Główną przesłanką podjęcia tematu polityki fiskalnej w książce jest istniejące obecnie zagrożenie stabilności waluty euro, będącej ważnym spoiwem integrującej się Europy. Zagrożenie to wynika zaś przede wszystkim z braku dyscypliny fiskalnej w państwach należących do strefy euro. Frapującym problemem było więc znalezienie odpowiedzi na pytanie: dlaczego polityka fiskalna w tych państwach była nieskuteczna w kontekście realizacji założonych celów?
Książka ma na celu zapoznanie Czytelników przede wszystkim z ramami prawnymi, których zadaniem powinno być dyscyplinowanie polityki fiskalnej oraz analiza i ocena tej polityki, z punktu widzenia realizacji jej zadań, w państwach należących do strefy euro w latach 1999-2011. W książce skoncentrowano się głównie na analizie wysokości deficytu budżetowego i długu publicznego w tych państwach. Wnioski z przeprowadzonych badań pozwoliły na sformułowanie przyczyn niedostatku dyscypliny fiskalnej w krajach członkowskich oraz wskazanie niezbędnych kierunków zmian w systemie zarządzania polityką fiskalną w strefie euro.
Wprowadzenie 5
Rozdział I
Proces tworzenia unii walutowej w Europie 7
1.1. Integracja gospodarcza w Europie Zachodniej w okresie powojennym 7
1.2. Droga do Unii Gospodarczej i Walutowej w Europie 10
Rozdział II
Teoretyczne aspekty dyscyplinowania polityki fi skalnej w państwach należących do unii walutowej 23
2.1. Polityka fiskalna a stabilność makroekonomiczna i stabilność cen 23
2.1.1. Polityka fiskalna w krótkim okresie 24
2.1.2. Polityka fiskalna w średnim i w długim okresie 28
2.2. Problem deficytu budżetowego i długu publicznego 30
2.3. Podstawy teoretyczne prowadzenia polityki fi skalnej w unii walutowej 33
2.3.1. Kryteria teorii optymalnych obszarów walutowych 33
2.3.2. Polityka fiskalna w świetle teorii optymalnych obszarów walutowych 35
2.4. Problem reguł fiskalnych ograniczających krajowy deficyt budżetowy 42
2.5. Niezbędność dyscypliny fi skalnej w unii walutowej 45
Rozdział III
Rozwiązania systemowe ukierunkowane na wzmocnienie dyscypliny fiskalnej w Unii Gospodarczej i Walutowej 51
3.1. Traktat o Unii Europejskiej - fundamenty dyscyplinowania polityki fiskalnej 51
3.2. Pakt Stabilności i Wzrostu - uszczegółowienie instrumentów dyscyplinujących politykę fi skalną 61
3.3. Pierwsza reforma Paktu Stabilności i Wzrostu 72
3.4. Druga reforma Paktu Stabilności i Wzrostu 81
Rozdział IV
Analiza polityki fiskalnej realizowanej w państwach należących do Unii Gospodarczej i Walutowej w latach 1999-2011 87
4.1. Polityka fiskalna w latach 1999-2004 87
4.2. Polityka fiskalna w okresie 2005-2007 104
4.3. Polityka fiskalna w latach 2008-2011 111
Bibliografia 149
Spis tabel 161
Spis rysunków 163
O Autorze 165