Porzuceni przez ojca. Psychologia ateizmu / Paul C.Vitz

Porzuceni przez ojca

Psychologia ateizmu

Paul C. Vitz

W tym rozszerzonym wydaniu, wychodząc od Freuda i jego „teorii projekcyjnej” religii – że wiara w Boga jest jedynie wytworem ludzkiego pragnienia bezpieczeństwa – profesor Vitz twierdzi, że psychoanaliza w rzeczywistości dostarcza bardziej satysfakcjonującego wyjaśnienia ateizmu. To rozczarowanie swym ziemskim ojcem, czy to przez jego śmierć, nieobecność, czy złe traktowanie, często prowadzi do odrzucenia Boga.

Biograficzny przegląd wpływowych ateistów z ostatnich czterech stuleci pokazuje, że ta „hipoteza ułomnego ojca” dostarcza spójnego wyjaśnienia „intensywnego ateizmu” tych myślicieli. Vitz przeprowadza intrygujące porównanie mężczyzn i kobiet ateistów oraz omawia wiele innych czynników psychologicznych, które mogą przyczyniać się do ateizmu.

Vitz nie twierdzi, że ateizm jest zdeterminowany psychologicznie. Każdy człowiek, niezależnie od swoich doświadczeń, ostatecznie decyduje się zaakceptować Boga lub go odrzucić. Jednak niefrasobliwe przypisywanie wiary religijnej irracjonalnym potrzebom psychologicznym jest tak powszechne, że konieczne jest wykazanie psychologicznych czynników predysponujących do ateizmu.

SPIS TREŚCI

Przedmowa // 11

Podziękowania // 15

Część 1

Ateiści, teiści oraz ich ojcowie // 19

1. Intensywny ateizm // 21

Projekcyjna teoria wiary w Boga // 23

Nieuznawana Freudowska teoria niewiary: ateizm związany

z kompleksem Edypa // 27

Nowa teoria ateizmu: hipoteza ułomnego ojca // 32

Rozszerzenie teorii: hipoteza niepewności przywiązania // 33

Przywiązanie i religijność // 35

Przywiązanie i niewiara // 39

2. Dowód: ateiści i ich ojcowie // 43

Nieżyjący ojcowie // 45

Friedrich Nietzsche (1844–1900) // 45

David Hume (1711–1776) // 50

Bertrand Russell (1872–1970) // 50

Jean-Paul Sartre (1905–1980) // 53

Albert Camus (1913–1960) // 55

Arthur Schopenhauer (1788–1860). Samobójstwo ojca // 56

Ojcowie przemocowi i słabi // 57

Thomas Hobbes (1588–1679) // 57

Jean Meslier (1664–1729) // 59

Voltaire (1694–1778) // 61

Jean d’Alembert (1717–1783) // 62

Baron d’Holbach (1723–1789) // 64

Ludwig Feuerbach (1804–1872) // 65

Samuel Butler (1835–1902) // 66

Sigmund Freud (1856–1939) // 68

Herbert George Wells (1866–1946) // 69

Pomniejsi ateiści // 72

John Toland (1670–1722) // 72

Robert Taylor (1784–1844) // 73

Richard Carlile (1790–1843) // 74

Współcześni ateiści // 75

Albert Ellis (1913–2007) // 75

Madalyn Murray O’Hair (1919–1995) // 76

Nowi ateiści // 77