Rewolucja francuska otwiera nowy rozdział w historii światowych muzeów. Swobodny dostęp do arcydzieł sztuki urasta do rangi jednego z praw człowieka i obywatela. Dziewiętnastowieczne muzeum, którego prototypem jest Luwr, uczestniczy w procesie demokratyzacji społeczeństw i staje się atrybutem dziedzictwa narodowego. W Europie powszechnie inwentaryzuje się państwowe bogactwa sztuki i kultury. Zakładane są najważniejsze publiczne zbiory – Prado w Madrycie, National Gallery w Londynie czy Gliptoteka i Pinakoteka w Monachium. Ale muzeum bywa też instrumentem sprawowania i narzucania władzy. Przyczynia się do legitymizacji suwerena. Uwikłane jest w polityki historyczne i tożsamościowe. Bierze udział w konfliktach między mocarstwami, które dokonując grabieży dóbr kulturalnych na rywalach, umacniają swoje międzynarodowe pozycje.
Drugi tom dzieła Muzeum. Historia światowa poświęcony jest krótkiemu, lecz burzliwemu okresowi, który rozpoczyna się około 1789 roku, a kończy w 1850. To właśnie wtedy – w momencie rozkwitu idei wolnościowych i nacjonalistycznych – powstaje nowoczesne muzeum.
Księga czwarta. Okres francuski: 1789–1815
12. Narodziny Muséum Français, wzorca muzeum rewolucyjnego
13. Luwr i Wersal. Muzeum arcydzieł „wyzwolonych” i „pomnik chwały narodowej”
14. Muzeum Napoleona: „pomnik nad pomnikami”, który zrodził się i umarł z powodu wojny
15. Muséum. Od gabinetu historii naturalnej do laboratorium nauk o życiu i ziemi
16. Nauki w służbie użyteczności: Konserwatorium Sztuk i Rzemiosł, Gabinet Anatomii, Muzeum Artylerii
17. Muzeum Zabytków Francuskich: historyczne, artystyczne, narodowe
18. Francuska polityka muzealna: naród i Europa
19. Dziedzictwo rewolucji i cesarstwa. Redystrybucja dzieł sztuki i nowy status muzeum
Księga piąta. Muzea i narody: 1815–1850
20. Hiszpania. Prado, muzeum królewskie, muzeum narodowe
21. Wielka Brytania
Przyrodnicy i starożytnicy
Metamorfozy British Museum
National Gallery: kolekcja prywatna, która stała się muzeum
British Museum: sztuka starożytna i historia naturalna
W Londynie i gdzie indziej: muzea artystyczne, muzea naukowe
22. Francja
Luwr: wkroczenie historii
Problem klasyfikacji: ceramika i etnografia
Historia narodowa: Wersal i Cluny
Obrazy: tryumf historii
23. Niemcy
Kolekcjonerzy w swoich miastach. Muzeum mieszczańskie: Frankfurt, Kolonia, Lipsk. Kolekcja braci Boisserée
Monachium: romantyzm i klasycyzm
Berlin: klasycyzm kontra romantyzm
Sztuka, historia, natura: od Berlina do Monachium via Drezno, Norymberga, Moguncja
24. Innowacje duńskie: archeologia, historia, etnografia
Posłowie. W stronę nowego porządku. Nowe treści, nowe przestrzenie
Bibliografia
Spis ilustracji
Przypisy