Skarga pauliańska i bezskuteczność czynności prawnych w restrukturyzacji i upadłości. Praktyczny przewodnik / Dariusz Kwiatkowski

Książka stanowi praktyczny poradnik dotyczący bezskuteczności czynności prawnych dłużnika dokonanych z pokrzywdzeniem wierzycieli – w celu utrudnienia bądź uniemożliwienia egzekucji ich należności. W publikacji omówiono instytucję skargi pauliańskiej uregulowanej w Kodeksie cywilnym oraz przepisy Prawa restrukturyzacyjnego i Prawa upadłościowego odnoszące się do bezskuteczności czynności prawnej zdziałanej przez dłużnika objętego postępowaniami uregulowanymi w tych ustawach.

Autor, odwołując się do najważniejszych tez literatury prawniczej oraz orzecznictwa, koncentruje się na wskazaniu praktycznych aspektów ochrony interesów wierzyciela przed nierzetelnym działaniem dłużnika.

W poradniku uwzględniono także materię dotyczącą sporządzania skargi pauliańskiej, przesłanek wytoczenia powództwa, jak również przesłanek negatywnych skargi pauliańskiej. Dopiero taka perspektywa pozwoli wyjaśnić praktyczne problemy związane ze stosowaniem przedmiotowej instytucji prawnej.

Publikacja jest przeznaczona zarówno dla praktyków prawa: komorników, adwokatów, radców prawnych, jak i osób niebędących zawodowymi prawnikami, stanowiąc cenne wsparcie dla wszystkich zainteresowanych tą tematyką, np. dłużników i wierzycieli.

Wykaz skrótów | str. 9

Wstęp | str. 11

Rozdział 1

Historyczny rozwój problematyki dochodzenia wierzytelności od nieuczciwego dłużnika | str. 15

Rozdział 2

Skarga pauliańska w prawie polskim | str. 23

2.1. Regulacje Kodeksu cywilnego dotyczące skargi pauliańskiej | str. 23

2.2. Chroniona wierzytelność | str. 25

2.3. Przesłanki zastosowania skargi pauliańskiej | str. 28

2.3.1. „Dokonanie” czynności prawnej a jej bezskuteczność  | str. 28

2.3.2. Pokrzywdzenie wierzycieli i związane z nim domniemania | str. 39

2.3.3. Korzyść osoby trzeciej | str. 43

2.3.4. Świadomość „krzywdzącego” charakteru czynności i związane z nią domniemania | str. 44

2.4. Proceduralne aspekty stosowania skargi pauliańskiej | str. 48

2.5. Skutki uwzględnienia skargi pauliańskiej przez sąd | str. 52

2.6. Darowizna i spadek – szczególne przypadki zastosowania actio pauliana | str. 55

Rozdział 3

Bezskuteczność czynności prawnej na gruncie Prawa restrukturyzacyjnego  | str. 61

3.1. Charakterystyka bezskuteczności czynności restrukturyzowanego dłużnika | str. 61

3.2. Bezskuteczność czynności prawnych w stosunku do masy układowej | str. 64

3.2.1. Zasady zarządu majątkiem wchodzącym w skład masy układowej | str. 64

3.2.2. Bezskuteczność klauzul umownych mających negatywny wpływ na przyspieszone postępowanie układowe lub na postępowanie układowe | str. 67

3.3. Bezskuteczność czynności prawnych w stosunku do masy sanacyjnej | str. 71

3.3.1. Bezskuteczność czynności prawnej z mocy prawa | str. 73

3.3.2. Obligatoryjna bezskuteczność czynności prawnej | str. 80

3.3.3. Fakultatywna bezskuteczność czynności prawnej | str. 83

3.4. Proceduralne aspekty bezskuteczności czynności sanowanego dłużnika | str. 87

3.5. Przekazanie składnika majątku do masy sanacyjnej | str. 94

Rozdział 4

Bezskuteczność czynności prawnej na gruncie Prawa upadłościowego | str. 99

4.1. Charakterystyka bezskuteczności czynności upadłego dłużnika | str. 100

4.2. Poszczególne rodzaje bezskuteczności | str. 102

4.2.1. Tożsamość regulacji pomiędzy Prawem restrukturyzacyjnym a upadłościowym | str. 102

4.2.2. Charakterystyka specyficznych rozwiązań Prawa upadłościowego w zakresie bezskuteczności czynności prawnych dłużnika | str. 103

4.2.2.1. Bezskuteczność zabezpieczeń | str. 103

4.2.2.2. Bezskuteczność zabezpieczenia i zapłaty długu niewymagalnego | str. 105

4.2.2.3. Bezskuteczność odpłatnych czynności prawnych | str. 106

4.2.2.4. Bezskuteczność przelewu wierzytelności przyszłej | str. 109

4.2.2.5. Bezskuteczność kar umownych | str. 112

4.3. Powództwo odnoszące się do bezskuteczności czynności upadłego oraz skutki jego uznania  | str. 114

Podsumowanie | str. 121

Orzecznictwo | str. 123

Literatura | str. 127