Kazimierz Wierzyński (1894–1969) jest bez wątpienia jednym z najważniejszych polskich poetów XX wieku. Choć legendzie nie da się zaprzeczyć, przez wiele lat jego dzieła nie były wznawiane i na nowo przybliżane kolejnym pokoleniom czytelników. Po Pamiętniku poety (PIW 2018) przyszła więc pora na monumentalne dzieło – Poezje zebrane. W tej dwutomowej edycji (opracowanej przez Pawła Kądzielę, który przygotował również szczegółowe noty, i poprzedzonej wstępem Anny Nasiłowskiej) współczesny odbiorca znajdzie wszystkie tomy wydane przez Wierzyńskiego, wraz z wierszami rozproszonymi i przekładami poezji obcej.
Tom I
Kazimierz Wierzyński, poeta
Wiosna i wino
Wiosna i wino
Otwórzmy nasze wrota
Jeno radości
Nieść się wraz z tobą
O, rozłożyste pola
W słonecznym blasku
Jak dziecinne piąsteczki
Kiedy się twojej roześmianej bieli
Hej! Świat się kręci!
Przez miedze polne
Zmierzch świat zalewa
Wśród drzew bielonych
Muchy niebieskie
Nie umiem tego powiedzieć
Grzmi!
Zielono mam w głowie
Sprzedaj się wiatrom
Jestem, jak szampan
Na przełaj gonię
Pandora
Mapa
Gdzie nie posieją mnie
Ty jesteś taka ładna
Kapelusz biorę pod pachę
Tryptyk
Siwej pani W.
Ja jestem falą
Miramare
Akacje na ulicach już kwitną
Ten wiatr, ten wiatr, ten psotnik
Tak bosko rzucać na wiatr swoje słowa
Znów miejsca znaleźć żadnego nie mogę
Rzućmy to miasto
O, przestrzenie, przestrzenie!
Tańce po światach
Tyś jest, jak dzień wiosenny
Droga: głębokie koleiny
Na polach
Drogaś mi jest
Przesiąkły jestem tobą
Msza
W miłosnych splotach
O, powietrze poranne
Jak płomień, przylgnąć
Słucham i patrzę
Rodzeni z czarnej gleby
I znów jest tak ni w pięć, ni w dziewięć
Aleje Ujazdowskie, niedzielne południe
Wśród krzaków leżę
Jesienią już zanosi
Widnokrąg w ramach niebieskiego boru
Kabała jesienna
Wyżęli pole
Dusza nam się, jak okno, na zimę zamyka
Pierwszy śnieg dzisiaj upadł
Prochu perłowy!
Krajobraz taki sam
Sanki dzwoniące
Pieśń o wynalazku
Tyle jest we mnie bajecznej pogody
Szumi w mej głowie
Gwiżdżę na wszystko
Jedna przyczyna i jeden jest cel
Podściel twe pyszne, świetne ciało
Jak gdyby cały świat mi się oddawał
Odwiedziny
Śpiew dionizyjski
Bóg się zakochał w nas
Zakwitasz świecie
Wzbieram i szumię
Jestem, jak gdyby muzyka
Wróble na dachu
Inwokacja
Manifest szalony
Filozofia
Wszystko jedno
Lewa kieszeń
Rano
Pieśń wagabundy
Wakacje
Marzec
Wieczór w bzach
Sasanki
Poemat z pamięci
Pani z rajerem
Rokoko
Zmierzch
Żytomierz
Boże Ciało
Lato w mieście
Swoboda
Daleko
Lato
Dzień z tobą
Haft
Cień
Bal
Pustka
Zdarzenie
Jesień
Żurawie
Nigdy
Jesień
***
Ballada
Melancholia
Podróż do Afryki
Gopło
Ballada o Kartaginie
Wieczór z Przysieckim
Ballada
Chrystus i dziewczynka
Kolęda dziecinna
Kołysanka
Czarny hrabia
Cyganie
Dworzec
Kamieniarz
Tęsknota
Orka
Madonna siejby
Tak czy inaczej
Światu
Niech będzie pochwalony
Modlitwa
Stare, jak świat
Przyjaciołom
Depesza
Galeria
Kuglarz
Heroica
Wielka Niedźwiedzica
Prolog
Nie mam już w sobie żadnych słów
Pojedna nas ta prawda
Kamień
Czy nas uwiodła radość uboga
Miłość świata
Sumienie
1914-1918
Wszystkimi słowy
Na nic nikomu
Kiedy to wszystko się skończy
Nic mnie nie smuci
Cóż mogę się jeszcze dowiedzieć
Nie wiem czy jesteś, Boże
Wszystko tak się potoczy
Opadło ze mnie wszystko ludzkie
Bardiów
Krzeszów
Nad Tanwią
Popkowice
Nikt żadnym słowem
Długie wierzb rzędy
Mojej matce
List do domu
Piosenka
Listy z podróży
Nie wiem czy byłem tu kiedy
Bal na jeziorze
Leman
Miasteczka nad wodą
Pamiątka z Solury
Jesień
Ziemia
Ziemia
Wiosna
Las
O smutnym wietrze
Rzuciłbym wszystko
Oda prowincjonalna
Legenda
Legenda
Czarna muza
Maria Magdalena
Miasto
Venus
Wojna
Piłsudski
Wielka Niedźwiedzica
Wielka Niedźwiedzica
Pamiętnik miłości
I
Umiłowanie
Obłok
Księżyc zakochanych
Smuga
Lalki
Marsz triumfalny
Głowa
Usta twoje całują
U nas na Litwie
O wysokim księżycu
Smutek
Klinika lalek
Serenada
Strzała
Przykazanie
II
Jedyna światłość
Co jest za mną
Pisane podczas słoty
Noc w mieście
Przerażenie
Coraz bliżej
Ucieczka
W domu
Pojednanie
III
Prawda i serce
Pieśń weselna
Noc romantyczna
Podróż do Włoch
Wieczór w Kampanii
Pocztówka z Neapolu
Zima zakopiańska
Błahe zdarzenia
Popioły
Oddech świata
Miłość
Laur olimpijski
Defilada atletów
Oddech
Match footballowy
100 m.
Paddock i Porritt
Skok o tyczce
Fanfara na cześć Karola Hoffa rekordzisty w skoku o tyczce
Erminio Spalla
Panie na start!
Nurmi
Spartanin
Dyskobol
Bieg na przełaj
Pieśń o Amundsenie
Gaj Akademosa
Rozmowa z puszczą
Owoce
Rozmowa ze światem
Wiosna w Rzymie
Wenecja
Castrogiovanni
Wiersz sycylijski
Do Teokryta
Rocca di papa
Koncert w Malines
Wiersz z Londynu do Lwowa
W Tatrach
Wodobranie
Litwa jesienna
O wierszach poprzednich i przyszłych
Kawiarnia pod Pikadorem
O prochu ziemskim
Nuta o ptakach
Zające
Miłość
Żona poety
Na śmierć przyjaciela
Szaragi
Litania z czwartego piętra
Rozmowa z człowiekiem
Pogrzeb Amundsena
Dzieje i śmierć księżyca
O kartce białego papieru
Rozmowa z puszczą
Pieśni fanatyczne
Film
Pieśń o suterynie
Pieśń o zgubie
Pieśń o szarości życia
Pieśń o nocach przespanych
Pieśń ze środka miasta
Pieśń szubienic
Gorzki urodzaj
Mróz
Liryka
Słowa
Gołe kości
Ars poetica
Podróż z ukochaną
Światło nocne
Tu
Do nocy
Mieszkanie
Głowa i księżyc
O latarni morskiej
Rozmowa w bibliotece
Zakochana w lotniku
Chwileczka
Deszcz
O słowiku
Okaryna
Pożar głowy
Podmuch
Jałowiec
Do samobójców
Protezy
Toledo
Droga Don Kichota
Do współczesnych
Atlantyk
New York
Miasta i ludzie
Las kaktusów
Spacer w Los Angeles
Hollywood
Księżyc i gwiazdy
Santa Monica
Misje
San Francisco
Do muzy kalifornijskiej
Podróż do Meksyku
Drzewa
Zapach młodości
Do Leopolda Staffa
Westchnienie staroświeckie
Rafał Malczewski
Wody tatrzańskie
O surowej urodzie
Mądrość jesienna
Ballada o Zarwanicy
Hymn kominów
Dzień
Fuga
Wolność tragiczna
Klechda
Droga do Nowogródka
Kraków
Manewry strzeleckie
Rok 1914
Listopad 1918
Piosenka ukraińska
Victoria
Szafot
Sulejówek
Noc narodowa
Rozmowa z Baryką
Ojczyzna chochołów
Belweder
Samotność
Werbel żałobny
Wyrok pośmiertny
Posłowie
Kurhany
Sen nocy letniej
Lord Jim
Jeździec nocny
Maryla
Łazienki
Szopen
Gałąź cyprysu czyli Rozmowa dwu Polaków
Kurhany
Barbakan warszawski
Ziemia-Wilczyca
Wstążka z Warszawianki
Święty Boże
Zstąp, duchu mocy
Via Appia
Ziemia
Łuk tryumfalny
Modlitwa za zmarłych w Warszawie
Wróć nas do kraju
Sekwana
Śnieg w Paryżu
Rozmowa z przyjezdnymi
Widok z okna
Do Finlandii
W rocznicę śmierci pułkownika Sławka
Sianokos czerwcowy
Pielgrzymom 1940 roku
Róża wiatrów
1.
Róża wiatrów
Słowo
Powrót
Nad Niemnem
Wiersz napisany na Helu
Hruby
Niefcyrka
Ziemia jesienna
Wióry
Incydent na biegunie
Śmierć nocna
El Greco
Na śmierć Bolesława Leśmiana
Modlitwa
Konfesjonał
Du Doppelgänger
Fiołki
Orfeusz
Poranek paryski
Wilga
Lato
Świt
Do gitarzystów
Podjudzanie księżyca
Podanie z Obidowej
Pochwała drzew
Wiatr górski
Ballada z Oslo
Cierlicko
Na grobie Słowackiego
Guliwer
2.
Inter arma
Pożegnanie Francji
Noc w Pirenejach
Jesień w Lizbonie
Wspomnienie z Madery
Na statku
Motto
Prawda
Wiersz z Rio de Janeiro
Do przyjaciela
Przywidzenie
Droga do domu
Trawy
Nocna przechadzka
Legenda
Zielone jeziora
List z Pensylwanii
Trzecia jesień
Wieczór nowojorski
Nocny nalot
Na Battery Place
Koncert Szopena w Nowym Jorku
Mgła
Ktokolwiek jesteś bez ojczyzny
[Od autora]
Ballada o Churchillu
Podzwonne na kaprala Szczapę
Noty
Nota edytorska
Noty do tomu Wiosna i wino
Noty do tomu Wróble na dachu
Noty do tomu Wielka Niedźwiedzica
Noty do tomu Pamiętnik miłości
Noty do tomu Laur olimpijski
Noty do tomu Rozmowa z puszczą
Noty do tomu Pieśni fanatyczne
Noty do tomu Gorzki urodzaj
Noty do tomu Wolność tragiczna
Noty do tomu Kurhany
Noty do tomu Barbakan warszawski
Noty do tomu Ziemia-Wilczyca
Noty do tomu Róża wiatrów
Noty do tomu Ballada o Churchillu
Noty do tomu Podzwonne dla kaprala Szczapy
Tom II
Krzyże i miecze
Do poetów
Strofa o wolności
Strofa o człowieku
Strofa o zgubie
Z Księgi Psalmów
Strofa o rozpaczy
Panie zastępów
Z Izajasza
Strofa o Prometeuszu
Serce na Rossie
Wieniawa
Boże rozpaczy
Jaki to chodzi za mną cień…
Poranki nagłe
Tego mi trzeba
O nagłej burzy
List
Wiersz miłosny
Księżyc
Smutku nasz pusty
Ewangelia
Dno
Noc bezdziejowa
Teby
Palimpsest
Czymże ja jestem
Sonet wojenny
Strofa o bezimiennych
Biblia polska
Litania ziemi lwowskiej
Msza żałobna w katedrze nowojorskiej
Jest w Polsce jedna droga
Powstaniec
Trzy mosty
Jerycho
Na kolumnę Zygmunta
1-go września 1944
A więc stało się
Na zajęcie Warszawy przez Rosjan
Nocna modlitwa
Na rozwiązanie Armii Krajowej
O żołnierzu warszawskim
Krzyknęli wolność
Polsko, którą przezwano…
Do sumienia świata
Pomnik
Na proces moskiewski
Na dzień zwycięstwa
Do Żydów
Powrót
Nie ma dla nas ucieczki
Matka poległych
Szum
Jest jeszcze jedna prawda…
Do gwiazdy
Czatownia
Przypowieść
Klechda
W imię Ojca
Duch
Do moich zmarłych
Krzyże i miecze
Do książki
Korzec maku
Muzy
Owies
Zaślepieni
O poezji i miłości
Lato
Stary wiersz
Europa
Van Gogh
Płacz murów rzymskich
Mistral
Epitaphium dla Laury
Ballada o świętych Mariach z Les Baux
Noc prowansalska
Cézanne
Elegia
Strofa
Alviano
Gołębie kościelne
Kantyczka
Anioły
Zapach
Kwiat Iliady
Litania na Monte Cassino
Spotkanie z inwalidą
Kolęda
Dno
Budzę się w nocy
Ballada o nowojorskim koniu
Księga obłoków
List do przyjaciela
Koncert zimowy
Jeleń
Buchalteria
Wiersz określający światowe znaczenie lisa
Patagonia
Wyprawa do Abisynii
Moreny
Zima
Argonauci
Światło
Amfibia
Nie daj się smucić
Magnolie
Brzoza
Preludium
Wiatr
O ceratowej wstążce
O moim geniuszu
O naszych kwiatach
Rośliny
Powieść
Ballada o Haydnie
Plejady
Endymion
Wykopalisko
Przygoda z Cyganami
Romans rosyjski
Piosenka więzienna
Moi sąsiedzi
Wiersz napisany na pocieszenie
Dziady
Przeprowadzka
Pociąg na Long Island
Our Town
Depesza
24 szyby w oknie
Słota
Dzikie gęsi
Czemu nie jesteście moimi siostrami
Gramatyka na prywatny użytek
Audubon
Ballada o słownikarzu
Orzech
Narada z ptakami
Wskazówki meteorologa
Czerwiec
Pracownia poety
Pijaństwo
Archiwum
Na cześć rododendronu
Znajomi z naprzeciwka
Babie lato czyli wszystko jedno co
Ballada o pewnej zgubie
Malarstwo
Burza
Ptak
Michał Anioł
Śpiewane między drzewami
Do greckich pasterzy
Moje pieśni
Ballada o poniedziałku
Postscriptum
Siedem podków
Ballada o Nocnym Marku
Mieszkanie do wynajęcia
Serce z kamienia
Śnieg
Lasy
Wieże kościane
Szaber
Matki traciły pamięć
Psalm o wierzbach
Zbudźcie mnie
Memento
Popiół
Terrarium
Wróżby
Leśne dziupła
Słowa
Kobiety które tkają
Rozmowa z Amerykanką o tłumaczeniu wierszy
Mruczek
Wiersz o Francji
Do psa wyjącego na środku ulicy
O świerszczu
Wiatr dla dzieci
Hibernacja
Lato i łania
Polowanie
Fuga
Wszystko powstaje z rytmu
Akt oficjalny
Jesień na Long Island
Pogoda
Co ja mogę wam dać
Trzy okna
Napis, którego nie ma w Prowansji
Bardzo ważna rozmowa
Etiuda na siódmą rano
Kłótnia z księżycem
Jeszcze o lisach
Jeszcze o ptakach
Przypisek do wiatrów
Kropla
O deszczu-przyjacielu
Gospodarstwo
Pieśń o domu
Księga cudów czyli polemika w sprawie wierszy
Po co piszę
Nie daj mi się modlić na ruinach Paryża
Ballada o zbuntowanych słowach
Rozmowa z Orfeuszem
Pochwała ziemi i prochu
Wody wiosenne
Gorzkie usta
Most
U źródłosłowu
Suszone gruszki
Włókno
Sobie a muzom
Mowa i ziemia
Siedem podków
Tkanka ziemi
Piąta pora roku
Wychyl się, spojrzyj
Ballada o kąciku za piecem
Poprzebierani dla niepoznaki
Sennik egipski
Pusta droga
Toast
Pięć sióstr
Przenosimy góry
Wydeptane ślady
Brama gdańska (fragment)
Do kolegi
Uwikłany
Noce zimowe
Zabawa dziecinna
Nie śpiewaj z mostu
Glicynie
365 razy
Ballada o stole
Nekrolog
Wilki
Na Placu Bastylii
Łyse głowy
Oda
Pies
A gdy wymrą psy
Kartka na drzwiach
Dach i ściany
Przypomniał mi się Nietzsche
Jeżeli o tym kto nie zapomni
Samodział
Badania lekarskie
Poduszka szpitalna
Medycyna
Ciemny korytarz
Pustynia Gobi
Matka
Na jedną sekundę
Romans
Tuwim
Wiersz o Japonii
Etiuda na jesień
Pożyczone z Éluarda
O moich wierszach
Ale…
Ręce
Na temat tamaryszka
Nocne duszki
O młodych i zakochanych
Wypadek lotniczy w Arizonie
Słowo do orfeistów
Strofa
Co ja robię?
Podróż do Prowansji
Saintes Maries de la Mer
Święta Sara patronka Cyganów
Paryż, wrzesień 1959
Czarna woda
Lekcja natchnienia
Pociecha
To wszystko twoje
Ziemskie szczęście
Kantata o rzekach
Kantata o lasach
Kantata o górach
Tkanka ziemi
Kufer na plecach
Jedno słowo
Wynajmę się
Alibi
Zuzanna, czyli poezja
Rzeczownik
Usta i oczy
Melodramat
Puszcza
Rysunek Leonor Fini
Koncert
Dwunasta
Leśmian w zimie
Emily Dickinson
Obraz
Sztuka i suka
Po przeczytaniu wstępu do antologii Poezja polska 1914 - 1939
Wyspy szczęśliwe
Ptasie mleko
Pożegnanie
Po rozum do głowy
Opium
Zegar słoneczny
Głupi wiatr
Ballada o dwu grabarzach
W związku z cytatą
Navigare
Pod rozpacz
Pantofle
Rzecz wstydliwa
Okna
Pociągi
Źdźbło
Rendez-vous
Kiedy ranne wstają zorze
Do mędrca
Zapisany
Na gałęzi
Erotyk dla ziemi
Przebity światłem
Jeże
Rozmowa z księdzem
Święto trwania
Fizyka metafizyczna
Nie ma takiej rzeczy
Panteon
Wiersz o wódce
Okno na ogród
Znaki zapytania
Nocne drzewa
Nad rzeką Housatonic
Samarytanka
Ogrodnicy
Przepis sanitarny
Zegary
Ballada naszych czasów
Matka Bolesna
Self-pity
Katedry romańskie
Piknik
Epitaphium
Strachy
Alleluja
Przerażony
Na śmierć Broniewskiego
Zasypywanie Morza Śródziemnego
Epoka elektrowni
Powieść o śniegu
Siemiony
Kufer
Wisła i wyspa
Czarny polonez
Czarny polonez
Kombinat
Moralitet o czystej grze
Moralitet o korycie
Zawracanie głowy
Wyprawa fenicka
Wyprawa naukowa
Wiersz do wołów
Uciekają
Dobranoc
Wielka scena
Świerzb
Suche gałęzie
Apoteoza
Stabilizacja
Gryps
Izrael
Przykazania
Do towarzysza Wiesława
Nocna ojczyzna
Sen mara
1.
Nie lękaj się
Próg Persefony
Akwedukt
Nowe życie
Targ na poziomki
Teatr Marcella
Italienische Reise
Hannibal ante portas
Schody
Rozmowa z zawiadowcą stacji
Pietà
Powiedziane szeptem
Rozmyślania o Piero della Francesca
Caravaggio
Andrea Mantegna: Cristo Morto
2.
Podróż
Aleja w głębi czasu
Kwiat pomarańczy
Głowy
Lilce Pawlikowskiej
Epitafium dla filozofa
Adwokat
Podwójne dno
3.
Ważna sprawa
Południe
Poezja
Początek
Dyrygent
Iłła
Wiersz dla Romana Palestra
Ciepłe kraje
Poranek w kwietniu
O liściach
Calypso
Wake Island
Rysunek
O wulkanach
4.
Quai d’Anjou
Matowe lustro
Czarne Błoto
Końskie kolana
Dialog przy fajce
Lekcja konwersacji
Poprawka historyczna
Szpakami karmiony
Afisze
Stukają z dna
Zmęczone ptaki
Gniew
Na śmierć Jana Palacha
5.
Biały dzień
Ruchome piaski
Judasz
O nieszkodliwym lwie
Anielsko-diabelskie
Schodzenie w dół
Szczekają psy
S. O. S.
Oczyszczanie miasta
Rzeki
Nocna świeca
O co?
Imiona
Słyszę czas
Dzwony
Na samym dnie
Z myślą o Albercie Camus
W czarnym kamieniu
Zaklęty
Sen mara
Wiersze rozproszone
Niech żyje życie
Śni mi się wiosna
Hej kiedyż, kiedyż?…
Pójdę, ja pójdę
Pierś moją młodą
Jam jest wichr…
Król
Fala
Ręka
Myśli bladych twarzy
Błogosławieństwo
Ostatni punkt
Krew
Okna
Przylądek Dobrej Nadziei
Noc
Zamknięta w księżycu
Lustra
Far-West
Musnęłaś mię zaledwie
Chciałbym jeszcze powrócić
Skrzydła
***
Biruta
Liść
Pieśń marynarzy
Do Konrada
Z poematu Krzywe koło
Światło
Z przekładów
Robotnik
O, jak me usta spragnione wciąż płoną…
Echo
Jesień
Przyjaciołom
***
Trawa
Noty
Noty do tomu Krzyże i miecze
Noty do tomu Korzec maku
Noty do tomu Siedem podków
Noty do tomu Tkanka ziemi
Noty do tomu Kufer na plecach
Noty do tomu Czarny polonez
Noty do tomu Sen mara
Noty do wierszy rozproszonych
Noty do przekładów