie są szaszłykiem
Eisenhower powiedział: co było, to minęło
Une vie manquée
Pallas Atena i Ares
Pisarz i gramatyka
Wrażenia z odczytu
Międzymorze
Zaoszczędził Francji losu Polski
Koń, któremu daję pudełko „Playersów”
Ameryka i Niemcy
Anachronizmy i miłosierdzie
Fantazje na przeszłość
Mosadek i Formoza
Za pomocą trzech zapałek…
Skrytki
Gramatyka i astrologia
Recenzja i recenzent
W obronie Augustów
Istota różnicy
Ziemia święta i ziemia obiecana
Quo vadis
Ani Długosz, ani król Leszczyński
O Gogolu
Korespondencja Beneš–Sikorski
Artykuł raczej elegijny
Beneš i Beck
Co
Beck powinien był zrobić?
Rozmowy Szembeka
Wnętrze mego warsztatu
Zapisać w kominie…
Nie dokument, lecz kunszt
Muldowney
Obrachunki angielskie
Uwagi prawnika
Karol Maurras
Geneza sowieckiego antysemityzmu. Dynamika rewolucyjna a dyscyplina partyjna
Zasady polemiki
Wszystko albo nic
Odpompatycznienie
Towarzysz Anna Mikołajenko
„Ustąpicie… ustąpicie”
Krucjata Europy… bez Europy
Historyk
Wyznania monarchisty
Politgramota
Jeszcze za wcześnie… Już za późno…
Pamiętniki Weyganda
Brydż się składa z graczy i z kart
Klęski i nędze propagandy
Analiza pojęcia „honor”
Chciałem pisać…
Znudził mi się felieton…
Dwa protokoły
Sienkiewiczowska córa
Piętaszek zje Robinsona Crusoe
Precz z mej pamięci
Drugi po Boccacciu
Podróż na Sachalin
Falanster literatów
„…i słuchali dalekiego gonu sześciu ogarów”
Indeks nazwisk
Nota edytorska