Rola Kościołów w życiu gospodarczym ziem polskich / Kamil Kowalski, Rafał Matera, Andrzej Pieczewski

Religia, poprzez działania i przekonania ludzi, wpływa na gospodarkę na wielu płaszczyznach. Kształtuje moralność, kreuje stosunek do bogactwa, propaguje określony styl życia, konsumpcji, oszczędności, a także model rodziny czy innowacji naukowo-technicznych lub społecznych. Ponadto wyznania religijne zorganizowane w Kościoły były i są podmiotami życia gospodarczego, posiadającymi majątek i kapitał ludzki. Stawiają one czoła wyzwaniu finansowania działalności, wchodząc w interakcje z ekonomicznym otoczeniem.

W niniejszej publikacji zwrócono uwagę na trzy specyficzne płaszczyzny oddziaływania religii na ekonomię, tj.: gospodarkę i zasady jej funkcjonowania w świetle doktryn religijnych, wyznania w praktyce gospodarowania oraz duchowieństwo i Kościoły jako bezpośrednich uczestników życia gospodarczego kraju. Intencją autorów było zachęcenie środowiska historyków gospodarczych do dalszych badań i studiów w omawianych obszarach, aby z wielu powstałych prac z czasem mogła wyłonić się synteza przedmiotowego zagadnienia.

Wstęp   9

Rozdział I. Stosunek judaizmu, chrześcijaństwa i islamu do działalności gospodarczej (Janusz Skodlarski)            15

Rozdział II. Problem lichwy w doktrynie trzech wielkich religii: judaizmu, chrześcijaństwa i islamu (Wojciech Morawski)               29

Rozdział III. Miłosierdzie i filantropia – duchowy płaszcz ekonomii chrześcijańskiej (Józef Duda)             39

Rozdział IV. Myśl społeczno-ekonomiczna księdza Stanisława Konarskiego a podstawowe problemy Rzeczypospolitej w czasach saskich (Zdzisław Szymański)    53

Rozdział V. Rola Kościoła katolickiego w rozwoju gospodarczym Galicji w okresie autonomii (zarys problematyki) (Krzysztof Broński)              71

Rozdział VI. Wkład biskupa Leona Wałęgi w utrwalenie boomu budowlanego w diecezji tarnowskiej u schyłku autonomii galicyjskiej (Andrzej Laskowski)               91

Rozdział VII. Gospodarcze aspekty działalności klasztoru ojców benedyktynów w Tyńcu w okresie średniowiecza i w czasach nowożytnych (Piotr Franaszek)               107

Rozdział VIII. Pochodzenie wyznaniowe i społeczne studentów Uniwersytetu Wrocławskiego 1811–1914 (Krzysztof Popiński)            123

Rozdział IX. Miejsce Kościołów i wyznań religijnych w polityce budżetowej II Rzeczypospolitej (Paweł Grata)  133

Rozdział X. Żydowskie kasy bezprocentowego kredytu jako źródło finansowania rzemiosła, drobnego przemysłu i handlu w II Rzeczypospolitej (Elżbieta Słabińska)                155

Rozdział XI. Gospodarcze kwestie związane z działalnością Misji Barbikańskiej w Białymstoku w latach 1924–1939 (Dominik Flisiak)  173

Rozdział XII. Dobra pounickie w XX wieku (Aldona Podolska-Meducka)               187

Rozdział XIII. Sytuacja Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce (ze szczególnym uwzględnieniem Dolnego Śląska) w latach 1945–1989 (Adriana Merta-Staszczak, Sylwia Straszak­Chandoha)             207

Rozdział XIV. Kategoria ziemi w świetle wybranych tekstów i przemówień Prymasa Tysiąclecia (Damian Bębnowski)    229

Rozdział XV. Działalność gospodarczo-społeczna w parafii św. Anny w Łodzi w latach 2010–2016 (Barbara Skodlarska)  247

Bibliografia         255

Autorzy               267