Amory / Owidiusz

Jest to pierwszy tom planowanego przez Instytut Filologii Klasycznej UAM wieloksięgu PUBLIUSZ OWIDIUSZ NAZON, DZIEŁA WSZYSTKIE. Pomysłodawcą tej serii jest prof. Aleksander Wojciech Mikołajczak. W ten sposób pragniemy pokazać – po raz pierwszy w języku polskim – pełen obraz dokonań poetyckich największego rzymskiego elegika szerokiemu gronu odbiorców. Tak widziany krąg potencjalnych czytelników powoduje, że planowany cykl nie będzie obciążony całym ogromem wiedzy narosłej wraz z badaniami kolejnych dzieł genialnego Owidiusza. Staramy się raczej pokazać poetę możliwie przystępnie i atrakcyjnie dzisiejszemu czytelnikowi, jednak (na ile to możliwe) bez spłycania jego niezwykłych dokonań poetyckich oraz z uwzględnieniem szczególnych czasów, w których żył. Zaczynamy zaś, co oczywiste, od Amorów, bestsellerowego debiutu młodego poety, który przebojem wszedł ze swym frywolnym dziełkiem na rynek czytelniczy i na lata zawładnął gustami zachwyconych czytelników.
Tom niniejszy jest dziełem translatorskim pięciorga pracowników Instytutu Filologii Klasycznej UAM: dr Aleksandry Arndt, dr. Łukasza Bergera, prof. Moniki Miazek-Męczyńskiej, prof. Ewy Skwary i prof. Elżbiety Wesołowskiej. Każdy z tłumaczy kierował się własnymi zasadami (poza wspólnymi ustaleniami co do metrum) w pracy nad wybranymi elegiami, by oddać je w swoim odczuciu jak najzgrabniej w języku polskim. Wydaje nam się, że wielorakie spojrzenie na debiutanckie dzieło Owidiusza ma ten walor, iż pokazuje, jak różnie można po ponad dwóch tysiącach lat czytać i przekładać wielkiego poetę. Jeśli założymy, że tłumacz to także najpierw czytelnik, to może dzięki naszemu pomysłowi wydawniczemu otrzymamy dokładniejszy polski obraz tej genialnej poezji. Niestety, w Polsce Owidiusz, jako autor Amorów, mimo że popularny w Europie, nie jest zbytnio znany. Najwyższy czas więc to zmienić.

Elżbieta Wesołowska
Profesor w Instytucie Filologii Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Badaczka poezji rzymskiej (głównie twórczości Owidiusza), teatru antycznego (dramaty Seneki) oraz recepcji antycznej kultury w literaturze nowożytnej Europy. Tłumaczka Seneki i Owidiusza. Zainteresowania: antyczna poezja i proza łacińska. Redaktor monografii zespołowych, autorka tomików komentowanych przekładów, monografii naukowych oraz artykułów naukowych. Konsultantka w czasie powstawania filmu Quo vadis? i autorka wierszy śpiewanych przez Nerona w tym filmie. Redaktor naczelna czasopisma „Symbolae Philologorum Posnaniensium” w latach 1996–2021. Wierzy, że antyk nadal jest ważny i próbuje o tym przekonywać innych.
Więcej: https://pl.wikipedia.org>wiki>Elżbieta_Wesołowska

WSTĘP

Okres archaiczny

Okres hellenistyczny

Życie Publiusza Owidiusza Nazona

Sytuacja w Rzymie i polityka Oktawiana Augusta

Elegicy augustowscy

Owidiusz – opozycjonista?

Twórczość Owidiusza

Amory

Oszustwa

Miłosna przemoc i szantaż

Mąż jako figura komiczna

Miłość jako walka

Amory na przestrzeni wieków

W Europie

Tytuł

Imiona i nazwy

Od tłumaczy

Podziękowania

Amory , Przekład i komentarz: Aleksandra Arndt, Łukasz Berger, Monika Miazek-Męczyńska, Ewa Skwara,

Elżbieta Wesołowska

Księga PIERWSZA

Epigram

I 1 [Arma gravi numero…]

Poszukiwanie tematu

I 2 [Esse quid hoc dicam…]

Jeniec Amora

I 3 [Iusta precor…]

Korzyści z kochanka-poety

I 4 [Vir tuus est…]

Na uczcie

I 5 [Aestus erat…]

Pierwsze sam na sam

I 6 [Ianitor (indignum) dura religate catena…]

Serenada przy zamkniętych drzwiach

I 7 [Adde manus in vincla meas… ]

Akt agresji

I 8 [Est quaedam – quicumque…]

Dipsas mami dziewczynę

I 9 [Militat omnis amans...]

Amant na wojennej ścieżce

I 10 [Qualis ab Eurota…]

Dziewczyna materialistka

I 11 [Colligere incertos…]

Zakochani listy piszą

I 12 [Flete meos casus...]

Posłańcy złych wieści

I 13 [Iam super oceanum…]

Na pohybel Jutrzence

I 14 [Dicebam „medicare tuos...” ]

Przeciwko farbowaniu włosów

I 15 [Quid mihi, Livor edax...]

W poezji będę żywy

KSIĘGA DRUGA

II 1 [hoc quoque composui…]

To ja, Nazon, napisałem

II 2 [Quem penes est dominam…]

II 3 [Ei mihi quod dominam…]

Do stróża Korynny

Do stróża raz jeszcze

II 4 [Non ego mendosos… ]

Brunetki, blondynki…

II 5 [Nullus amor tanti est…]

Na gorącym uczynku

II 6 [Psittacus, Eois imitatrix…]

Lament nad martwą papużką

II 7 [Ergo sufficiam reus…]

Zazdrość miłości szkodzi

II 8 [Ponendis in mille…]

Nie ma jak szantaż

II 9A [O numquam pro re…]

II 9B [„Vive” deus „posito”…]

Utyskiwania zmęczonego wojownika

II 10 [Tu mihi, tu certe…]

Jeśli umrzeć, to tylko z miłości

II 11 [Prima malas docuit…]

Blaski i cienie morskich podróży

II 12 [Ite triumphales…]

Miłość i wojna, czyli historia stara jak świat

II 13 [Dum labefactat onus …]

Niechciane konsekwencje

II 14 [Quid iuvat inmunes…]

Zbrodnicze matki

II 15 [Anule, formosae digitum…]

Prezent z podtekstem

II 16 [Pars me Sulmo tenet…]

Samotność w raju

II 17 [Siquis erit, qui…]

Dopasowywanie niedopasowanych

II 18 [Carmen ad iratum…]

No i jak tu nie pisać elegii?

II 19 [Si tibi non opus est…]

Zakazany owoc

KSIĘGA TRZECIA

III 1 [Stat vetus et multos…]

Walka o duszę poety

III 2 [Non ego nobilium…]

W cyrku

III 3 [Esse deos, i, crede…]

Dziewczęce szelmostwa

III 4 [Dure vir, inposito…]

Ostrzeżenie dla męża

III 5 [Nox erat, et somnus…]

Nocny koszmar

III 6 [Amnis harundinibus…]

Do nieczułej rzeki

III 7 [At non formosa est…]

Anatomia miłości

III 8 [Et quisquam ingenuas…]

Rywale

III 9 [Memnona si mater…]

Śmierć Tibullusa

III 10 [Annua venerunt Cerealis…]

Cerera

III 11 [Multa diuque tuli…]

Kronika stanów miłosnych

III 12 [Quis fuit ille dies…]

Wszystko na sprzedaż

III 13 [Cum mihi pomiferis…]

Junona 231

III 14 [Non ego, ne pecces…]

Seksmisja 233

III 15 [Quaere novum vatem…]

Nowe horyzonty

Wykaz skrótów

BIBLIOGRAFIA

Wydania, przekłady, komentarze (w porządku chronologicznym)

Miłosne poezje Owidiusza po polsku (w porządku chronologicznym)

Wybrane wiersze z tomu Amory, przetłumaczone na język polski w XXI w.

(w porządku chronologicznym)

Inni autorzy (w porządku alfabetycznym)

Publikacje cytowane (w kolejności alfabetycznej)

Dalsze propozycje lekturowe

INDEKS OSOBOWY