Film w literaturze XXI wieku / Anna Ślósarz

Powstało mnóstwo książek o filmowych adaptacjach, ale niewiele dotyczących wykorzystania w literaturze filmowych praktyk i technologii. Tymczasem poeci, pisarze i dramaturdzy wnikliwie przedstawiają rolę filmu – filmów fabularnych, dokumentalnych, audycji telewizyjnych, spotów reklamowych, wizualizacji w grach. Obrazowo, wręcz multimedialnie ilustrują i diagnozują zachowania ludzi, zjawiska społeczne oraz fundamentalne trendy kultury. Radość z rozpoznania motywów i konwencji popularnego kina wyzwala zaś czytelniczą satysfakcję.

„Książka Pani Profesor Anny Ślósarz pt. Film w literaturze XXI wieku to propozycja wydawnicza o wysokiej wartości poznawczej i intelektualnej, ciekawa, wciągająca przy lekturze. […]. Badaczka prezentuje autorską wizję korespondencji sztuk, opartą na metodologii antropologiczno-filozoficznej z elementami statystyki, a swoje rozważania odnosi do przemian współczesnej kultury i obyczajowości.”
dr hab. Dorota Kulczycka, prof. UZ

„Co ciekawe, o ile wpływ literatury na film (i odwrotnie), w szczególności zjawiska adaptacji filmowej i przyliterackości filmu były przedmiotem bardzo wielu analiz, o tyle wskazane przez Annę Ślósarz ujęcie zagadnienia okazuje się – mimo pozornej oczywistości – oryginalne. Z tego względu przywołany przez Autorkę stan badań jest dość skromny. Dobrze świadczy to o wyborze tematu, bowiem omówiona w książce problematyka jest raczej nieobecna w piśmiennictwie polskim i zagranicznym.”
dr hab. Piotr Sitarski, prof. UŁ

Anna Ślósarz – dr hab., prof. UP: nauki o mediach i komunikacji społecznej, literaturoznawstwo. E-dydaktyk i e-metodyk, od 2011 r. prowadzi na platformie MOODLE e-zajęcia. Członek Editorial Board czasopisma „Journal of Research in E-learning”. Publikuje m.in. w: „Educatio Nova”, „International Journal of Continuing Engineering Education and Life-Long Learning”, „Media – Kultura – Komunikacja Społeczna”, „Roczniku Komparatystycznym”, „Studia de Cultura”. Książki: Interpretanty lektur. Produkty przemysłu medialnego (2018), Ideologiczne matryce. Lektury a ich konteksty. Postkomunistyczna Polska – postkolonialna Australia (2013), Media w służbie polonisty (2008), Lektury licealne a kino komerycjne (2002). Opracowała i wdrożyła metodę nauczania za pośrednictwem multimedialnych modułów tematycznych.

I. O CZYM JEST TA KSIĄŻKA

Podziękowania

1. Literatura barometrem stanu kultury

Film w literaturze jako antropologia w pigułce

Film w literaturze – stan badań

Wzory kulturowe w literaturze i filmie

Doświadczenia filmowe autora, bohatera i czytelnika

2. Sposób badania – antropologia komparatystyczna

Materiał badawczy

II. POEZJA

1. Heaney: oczekiwania wobec mediów

FILMOGRAFIA

2. Morgan: witalność bohaterów kultury popularnej

FILMOGRAFIA

3. Kaczmarski: kino artystyczne i popularne

Kaczmarski o filmie

Oddział chorych na raka a la polonaise A.D. 2002: kino artystyczne

Stary poeta drzemie – popularne kino gatunków

Kaczmarski – kino, ale nie telewizja

FILMOGRAFIA

4. Cząstki pomarańczy – poezja ukraińska

Neborak: prezydent jak Alain Delon

FILMOGRAFIA

Zabużko: miłosne doznania jak w Teoremacie

FILMOGRAFIA

5. Poezja rosyjska

Rubalskaja: tęsknota za slow cinema

Ilinska: o wyższości kina rosyjskiego

FILMOGRAFIA

6. „Pobocza”: Europa Środkowa, Południowa i Wschodnia

Kastel: udręczona wojną Sophia Loren

FILMOGRAFIA

Hájek: telewizja jako element kultury 2.0

Štengl: telewizyjne fale postprawdy

Novaković: mechanizm przemocy w Mechanicznej pomarańczy

FILMOGRAFIA

Sirokai: węgierski Stalker

FILMOGRAFIA

7. Wnioski: poezja krytycznym głosem jednostki

III. POWIEŚCI

1. King: hiperadaptacje

Hiperadaptacja – multimedialne źródło antropologiczne

Trylogia w poetyce filmu terrorystycznego

Postpowieść i kino gatunków

Film i telewizja – narzędzia charakterystyki powieściowych bohaterów

Praktyki oglądania filmu

Praktyki oglądania telewizji

Gry: kondensacja kulturowych procesów

Tradycyjne gry kooperatywne

Wnioski: kwintesencja filmowej kultury

FILMOGRAFIA: BILL HODGESTRILOGY

2. Żulczyk: prowincjonalna mafia rodem z filmów i czasów ustrojowej transformacji

Filmowe i telewizyjne nawiązania

Konsekwencje percepcji filmów w powieści Żulczyka

FILMOGRAFIA

3. Antropologiczny wymiar percepcji multimediów w powieściach Kinga i Żulczyka

IV. OPOWIADANIA

1. Pilch: narodowe opowiadanie o ludziach i filmach

Praktyki oglądania filmów – zaspokajanie popędów

Telewizja: odpoczynek, ideologia, konfabulacje i celebryci

Pisz do Pilcha: film jako utrudnianie poznawania rzeczywistości

FILMOGRAFIA

2. New Writing 13: krytyka filmu i telewizji

Kino: rytuały i celebryci

Oglądanie telewizji: od wspólnoty do alienacji

New Writing 13: destrukcyjna rola filmu i telewizji

FILMOGRAFIA

3. Filmy w opowiadaniach – redukowanie człowieka do fizyczności

V. LITERATURA NON-FICTION

1. Nowy alfabet mafii – gangsterzy jak w filmach

Reporterskie kamery: zwierciadło prawdy

Wzorotwórcza rola filmu gangsterskiego

Gangsterzy jako celebryci

Telewizja jako komunikacyjny pośrednik

Operacyjne użycia zapisu wideo

Film narzędziem destrukcyjnej socjalizacji gangsterów

FILMOGRAFIA

2. Born a crime – rasowe stereotypy w mediach

Telewizja: życie rodzinne, informacja i rozrywka

Urzeczenie amerykańskim kinem

Dystans do hollywoodzkiego kina

Humorystyczne hiperbole i synekdochy rodem z animacji

Film jako tendencyjne narzędzie rejestracji

Medialne stereotypy

Reality show dla dzieci

Ojciec i Formuła 1

Odtwarzacze i płyty DVD – źródło nielegalnego zysku

Monitoring a postrzeganie koloru skóry

Gry – rozrywka i źródło dochodu

Przekazy filmowe: wprowadzenie do zachodniej kultury

FILMOGRAFIA

VI. DRAMAT

1. Dekada dramatopisarzy-scenarzystów

Amejko: filmowe konwencje zagrożeniem wrażliwości

Walczak: Batman jako antybohater

FILMOGRAFIA

Wojcieszek: gangsterzy rodem z telewizji

FILMOGRAFIA

Bieliński: groza telewizyjnych wiadomości

Stasiuk: monitoring gastarbeiterów

Masłowska: skutki koncentracji mediów

FILMOGRAFIA

Tomczyk: agenci służb specjalnych jako medialni sternicy poglądów

i zdarzeń 388

FILMOGRAFIA

Rudzka: dwa typy ekranów, czyli społeczny podział

FILMOGRAFIA

Sikorska-Miszczuk: telewizor a ewangeliczne przesłanie

FILMOGRAFIA

Pollesch: człowiek uprzedmiotowiony przez kamerę

FILMOGRAFIA

Iljewski: media a Penaty

FILMOGRAFIA

Szergin: Stalker jako pracownik służby bezpieczeństwa

FILMOGRAFIA

Dramat: destrukcja za pośrednictwem przekazów medialnych

VII. WYNIKI ANALIZY – FILM W LITERATURZE

Najpopularniejsze filmy i ich twórcy

Liryka, epika, non-fiction i dramat wobec filmowych znaczeń

STRESZCZENIE

ABSTRACT

ŹRÓDŁA ILUSTRACJI

Spis tabel

ŹRÓDŁA

Wykaz analizowanych tekstów

Opracowania i konteksty

INDEKS FILMÓW

INDEKS AKTORÓW I PREZENTERÓW

INDEKS REŻYSERÓW I PRODUCENTÓW FILMOWYCH

INDEKS BOHATERÓW

INDEKS PROGRAMÓW I SERIALI TELEWIZYJNYCH

INDEKS STACJI I KANAŁÓW TELEWIZYJNYCH