Mistrzowie kina japońskiego / Krzysztof Loska

Książka Krzysztofa Loski została pomyślana jako swoiste wprowadzenie do historii kina japońskiego, autor wybrał bowiem ośmiu reżyserów, których dzieła spotkały się z uznaniem widzów i krytyków światowych. Wśród bohaterów znaleźli się zarówno ci najwybitniejsi - Akira Kurosawa, Kenji Mizoguchi i Yasujirō Ozu – jak i nieco mniej znani w naszym kraju: Heinosuke Gosho – prekursor dramatów rodzinnych, Mikio Naruse – mistrz kina kobiecego, Keisuke Kinoshita – wszechstronny rzemieślnik, ceniony przez japońską publiczność, Masaki Kobayashi – twórca walczący z pozostałościami feudalizmu oraz Nagisa Ōshima – pionier Nowej Fali. Analizując filmy wymienionych reżyserów, Krzysztof Loska zwraca uwagę na kontekst historyczny i społeczny, pozwalający spojrzeć na dzieła artystyczne jako teksty kultury, dostrzec ich uwikłanie w dyskurs ideologiczny oraz związek z innymi sztukami, przede wszystkim z literaturą piękną i teatrem.


Krzysztof Loska - profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, dyrektor Instytutu Sztuk Audiowizualnych; zajmuje się filmem japońskim i kulturą współczesną. Autor ponad stu publikacji naukowych, w tym jedenastu książek, m.in.: Dziedzictwo McLuhana. Między nowoczesnością a ponowoczesnością (2001), Hitchcock – autor wśród gatunków (2002), David Cronenberg: rozpad ciała, rozpad gatunku (2003, wspólnie z Andrzejem Pitrusem), Encyklopedia filmu science fiction (2004), Tożsamość i media. O filmach Atoma Egoyana (2006), Poetyka filmu japońskiego (2009), Kenji Mizoguchi i wyobraźnia melodramatyczna (2012), Nowy film japoński (2013).

Wstęp
1. Kenji Mizoguchi – wyobraźnia melodramatyczna
Pierwsze kroki
Przełom dźwiękowy
Miłość i poświęcenie
W stronę realizmu
Oblicza kina narodowego
Sztuka i miłość
Kobiety w powojennej rzeczywistości
Gejsze i kurtyzany
W poszukiwaniu utraconych wartości
Ucieczka w iluzję
Opowieści z dawnych czasów

2. Heinosuke Gosho – poezja codzienności
Kłopoty z nowoczesnością
Kino i literatura
Shomingeki, czyli historie z życia prostych ludzi
Skutki wojny
W poszukiwaniu własnego stylu
Dramaty psychologiczne
Powrót do Shōchiku

3. Yasujirō Ozu – tradycja i nowoczesność
Komedia jako narzędzie krytyczne
Opowieści z życia pracowników biurowych
Amerykańskie inspiracje
Piękno ubóstwa
Kino w czasach wojny
Nowy porządek
Przeszłość i teraźniejszość
Dramaty rodzinne
Śluby i pogrzeby
Styl i tematy

4. Mikio Naruse – kino kobiece
Blaski i cienie nowoczesności
Kobiety niezależne
Przezwyciężenie modernizmu i zwrot nacjonalistyczny
Budowanie nowego ładu
W kręgu literatury kobiecej
Dramaty małżeńskie
Pożegnanie z kinem kobiecym

5. Akira Kurosawa – współczucie i moralność
Sztuka i propaganda
Krytyczny obraz powojennej Japonii
W historycznym kostiumie
W kręgu literatury rosyjskiej (i nie tylko)
Okres przejściowy
Kurosawa, Shakespeare i teatr japoński
Koniec drogi – przeszłość i przyszłość

6. Keisuke Kinoshita – sentymentalny idealizm
Film w służbie ideologii
Rozliczenie z dziedzictwem wojny
Kino gatunków
Lekkość i swoboda
Krytyczne oblicze sentymentalnego idealisty
Nostalgiczne historie miłosne
Opowieści o młodzieży
Zabawy z formą
Okres schyłkowy

7. Masaki Kobayashi – strategie oporu
W cieniu mistrza
Mroczna strona współczesności
Protest przeciw wojnie
W obronie człowieczeństwa
Dziedzictwo feudalnej przeszłości
Opowieści niesamowite
Wina i odpowiedzialność
Rozstanie z humanizmem

8. Nagisa Ōshima – eros i polityka
Buntownicy bez powodu
Kino zaangażowane
Obrazy dyskryminacji
Droga do niezależności
Rasa i tożsamość
Eksperymenty z formą
Kino transgresji
Nota bibliograficzna
Bibliografia
Indeks nazwisk