Autorzy przedstawili wybrane metody pracy operacyjnej znane współczesnej kryminalistyce, zwracając szczególną uwagę na rolę pierwszych, podstawowych czynności wykonywanych przez poszczególne służby, posiadające uprawnienia do ich prowadzenia.
W opracowaniu autorzy wychodzą naprzeciw problemom, które niesie dzisiejsza rzeczywistość i podają rozwiązania systemowe tej trudnej sytuacji, oparte na ścisłych regulacjach prawnych i proceduralnych. Wskazują, że przed zastosowaniem wybranej metody pracy operacyjnej warunkiem koniecznym, jaki należy spełnić, jest ocena tzw. ryzyka operacyjnego. Pojęcie to nie jest nowe i występuje w każdej dziedzinie życia, również w trakcie przygotowywania działań operacyjnych.
Jednak najważniejszym przesłaniem książki jest pomoc wszystkim funkcjonariuszom, stosującym metody pracy operacyjnej, w zakresie oceny pierwszych informacji oraz zgromadzonych materiałów. Jest ona skierowana także do osób nadzorujących działania operacyjne, do środowisk prokuratorskich i sądowniczych, biorących udział w procesie decyzyjnym, które wykorzystują wyniki niektórych czynności operacyjno-rozpoznawczych w postępowaniu karnym. Może być ona niezwykle przydatna młodym adeptom sztuki policyjnej i prokuratorskiej, zdobywającym wiedzę w szkołach poszczególnych służb oraz Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury.
Wstęp
Rozdział 1. Ryzyko operacyjne jako nowe pojęcie w czynnościach operacyjno-rozpoznawczych
1. Istnienie potrzeby rozważań o ryzyku operacyjnym
2. Pojęcie ryzyka. Etymologia
3. Wpływ oceny ryzyka operacyjnego na legalność i efektywność działań policyjnych
4. Wykorzystanie analizy kryminalnej do oceny ryzyka operacyjnego
Rozdział 2. Ryzyko jako pojęcie interdyscyplinarne
1. Ryzyko prawne w naukach ekonomicznych
2. Ryzyko operacyjne
A. Prawdopodobieństwo
B. Niepewność
C. Czyste ryzyko
D. Niebezpieczeństwo
E. Propozycja definicji ryzyka operacyjnego
Rozdział 3. Rodzaje ryzyka operacyjnego
1. Ryzyko doboru i stosowania metod operacyjnych
2. Ryzyko gromadzenia, a następnie wykorzystania materiałów z niektórych czynności operacyjno-rozpoznawczych
w procesie karnym – wybrane obszary oceny
3. Udostępnianie informacji stanowiących tajemnicę bankową podczas procesu karnego
4. Inne rodzaje ryzyka
A. Dozwolone ryzyko nowatorskie
B. Dozwolone ryzyko sportowe
5. Ryzyko w ustawie o ochronie informacji niejawnych
Rozdział 4. Ryzyko taktyki i techniki prowadzenia rozmów, aspekty kryminalistyczne
1. Prowadzenie rozmów
A. Przygotowanie do prowadzenia rozmowy
B. Warunki skutecznego przeprowadzenia rozmowy
2. Przebieg rozmowy zasadniczej
A. Rozmowa zasadnicza – stosowanie technik aktywnego słuchania
B. Szacowanie ryzyka operacyjnego w projekcji, racjonalizacji i minimalizacji
C. Właściwe techniki wywierania wpływu
3. Rodzaje i obszary ryzyka operacyjnego w prowadzeniu rozmów
A. Szacowanie ryzyka podczas przygotowania rozmowy specyfikacja obszarów
B. Szacowanie ryzyka podczas rozmowy zasadniczej
C. Szacowanie ryzyka operacyjnego – zakończenie rozmowy
4. Prowadzenie rozmów – etyka zawodowa funkcjonariusza i prawa człowieka
Rozdział 5. Ryzyko gromadzenia i wykorzystania w procesie karnym materiałów z obserwacji
1. Obserwacja jako metoda kryminalistyczna w zwalczaniu przestępczości
2. Kryminalistyczna definicja obserwacji
A. Podział i zasady prowadzenia obserwacji
3. Obserwacja stosowana przez służbę celną
4. Obserwacja stosowana przez Policję
5. Gromadzenie i wykorzystanie wyników obserwacji – uwagi co do przyszłych zmian ustawowych
6. Rodzaje i obszary ryzyka operacyjnego, podlegające ocenie w obserwacji
Rozdział 6. Ryzyko gromadzenia i wykorzystania w postępowaniu karnym materiałów z zakupu kontrolowanego oraz przyjęcia lub wręczenia korzyści majątkowej
1. Przyjęcie lub wręczenie korzyści majątkowej oraz zakup kontrolowany we współczesnym systemie czynności operacyjno-rozpoznawczych wszystkich służb
2. Warunki dopuszczalności stosowania metod
A. Obowiązki i uprawnienia poszczególnych służb oraz prokuratora
B. Wiarygodność informacji i ich ocena przed zastosowaniem metody
3. Aspekty prawne oceny wiarygodności informacji
4. Działania pod przykryciem – aspekty kryminalistyczne
5. Warunki legalności wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych podczas działań specjalnych – dokumenty legendujące
A. Istota oceny ryzyka operacyjnego dotycząca dokumentów legendujących
B. Dokumentowanie czynności zakupu kontrolowanego i łapówki kontrolowanej
6. Zjawisko asymetrii informacji stanowiących podstawę zastosowania metod
7. Analiza i zarządzanie ryzykiem operacyjnym przy stosowaniu przyjęcia i wręczenia korzyści majątkowej oraz zakupu kontrolowanego
8. Obszary oceny ryzyka operacyjnego w stosowanych metodach zakupu kontrolowanego oraz przyjęcia lub wręczenia korzyści majątkowej
A. Tajemnica informacji o klauzuli „zastrzeżone”, „poufne”, „tajne” i „ściśle tajne” w czynnościach operacyjno-rozpoznawczych
Rozdział 7. Obszary diagnozy ryzyka kontroli operacyjnej – aspekty kryminalistyczne
1. Kontrola operacyjna we współczesnym systemie prawa
2. Pojęcie i zakres kontroli operacyjnej na tle oceny obszarów szacowania ryzyka
A. Wyjaśnienie pojęć „kontrolowanie treści” oraz „zawartość przesyłek”
B. Uprawnienia służb w zakresie dostępu do przesyłek
3. Ustawowe wyróżnienie środka technicznego jako nowy obszar oceny ryzyka
operacyjnego dla działań legalnych
4. Obszary podstaw prawnych w ocenie ryzyka operacyjnego, związanego z wykorzystaniem materiałów zgromadzonych na podstawie art. 20c i 20d ustawy o Policji
5. Warunki dopuszczalności stosowania kontroli operacyjnej jako obszary szczególne oceny ryzyka
A. Warunki dopuszczalności wykorzystania materiałów z kontroli operacyjnej
6. Zgoda następcza w orzecznictwie Sądu Najwyższego jako warunek wykorzystania niektórych materiałów z podsłuchu operacyjnego
A. Geneza pierwotnej zgody następczej
7. Nowa zgoda następcza wyróżnienie obszarów szacowania ryzyka operacyjnego
A. Bieg terminu nowej zgody następczej – aspekty praktyczne
Rozdział 8. Wykorzystanie wyników diagnozy ryzyka operacyjnego w przyszłym ustawodawstwie – uwagi de lege ferenda
1. Pojęcie czynności operacyjno-rozpoznawczych w systemie prawa polskiego
2. Historyczne stanowisko Rządu do poselskiego projektu ustawy o czynnościach operacyjno-rozpoznawczych
3. Definicja pracy operacyjnej
A. Katalog metod pracy operacyjnej, postulaty de lege ferenda
4. Ryzyko operacyjne jako kontratyp wyłączający odpowiedzialność karną funkcjonariusza
5. Analiza wybranych zapisów historycznego projektu ustawy na tle uwag de lege ferenda – analiza proponowanych zapisów art. 14 ust. 4, ust. 6 pkt. 4 oraz ust. 18 i 19 projektu ustawy o czynnościach operacyjno-rozpoznawczych
6. Charakter czynności operacyjno-rozpoznawczych
7. Uwagi de lege ferenda do procesu ustawodawczego, dotyczącego czynności operacyjno-rozpoznawczych
8. Kontrola prokuratorska wyników czynności operacyjno-rozpoznawczych
Rozdział 9. Ryzyko operacyjne w wykorzystaniu materiałów o podsłuch uzyskany w państwach członkowskich
1. Wyjaśnienie pojęć „kontrola operacyjna” oraz „kontrola i utrwalanie rozmów” dla potrzeb współpracy służb w Unii Europejskiej
2. Współpraca policyjna i sądowa w zakresie podsłuchu operacyjnego i procesowego
3. Ocena obszarów ryzyka operacyjnego wyróżniona w Europejskiej Konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych
A. Wnioski o przechwytywanie przekazów telekomunikacyjnych
B. Przechwytywanie przekazów telekomunikacyjnych na własnym terytorium
C. Przechwytywanie przekazu telekomunikacyjnego bez pomocy technicznej innego państwa członkowskiego
4. Orzecznictwo sądów polskich o wykorzystaniu materiałów z podsłuchu w Unii Europejskiej – proponowane obszary oceny ryzyka operacyjnego
A. Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych jako wyznacznik obszarów ryzyka
5. Wykorzystanie wyników podsłuchu elektronicznego w świetle prawa niemieckiego
A. Pojęcie wielkiego i małego podsłuchu w Niemczech
6. Pozaprocesowy podsłuch elektroniczny w Niemczech
7. Ograniczenia wykorzystania materiałów z podsłuchu elektronicznego w Niemczech
Załącznik
Bibliografia