W książce przedstawiono obowiązek wykładni prawa krajowego w kontekście brzmienia i celu prawa Unii Europejskiej w świetle zagadnień o charakterze karnoprawnym. Wskazano na metodę i sposób prowadzenia wykładni zgodnej w obszarze prawa karnego materialnego i procesowego, co ma szczególne znaczenie w sytuacji coraz większej kompetencji Unii w tych dziedzinach.
W pracy zanalizowano m.in.:
rozwój i charakterystykę obowiązku wykładni zgodnej prawa krajowego,
zakres i przedmiot wykładni zgodnej oraz jej granice,
konsekwencje niezasadnego pominięcia obowiązku wykładni zgodnej prawa krajowego,
wybrane orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego oraz Sądu Najwyższego i sądów powszechnych z okresu poakcesyjnego.
Publikacja jest przeznaczona dla praktyków stosowania prawa, tj. sędziów, adwokatów, radców prawnych, dla pracowników naukowych oraz aplikantów zawodów prawniczych.
Wykaz skrótów 9
Uwagi wprowadzające 13
Rozdział 1 Analiza wybranych teoretycznoprawnych aspektów wykładni prawa krajowego 27 1.1. Uwagi wprowadzające 27 1.2. Klasyfikacja obecnie funkcjonujących koncepcji wykładni 29 1.3. Koncepcja semantyczna intensjonalna 32 1.4. Derywacyjne ujęcie wykładni 34 1.5. Współczesne spojrzenie na koncepcje wykładni prawa w kontekście założeń pracy 37
Rozdział 2 Znaczenie wykształconych przez Trybunał Sprawiedliwości metod wykładni prawa dla ukształtowania się i rozwoju europejskiego prawa karnego 46 2.1. Uwagi wprowadzające 46 2.2. Analiza roli Trybunału Sprawiedliwości w zakresie kształtowania się europejskiego prawa karnego na przykładzie wybranego orzecznictwa 50 2.2.1. Trybunał Sprawiedliwości jako quasi-konstytucyjny Sąd Unii Europejskiej 50 2.2.2. Wpływ orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości na prawo karne państw członkowskich w okresie przed utworzeniem III filara Unii Europejskiej 54 2.2.3. Orzeczenie w sprawie M. Pupino jako pierwszy krok w procesie uwspólnotowienia dawnego III filara Unii Europejskiej poprzez orzecznictwo 67 2.2.4. Orzeczenie w sprawie Advocaten voor de Wereld VZW jako kontynuacja linii wyznaczonej w sprawie M. Pupino 73 2.2.5. Rola i znaczenie wykładni stosowanej przez TS w okresie po odrzuceniu Konstytucji dla Europy 77 2.2.6. Wykładnia stosowana przez Trybunał Sprawiedliwości na tle art. 54 Konwencji Wykonawczej do Układu z Schengen 84 2.2.7. Pytanie o model wykładni prawa unijnego w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości 86 2.3. Znaczenie wykładni zgodnej dla stosowania środków służących integracji wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych 94 2.3.1. Znaczenie wykładni zgodnej dla procesu harmonizacji prawa karnego państw członkowskich Unii Europejskiej 96 2.3.2. Znaczenie wykładni zgodnej dla wzajemnego uznawania orzeczeń sądowych 111 2.4. Uwagi podsumowujące 130
Rozdział 3 Rozwój i charakterystyka obowiązku wykładni zgodnej praw krajowego 135 3.1. Proces kształtowania się zasady wykładni zgodnej w judykaturze Trybunału Sprawiedliwości 135 3.2. Rozwój linii orzeczniczej odnoszącej się do specyfiki wykładni zgodnej prawa karnego materialnego 144 3.3. Podstawa dla obowiązku dokonywania wykładni zgodnej 151
Rozdział 4 Zakres i przedmiot wykładni zgodnej 158 4.1. Zakres obowiązku wykładni zgodnej z punktu widzenia prawidłowości i terminowości procesu implementacyjnego 158 4.2. Problematyka przedmiotu wykładni zgodnej 163 4.3. Wpływ kwestii wzorca na sposób prowadzenia wykładni zgodnej 168 4.4. Podmiotowy obowiązek zastosowania wykładni zgodnej 170 4.5. Aktualizacja obowiązku wykładni zgodnej w kontekście temporalnym 173 4.5.1. Moment początkowy wykładni zgodnej w perspektywie judykatury Trybunału Sprawiedliwości oraz doktryny prawa europejskiego 173 4.5.2. Praktyczna możliwość wykorzystania stanowiska Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-212/04, Adeneler na gruncie europejskiego prawa karnego 182
Rozdział 5 Zasada wykładni zgodnej a zasada bezpośredniego skutku prawa unijnego 189 5.1. Analiza relacji zachodzących pomiędzy zasadą wykładni zgodnej a zasadą bezpośredniego skutku prawa unijnego z punktu widzenia wywoływanych przez nie konsekwencji 189 5.2. Zasada wykładni zgodnej w perspektywie tzw. doktryny estoppelu 201 5.3. Wykładnia zgodna a zasada bezpośredniego skutku z punktu widzenia wyboru metody zapewnienia efektywności norm prawa unijnego niewprowadzonych bądź nienależycie wprowadzonych do prawa krajowego 206
Rozdział 6 Granice wykładni zgodnej 209 6.1. Treść obowiązku wykładni zgodnej z uwzględnieniem zakazu wykładni contra legem 209 6.2. Rola zasad ogólnych w procesie wykładni zgodnej krajowego prawa karnego 231 6.2.1. Znaczenie respektowania zasad ogólnych w wykładni zgodnej prawa karnego - zagadnienia wstępne 231 6.2.2. Zasada pewności prawa 247 6.2.3. Zasada nullum crimen sine lege, nulla poena sine lege 251 6.2.4. Zasada lex certa 285 6.2.5. Zasada lex rerto non agit, lex mitior agit 302 6.2.6. Zasada ne bis in idem 331 6.2.7. Prawo do rzetelnego procesu sądowego 334 6.2.8. Zasada proporcjonalności 348
Rozdział 7 Konsekwencje niezasadnego pominięcia obowiązku wykładni zgodnej prawa krajowego 368
Rozdział 8 Wykładnia zgodna na przykładzie wybranego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego oraz Sądu Najwyższego i sądów powszechnych z okresu poakcesyjnego 379 8.1. Wykładnia zgodna krajowego prawa karnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego 379 8.2. Nawiązanie do obowiązku wykładni zgodnej w wybranych orzeczeniach Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych 396
Uwagi podsumowujące 437
Orzecznictwo i dokumenty UE 459
Bibliografia 475
Zaloguj się
0,00zł
Dodano do koszyka