W roku 2020 Łódź obchodziła dwusetlecie swojej historii przemysłowej. Jubileusz ten stał się podstawą do zorganizowania debaty naukowej nad historią przemysłową i przyszłością naszego miasta, a pokłosiem cyklu spotkań przygotowanych przez Interdyscyplinarne Centrum Studiów Miejskich jest niniejsza, druga już publikacja.
Podczas debaty postawiliśmy wiele istotnych pytań. Jak kształtowała się przestrzeń miasta przemysłowego? Jak zmieniła się Łódź w okresie transformacji? W jakim kierunku zmierza dziś polityka przestrzenna miasta? Co wpływa na jej przeobrażenia i co zmienia Łódź współcześnie? Jak przemysłowa przeszłość determinuje przyszłość miasta? Jak zmieniła się Łódź i dokąd podąża?
W książce zostały podjęte dwa główne wątki rozważań dotyczące transformacji oraz przestrzeni Łodzi – jej przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Pierwsza część obejmuje procesy transformacji miasta – od wolno rozwijającej się małej wsi z okresu do XV wieku, przez czas prosperity miasta przemysłowego w XIX stuleciu, po miasto poprzemysłowe, zmierzające ku dalszej transformacji i regeneracji. Druga część koncentruje się na przestrzeni miasta Łodzi i jej przeobrażeniach, a także na czynnikach i uwarunkowaniach tych przekształceń. Spoglądając na Łódź głównie z perspektywy planowania przestrzennego, gospodarki przestrzennej, geografii społeczno-ekonomicznej, zarządzania, ochrony środowiska, architektury i urbanistyki, chcieliśmy wzbogacić nowe interdyscyplinarne podejście do studiów miejskich.
Słowo wstępne (Ewa M. Boryczka, Kamil Śmiechowski) 7
Część I. Transformacje
Rozdział 1. Ziemia obiecana wczoraj, dziś i jutro (Jolanta Jakóbczyk-Gryszkiewicz) 13
Rozdział 2. Regeneracja miasta przemysłowego – nowe wyzwania dla polityki przestrzennej i urbanistycznej w świetle zmieniających się strategicznych strumieni zasobów. Kontekst łódzki (Tadeusz Markowski) 33
Rozdział 3. Miasto tworzone wspólnie. Przygotowanie i wdrożenie nowej strategii rozwoju Łodzi do roku 2030+ (Tomasz Bużałek) 59
Rozdział 4. Polityki publiczne adresowane do osób starszych oraz ich interesariusze na przykładzie Łodzi (Justyna Danielewicz) 79
Część II. Przestrzenie
Dominik Drzazga
Rozdział 1. Kierunki zagospodarowania przestrzennego Łodzi w świetle wyzwań i uwarunkowań rozwoju identyfikowanych w dokumentach planistycznych i strategicznych oraz opracowaniach eksperckich wykonywanych w latach 1989–2021 103
Rozdział 2. Nieobowiązkowe elementy planowania przestrzennego i ich rola w zarządzaniu strategicznym na przykładzie Łodzi (Anna Aneta Tomczak, Robert Warsza) 233
Rozdział 3. Zmiany pokrycia terenu Łodzi w latach 1990–2018 (Marta Nalej) 257
Rozdział 4. Tożsamość miasta i jej rola w procesie odnowy – przykład Łodzi (Ewa M. Boryczka, Maria Dankowska) 281
Rozdział 5. Dźwięki Starego Polesia – pejzaż dźwiękowy jako narracja przemian w przestrzeni miejskiej Łodzi (Justyna Anders-Morawska) 313
Podsumowanie 337