Legendarna królowa Polski Wanda objęła władzę po śmierci ojca Kraka i wygnaniu jego syna bratobójcy. Mimo nadzwyczajnej urody nigdy nie wyszła za mąż, samotnie sprawując władzę. W najstarszym zapisie legendy – kronice Mistrza Wincentego – opowieść układa się wokół czterech sytuacji: Po bezpotomnej śmierci obu braci, piękna Wanda obejmuje tron. Władca germański słysząc, że Polską rządzi kobieta, napada na kraj. Wojska nieprzyjaciela zobaczywszy urodziwą, Wandę uchylają się od walki. Wódz ich przebija się mieczem, a na swoich żołnierzy rzuca klątwę, by zawsze pozostawali pod rządami kobiet. Publikacja Artura Lisa „O Wandzie, córce Kraka” stanowi szeroką analizę historiograficzną legendy od średniowiecznych kronik do literatury współczesnej.
Legenda o Wandzie
Kronika polska mistrza Wincentego Kadłubka
Kronika Czechów Kosmasa
Kronika wielkopolska
Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego
Nowożytna historiografia o Wandzie
Bibliografia