Tajemnica adwokacko-radcowska i notarialna oraz inne środki ochrony zaufania w postępowaniu cywilnym

Tajemnica zawodowa jest jedną z najważniejszych wartości łączących się z wykonywaniem zawodów zaufania publicznego. W książce kompleksowo ujęto ochronę zaufania do adwokata, radcy prawnego i notariusza w postępowaniu cywilnym, z uwzględnieniem różnych środków jej zapewnienia.

Do szerokiego kontekstu instytucji procesowych mających wpływ na zakres zaufania do profesjonalnych pełnomocników zaliczono m.in.:
• przymus adwokacko-radcowski,
• odmowę sporządzenia przez profesjonalnego pełnomocnika nadzwyczajnego środka zaskarżenia,
• ważne przyczyny zwolnienia od obowiązku zastępowania strony w procesie przez
adwokata lub radcę prawnego ustanowionego przez sąd,
• zaostrzanie rygorów procesowych w odniesieniu do wadliwych czynności pełnomocników profesjonalnych.

Przedstawiono ocenę obowiązującej regulacji, poszukiwano optymalnych rozwiązań i sformułowano postulaty de lege ferenda. Porównawczo omówiono także ochronę tajemnicy zawodowej w postępowaniu karnym oraz poufność pozasądowych postępowań cywilnych, tj. arbitrażu i mediacji.

Publikacja zainteresuje praktyków, przede wszystkim adwokatów, radców prawnych i notariuszy, a także aplikantów zawodów prawniczych. Będzie też cenną lekturą dla pracowników naukowych zainteresowanych omawianą problematyką.

Wykaz skrótów  | str. 13

Przedmowa  | str. 17

Słowo wstępne  | str. 21

Część I
Ochrona tajemnicy zawodowej adwokata i radcy prawnego w sądowym postępowaniu cywilnym  | str. 23

Izabella Gil

Pełnomocnik zawodowy (adwokat lub radca prawny)… jako świadek w postępowaniu cywilnym  | str. 25

Wstęp  | str. 25

Rola pełnomocników zawodowych w postępowaniu cywilnym  | str. 26

Rola świadka w postępowaniu cywilnym  | str. 28

Rozumienie terminu „tajemnica zawodowa”  | str. 31

Zakres podmiotowy tajemnicy zawodowej  | str. 33

Zakres przedmiotowy tajemnicy zawodowej  | str. 34

Zakres temporalny tajemnicy zawodowej adwokatów i radców prawnych  | str. 36

Ograniczenia zachowania tajemnicy zawodowej adwokatów i radców prawnych  | str. 37

Adwokat lub radca prawny jako świadek – ekspert  | str. 44

Wnioski końcowe  | str. 45

Bibliografia  | str. 46

Krzysztof Knoppek

Problem tajemnicy adwokackiej w kontekście prawa świadka… do odmowy odpowiedzi w postępowaniu cywilnym  | str. 49

Uwagi wprowadzające  | str. 49

Rozgraniczenie prawa odmowy zeznań i prawa odmowy odpowiedzi  | str. 50

Sytuacja procesowa i ustrojowa adwokata występującego w sprawie w charakterze świadka i w charakterze strony  | str. 51

Zakres przedmiotowy tajemnicy adwokackiej  | str. 55

Zakres podmiotowy tajemnicy adwokackiej  | str. 56

Problem dopuszczalności odstępstw od zachowania tajemnicy adwokackiej  | str. 60

Wnioski końcowe  | str. 63

Bibliografia  | str. 64

Anna Machnikowska

Tajemnica zawodowa radcy prawnego w kontekście postępowania cywilnego  | str. 65

Wprowadzenie  | str. 65

Podstawa prawna obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej radcy prawnego w postępowaniu cywilnym  | str. 68

Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej w postępowaniu cywilnym, w którym strona dokonała zwolnienia radcy prawnego z tajemnicy na potrzeby złożenia zeznania, oraz w postępowaniu, którego radca prawny jest stroną  | str. 86

Wnioski końcowe  | str. 91

Bibliografia  | str. 92

Część II
Inne środki ochrony zaufania strony do pełnomocnika profesjonalnego w postępowaniu cywilnym  | str. 95

Sławomir Cieślak

Zaufanie strony a zaostrzanie rygorów procesowych stosowanych… w odniesieniu do wadliwych czynności adwokatów i radców prawnych w postępowaniu cywilnym  | str. 97

Wprowadzenie  | str. 97

Założenia wstępne  | str. 98

Analiza wypadków ustawowego zróżnicowania rygorów procesowych stosowanych w odniesieniu do wadliwych czynności pełnomocników profesjonalnych oraz stron niekorzystających z takiego zastępstwa  | str. 100

Konsekwencje prawne wniesienia przez pełnomocnika profesjonalnego pisma procesowego dotkniętego brakami formalnymi (art. 1301a k.p.c.)  | str. 100

Wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem nieopłacony przez pełnomocnika profesjonalnego (art. 328 § 4 k.p.c.)  | str. 106

Pouczenie strony niezastępowanej przez pełnomocnika profesjonalnego (art. 357 § 2 zdanie drugie k.p.c.)  | str. 108

Sankcje stosowane w stosunku do czynności objętych przymusem adwokacko-radcowskim  | str. 110

Wnioski końcowe  | str. 120

Bibliografia  | str. 121

Andrzej Jarocha

Przymus adwokacko-radcowski w postępowaniu cywilnym…, czyli od przyprawców do gwarantów profesjonalizmu procesowego  | str. 123

Uwagi wstępne  | str. 123

Adwokat i radca prawny jako profesjonalni pełnomocnicy stron w postępowaniach sądowych  | str. 125

Przymus radcowsko-adwokacki jako ograniczenie zdolności postulacyjnej  | str. 130

Przymusowe zastępstwo adwokacko-radcowskie jako kwalifikowana forma czynności procesowych  | str. 132

Przymus adwokacko-radcowski jako gwarancja wysokiego poziomu postępowania sądowego  | str. 133

Zakres stosowania przymusu adwokacko-radcowskiego w postępowaniach karnym, sądowoadministracyjnym, przed Trybunałem Konstytucyjnym oraz innych  | str. 134

Przymus adwokacko-radcowski w Kodeksie postępowania cywilnego  | str. 138

Kierunki i podstawy zmian zakresu przymusu adwokacko-radcowskiego w postępowaniu cywilnym  | str. 142

Wnioski końcowe  | str. 145

Bibliografia  | str. 147

Marcin Kostwiński

Zastępstwo adwokata lub radcy prawnego… niemogącego brać udziału w rozprawie w kontekście ochrony zaufania strony do profesjonalnego pełnomocnika  | str. 149

Uwagi wstępne  | str. 149

Stosunek łączący stronę i profesjonalnego pełnomocnika  | str. 153

Powinność ustanowienia zastępcy przez adwokata lub radcę prawnego  | str. 161

Przyczyny odroczenia rozprawy dotyczące profesjonalnego pełnomocnika  | str. 165

Wyłączenie możliwości ustanowienia zastępstwa przez stronę  | str. 175

Podsumowanie  | str. 178

Bibliografia  | str. 180

Grzegorz Sikorski

Zaufanie strony a ważne przyczyny zwolnienia od obowiązku… zastępowania strony w procesie przez adwokata lub radcę prawnego ustanowionego przez sąd (art. 118 § 3 k.p.c.)  | str. 183

Uwagi wstępne  | str. 183

Pomoc prawna z urzędu uregulowana w innych niż Kodeks postępowania cywilnego aktach prawnych  | str. 185

 3. Ustanowienie pełnomocnika z urzędu na gruncie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego  | str. 188

 4. Zwolnienie z obowiązku obrony  | str. 189

 5. Przyczyny zwolnienia z obowiązku obrony  | str. 191

 6. Ocena utraty zaufania przez sąd  | str. 192

 7. Działania pełnomocnika, które mogą doprowadzić w oczach klienta do utraty zaufania, w przepisach art. 118 § 5 i 6 k.p.c.  | str. 193

 8. Wypowiedzenie przez stronę pełnomocnictwa pełnomocnikowi ustanowionemu z urzędu  | str. 194

 9. Utrata zaufania jako powód do upadku pełnomocnika (obrońcy) w postępowaniach regulowanych przez inne przepisy  | str. 195

Działanie pełnomocnika z urzędu po zwolnieniu go z obowiązku zastępowania strony  | str. 196

Wnioski końcowe  | str. 197

Bibliografia  | str. 197

Szymon Śniady

Brak fiskalny wniosku o uzasadnienie orzeczenia wniesionego… przez pełnomocnika  | str. 199

Wstęp  | str. 199

Znaczenie wniosku o uzasadnienie orzeczenia  | str. 200

Dopuszczalność zaostrzenia rygoru w zależności od podmiotu składającego wniosek o uzasadnienie  | str. 202

Postępowanie z wnioskiem o sporządzenie uzasadnienia dotkniętego brakami  | str. 204

Wnioski końcowe  | str. 207

Bibliografia  | str. 208

Tadeusz Zembrzuski

Zaufanie strony a odmowa sporządzenia przez pełnomocnika… nadzwyczajnego środka zaskarżenia  | str. 209

Wprowadzenie  | str. 209

Bezwzględny przymus adwokacko-radcowski  | str. 211

Odmowa sporządzenia i wniesienia środka zaskarżenia  | str. 217

Antycypacyjna weryfikacja celowości wnoszenia środka zaskarżenia  | str. 219

Opinia o braku podstaw do wniesienia środka zaskarżenia  | str. 222

Ochrona przed arbitralnością decyzji pełnomocnika  | str. 225

Wykonywanie zastępstwa procesowego a zaufanie  | str. 227

Wnioski końcowe  | str. 228

Bibliografia  | str. 229

Sandra Zientalewicz

Kilka słów w odpowiedzi na pytanie, czy wymogi stawiane… profesjonalnemu pełnomocnikowi muszą być wyższe niż stawiane stronie działającej osobiście  | str. 235

Wprowadzenie  | str. 235

Czynności procesowe związane z sumiennością podejmującego je podmiotu  | str. 236

Czynności procesowe związane z bieżącym zaangażowaniem w przebieg postępowania  | str. 242

Czynności procesowe związane ze znajomością regulacji prawnych oraz praktyki orzeczniczej  | str. 246

Wnioski końcowe  | str. 254

Bibliografia  | str. 257

Część III
Ochrona zaufania stron do przedstawicieli wolnych zawodów prawniczych – ujęcie porównawcze  | str. 259

Lech Borzemski

Tajemnica notarialna  | str. 261

Zakres tajemnicy notarialnej  | str. 261

Zwolnienie z obowiązku zachowania tajemnicy  | str. 263

Udostępnienie dokumentów zawierających informacje objęte tajemnicą  | str. 269

Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa składane przez notariusza  | str. 272

Fizyczne bezpieczeństwo dokumentu notarialnego  | str. 273

Bibliografia  | str. 274

Radosław Olszewski

Wybrane zagadnienia tajemnicy adwokackiej, radcowskiej… i notarialnej w postępowaniu karnym  | str. 275

Tajemnica zawodowa w postępowaniu karnym – zagadnienia wstępne  | str. 275

Zwalnianie z tajemnicy zawodowej w postępowaniu karnym  | str. 277

Tajemnica obrończa  | str. 283

Związanie tajemnicą zawodową osoby pociąganej do odpowiedzialności karnej lub dyscyplinarnej  | str. 284

Wnioski końcowe  | str. 286

Bibliografia  | str. 289